Hemianopsie: Verlies van gezichtsveld in één of beide ogen

Hemianopsie is een visuele stoornis waarbij een persoon de helft van zijn gezichtsveld in één of beide ogen verliest. Deze aandoening kan het dagelijkse leven van personen met een visuele beperking aanzienlijk aantasten en heeft gevolgen voor hun mobiliteit, zelfstandigheid en kwaliteit van leven.

Prevalentie van hemianopsie

België

Het vaststellen van de exacte prevalentie van hemianopsie in België is een complexe taak, aangezien deze aandoening in verschillende vormen kan voorkomen en variëren in ernst. Personen met een visuele beperking in België worden geregistreerd in de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap, maar niet alle personen met hemianopsie laten zich als zodanig registreren. Daarom zijn er aanvullende gegevensbronnen nodig om een nauwkeurig beeld te krijgen.

Bovendien kan de prevalentie van hemianopsie variëren afhankelijk van factoren zoals leeftijd, geslacht en onderliggende oorzaken. Er is behoefte aan gedetailleerde epidemiologische studies om deze variabelen in overweging te nemen.

Nederland

In Nederland worden personen met een visuele beperking geregistreerd door het College voor de Rechten van de Mens. Deze registratie omvat verschillende soorten visuele stoornissen, waaronder hemianopsie. Het verzamelen van gegevens over de prevalentie van hemianopsie in Nederland is relatief gestructureerd, maar niet alle personen met deze aandoening laten zich mogelijk registreren.

Net als in België kan de prevalentie van hemianopsie in Nederland variëren op basis van verschillende factoren, waaronder de leeftijd van de personen, geslacht en de aard van de onderliggende oorzaak. Het uitvoeren van gedetailleerd epidemiologisch onderzoek is essentieel om de exacte omvang van hemianopsie in Nederland vast te stellen.

Oorzaken van visuele stoornis

Beroerte

Een van de meest voorkomende oorzaken van hemianopsie is een beroerte, die optreedt wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen wordt onderbroken. Dit kan leiden tot beschadiging van de visuele cortex, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor de verwerking van visuele informatie. Wanneer de visuele cortex wordt aangetast door een beroerte, kan dit leiden tot hemianopsie in het gezichtsveld van één of beide ogen.

Traumatisch hersenletsel

Traumatisch hersenletsel als gevolg van ongevallen, zoals auto-ongelukken of vallen, kan ook leiden tot hemianopsie. De impact op de hersenen kan schade veroorzaken aan de visuele cortex of de omliggende structuren, wat resulteert in een verlies van gezichtsveld.

Tumoren

Hersentumoren, zowel goedaardig als kwaadaardig, kunnen druk uitoefenen op de visuele cortex of de aangrenzende gebieden. Deze druk kan de normale werking van de visuele cortex verstoren en leiden tot hemianopsie. Tumoren die zich in de occipitale kwab van de hersenen bevinden, waar de visuele cortex zich bevindt, zijn bijzonder zorgwekkend in dit verband.

Neurologische aandoeningen

Verschillende neurologische aandoeningen, waaronder multiple sclerose en neurodegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Alzheimer, kunnen leiden tot hemianopsie. Deze aandoeningen tasten geleidelijk de hersenen aan en kunnen de visuele cortex en aangrenzende gebieden aantasten.

Infecties en ontstekingen

In zeldzame gevallen kunnen ernstige infecties of ontstekingen in de hersenen leiden tot hemianopsie. Deze aandoeningen kunnen de visuele cortex beschadigen als gevolg van ontsteking en littekenvorming.

Risicofactoren voor hemianopsie

Leeftijd

Leeftijd is een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van hemianopsie. Oudere personen hebben over het algemeen een verhoogd risico op beroertes, tumoren en neurodegeneratieve aandoeningen, die op hun beurt het risico op hemianopsie vergroten.

Geslacht

Geslacht lijkt ook een rol te spelen bij hemianopsie, hoewel de exacte redenen hiervoor nog niet volledig begrepen zijn. Sommige studies hebben aangetoond dat mannen mogelijk een iets groter risico lopen op bepaalde oorzaken van hemianopsie, zoals traumatisch hersenletsel.

Familiale geschiedenis

Een familiale geschiedenis van beroertes, tumoren of neurologische aandoeningen kan het risico op het ontwikkelen van hemianopsie verhogen. Erfelijke factoren kunnen een rol spelen bij de vatbaarheid voor deze aandoeningen.

Levensstijlfactoren

Risicofactoren zoals roken, een ongezonde voeding, en gebrek aan lichaamsbeweging kunnen het risico op beroertes en andere aandoeningen vergroten die hemianopsie kunnen veroorzaken.

Bloeddruk en diabetes

Een hoge bloeddruk en diabetes zijn medische aandoeningen die het risico op beroertes en vasculaire problemen vergroten, wat op zijn beurt het risico op hemianopsie verhoogt.

Erfelijkheid van visuele stoornis

Genetische basis van hemianopsie

Over het algemeen wordt aangenomen dat hemianopsie hoofdzakelijk het gevolg is van niet-genetische factoren, zoals traumatische gebeurtenissen, tumoren of beroertes, die schade veroorzaken aan de visuele cortex in de hersenen. Echter, er zijn enkele zeldzame genetische syndromen en aandoeningen waarbij hemianopsie kan voorkomen als gevolg van genetische mutaties of afwijkingen.

Optische atrofie

Een van de zeldzame genetische aandoeningen die hemianopsie kan veroorzaken, is optische atrofie. Optische atrofie is een aandoening waarbij de zenuwvezels van de oogzenuw geleidelijk afsterven, wat kan leiden tot verlies van gezichtsveld. Deze aandoening kan het gevolg zijn van genetische mutaties die de structuur en functie van de oogzenuw aantasten.

Erfelijke optische neuropathieën

Erfelijke optische neuropathieën zijn een groep genetische aandoeningen die leiden tot degeneratie van de oogzenuw. Personen met erfelijke optische neuropathieën kunnen symptomen ervaren die lijken op hemianopsie, zoals verlies van gezichtsveld. Deze aandoeningen worden veroorzaakt door specifieke genetische mutaties die de normale werking van de oogzenuw verstoren.

Erfelijke tumorsyndromen

Sommige erfelijke tumorsyndromen, zoals neurofibromatose type 1 (NF1) en tubereuze sclerose complex (TSC), kunnen gepaard gaan met de ontwikkeling van tumoren in de hersenen of het zenuwstelsel. Deze tumoren kunnen druk uitoefenen op de visuele cortex en leiden tot hemianopsie.

Risico op erfelijke hemianopsie

Het risico op erfelijke hemianopsie lijkt laag te zijn in vergelijking met hemianopsie veroorzaakt door niet-genetische factoren. Personen met familieleden die hemianopsie hebben als gevolg van genetische aandoeningen kunnen een verhoogd risico hebben, vooral als de aandoening in de familie voorkomt.

Genetische raadpleging

Voor personen met een familiegeschiedenis van genetische aandoeningen die hemianopsie kunnen veroorzaken, kan genetische raadpleging van onschatbare waarde zijn. Genetische experts kunnen helpen bij het identificeren van risico’s, genetische onderzoeken aanbevelen en informatie verstrekken over de mogelijke gevolgen van overerving van genetische mutaties.

Soorten hemianopsie

Homonieme hemianopsie

Homonieme hemianopsie is een van de meest voorkomende vormen van hemianopsie en treedt op wanneer hetzelfde deel van het gezichtsveld in beide ogen is aangetast. Dit betekent dat het verlies van gezichtsveld zich in dezelfde richting manifesteert in beide ogen. Homonieme hemianopsie kan zich voordoen in verschillende patronen, zoals:

• Homonieme hemianopsie in hetzelfde kwadrant: Hierbij is dezelfde helft van het gezichtsveld in beide ogen aangetast, bijvoorbeeld de rechter bovenste kwadrant in beide ogen.
• Homonieme hemianopsie in tegenovergestelde kwadranten: In deze vorm is het verlies van gezichtsveld in tegenovergestelde kwadranten in beide ogen, bijvoorbeeld het linker bovenste kwadrant in het ene oog en het rechter onderste kwadrant in het andere oog.

Homonieme hemianopsie is vaak het gevolg van schade aan de optische stralen in de hersenen, met name in de occipitale kwab, waar de visuele cortex zich bevindt.

Heteronieme hemianopsie

Heteronieme hemianopsie, ook wel bekend als bitemporale hemianopsie, is een aandoening waarbij het verlies van gezichtsveld zich in beide ogen voordoet, maar in tegenovergestelde zijden. Dit betekent dat de buitenste helft van het gezichtsveld in elk oog wordt aangetast. Heteronieme hemianopsie is vaak gerelateerd aan aandoeningen in de optische chiasma, waar de zenuwbanen van beide ogen elkaar kruisen. Een veelvoorkomende oorzaak van heteronieme hemianopsie is een tumor die druk uitoefent op het optische chiasma.

Quadrantanopsie

Quadrantanopsie is een specifieke vorm van hemianopsie waarbij slechts een kwart van het gezichtsveld in één oog is aangetast. Dit resulteert in een verlies van gezichtsveld in één van de vier kwadranten van het gezichtsveld. Er zijn vier verschillende typen quadrantanopsie:

• Superieure kwadrantanopsie: Het bovenste kwadrant van het gezichtsveld in één oog is aangetast.
• Inferieure kwadrantanopsie: Het onderste kwadrant van het gezichtsveld in één oog is aangetast.
• Nasale kwadrantanopsie: Het binnenste (nasale) kwadrant van het gezichtsveld in één oog is aangetast.
• Temporale kwadrantanopsie: Het buitenste (temporale) kwadrant van het gezichtsveld in één oog is aangetast.

Quadrantanopsie kan optreden als gevolg van schade aan de optische stralen of de visuele cortex in de hersenen, en de exacte locatie van de schade bepaalt welk kwadrant wordt getroffen.

Hemianopsie met maculaire sparing

Hemianopsie met maculaire sparing is een speciale vorm van hemianopsie waarbij het centrale gezichtsveld, dat wordt beheerst door de macula (het gebied van het netvlies dat verantwoordelijk is voor scherp zien), intact blijft. Dit betekent dat een persoon objecten in het centrale deel van het gezichtsveld kan zien, terwijl het perifere gezichtsveld in één of beide ogen verloren gaat. Deze aandoening kan optreden als gevolg van specifieke schade aan de visuele cortex in de hersenen.

Hemianopsie in één oog

Hemianopsie kan zich ook in slechts één oog voordoen, wat bekend staat als unilaterale of monolaterale hemianopsie. In deze vorm van hemianopsie is het verlies van gezichtsveld beperkt tot één oog. Dit kan het gevolg zijn van een specifieke oogziekte of schade aan de oogzenuw die dat ene oog aantast.

Corticale hemianopsie

Corticale hemianopsie treedt op als gevolg van schade aan de visuele cortex in de hersenen. Dit kan variëren van schade aan de primaire visuele cortex, die verantwoordelijk is voor de basisverwerking van visuele informatie, tot schade aan secundaire visuele gebieden die betrokken zijn bij complexere visuele verwerkingstaken. Corticale hemianopsie kan leiden tot verlies van gezichtsveld in beide ogen, maar de exacte patronen kunnen variëren afhankelijk van de locatie en de omvang van de schade in de visuele cortex.

Symptomen

De symptomen van hemianopsie variëren afhankelijk van welk deel van het gezichtsveld is aangetast en of het verlies van gezichtsveld in één of beide ogen optreedt.

Algemene symptomen

De symptomen van hemianopsie zijn nauw verbonden met het specifieke deel van het gezichtsveld dat is aangetast. Over het algemeen kunnen de volgende symptomen worden waargenomen bij personen met hemianopsie:

Verlies van gezichtsveld

Het meest opvallende symptoom van hemianopsie is het verlies van gezichtsveld in één of beide ogen. Dit verlies kan zich manifesteren als een halve cirkel van verminderd of afwezig zicht aan één kant van het gezichtsveld. Afhankelijk van de aard van de hemianopsie kan het bovenste, onderste, binnenste of buitenste deel van het gezichtsveld ontbreken.

Moeite met navigeren

Personen met hemianopsie kunnen moeite hebben met navigeren in hun omgeving, vooral in drukke of onbekende situaties. Ze kunnen obstakels aan de kant van het aangetaste gezichtsveld over het hoofd zien en zich onzeker voelen bij activiteiten zoals lopen, autorijden en fietsen.

Leesproblemen

Het lezen van tekst kan uitdagend zijn voor personen met hemianopsie, omdat woorden en zinnen aan de kant van het aangetaste gezichtsveld kunnen verdwijnen. Ze moeten vaak hun hoofd of ogen bewegen om de ontbrekende tekst te zien, wat lezen tijdrovend en vermoeiend maakt.

Neglect (negeren)

Sommige personen met hemianopsie kunnen last hebben van “neglect,” waarbij ze niet alleen het verminderde gezichtsveld negeren, maar ook de volledige aandacht en aandacht voor de aangetaste zijde verliezen. Dit kan leiden tot ernstige problemen bij de dagelijkse activiteiten, zoals eten, zich aankleden en persoonlijke verzorging.

Stoten tegen objecten

Personen met hemianopsie lopen een verhoogd risico om tegen objecten of mensen aan te stoten aan de kant van het aangetaste gezichtsveld. Dit kan leiden tot ongelukken en verwondingen, vooral in drukke omgevingen.

Specifieke symptomen afhankelijk van het type hemianopsie

De specifieke symptomen van hemianopsie kunnen variëren afhankelijk van het type hemianopsie dat wordt waargenomen:

Homonieme hemianopsie

Personen met homonieme hemianopsie ervaren meestal een symmetrisch verlies van gezichtsveld in beide ogen. Dit betekent dat ze bijvoorbeeld aan beide kanten van hun gezichtsveld hetzelfde missen.

Heteronieme hemianopsie

Bij personen met heteronieme hemianopsie treedt het verlies van gezichtsveld op in tegenovergestelde zijden van beide ogen. Hierdoor kunnen ze een “kokerzicht” ervaren waarbij alleen een smalle strook centraal zicht overblijft.

Quadrantanopsie

Quadrantanopsie resulteert in het verlies van een kwart van het gezichtsveld in één of beide ogen. Dit kan zich manifesteren als een verlies van het bovenste, onderste, binnenste of buitenste kwadrant van het gezichtsveld.

Hemianopsie met maculaire sparing

Personen met hemianopsie met maculaire sparing behouden hun centrale gezichtsveld (macula), maar verliezen het perifere gezichtsveld. Dit kan leiden tot een situatie waarin ze alleen objecten in het midden van hun gezichtsveld kunnen zien.

Hemianopsie in één oog

Hemianopsie in slechts één oog resulteert in het verlies van gezichtsveld in dat ene oog. Dit kan het zicht in dat oog aanzienlijk beperken.

Corticale hemianopsie

Symptomen van corticale hemianopsie zijn vergelijkbaar met die van homonieme hemianopsie, aangezien beide worden veroorzaakt door schade aan de visuele cortex. Personen met corticale hemianopsie ervaren meestal symmetrisch verlies van gezichtsveld in beide ogen.

Lichamelijke gevolgen

Verminderde mobiliteit

Een van de meest directe lichamelijke gevolgen van hemianopsie is een verminderde mobiliteit. Personen met hemianopsie ervaren vaak moeilijkheden bij het lopen in hun omgeving. Ze kunnen obstakels en gevaarlijke situaties over het hoofd zien aan de zijde van het aangetaste gezichtsveld. Dit leidt tot een verminderd gevoel van veiligheid en kan het risico op struikelen, vallen en ongelukken verhogen. Verminderde mobiliteit kan ook leiden tot sociale isolatie en een verlies van onafhankelijkheid.

Onafhankelijkheidsverlies

Hemianopsie kan leiden tot een verlies van onafhankelijkheid. Personen met deze aandoening voelen zich vaak beperkt in hun vermogen om alledaagse activiteiten uit te voeren, zoals lopen, boodschappen doen, koken en zich aankleden. Ze kunnen afhankelijk worden van anderen voor hulp en ondersteuning, wat hun gevoel van eigenwaarde en zelfstandigheid kan aantasten.

Risico op ongevallen

Het verminderde gezichtsveld dat gepaard gaat met hemianopsie verhoogt het risico op ongevallen. Personen met hemianopsie zijn vatbaarder voor het stoten tegen objecten, het missen van verkeersborden of voetgangers, en het niet opmerken van naderende voertuigen bij het oversteken van de straat. Deze situaties kunnen leiden tot lichamelijk letsel en verkeersongevallen.

Beperkingen in sport en recreatie

Hemianopsie kan beperkingen opleggen aan deelname aan sport en recreatieve activiteiten. Personen met hemianopsie kunnen moeite hebben met het spelen van balsporten, fietsen, zwemmen en andere activiteiten waarbij een breed gezichtsveld essentieel is. Deze beperkingen kunnen leiden tot verminderde lichamelijke activiteit en een afname van de algehele fitheid.

Vermoeidheid en overbelasting

Personen met hemianopsie ervaren vaak verhoogde vermoeidheid en overbelasting. Het constante bewustzijn en de inspanning die nodig zijn om obstakels te vermijden en te lopen in een wereld met een beperkt gezichtsveld kunnen lichamelijk en mentaal uitputtend zijn. Dit kan leiden tot een verminderd vermogen om gedurende langere periodes actief te zijn.

Veranderingen in houding en lichaamsbeweging

Om hun beperkte gezichtsveld te compenseren, ontwikkelen sommige personen met hemianopsie onbewuste veranderingen in houding en lichaamsbeweging. Ze kunnen hun hoofd voortdurend draaien om meer van hun omgeving te kunnen zien, wat kan leiden tot nekpijn en spanning. Dit kan ook resulteren in een asymmetrische lichaamshouding.

Sociale impact

Naast de directe lichamelijke gevolgen heeft hemianopsie ook een sociale impact. Personen met deze visuele stoornis kunnen terughoudend zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten en kunnen gevoelens van isolatie en eenzaamheid ervaren. De beperkingen in mobiliteit en onafhankelijkheid kunnen de kwaliteit van leven aantasten en leiden tot psychische stress.

Psychische gevolgen

Verlies van zelfvertrouwen

Een van de meest voorkomende psychische gevolgen van hemianopsie is het verlies van zelfvertrouwen. Personen met deze visuele stoornis kunnen hun vermogen om veilig en zelfstandig te functioneren in twijfel trekken. Ze kunnen zich onzeker voelen bij dagelijkse activiteiten zoals lopen, koken, of zelfs communiceren met anderen. Dit verlies van zelfvertrouwen kan leiden tot gevoelens van inadequaatheid en onzekerheid.

Sociale terugtrekking

Hemianopsie kan sociale terugtrekking veroorzaken. Personen met deze visuele stoornis kunnen terughoudend zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten, uit angst voor ongelukken of stigmatisering. Ze kunnen zich geïsoleerd voelen en minder geneigd zijn om contact te leggen met anderen. Dit kan leiden tot eenzaamheid en een verminderde kwaliteit van leven.

Angst en depressie

Personen met hemianopsie lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van angst en een depressie. Het constante bewustzijn van hun beperkte gezichtsveld en de uitdagingen die dit met zich meebrengt, kunnen leiden tot aanhoudende stress en zorgen. Dit kan resulteren in symptomen van angst, zoals nervositeit en paniekaanvallen, evenals symptomen van een depressie, zoals verdriet, hopeloosheid en verlies van interesse in activiteiten.

Verlies van zelfstandigheid

Hemianopsie kan een gevoel van verlies van zelfstandigheid teweegbrengen. Personen die voorheen zelfstandig konden functioneren, kunnen zich nu afhankelijk voelen van anderen voor hulp bij dagelijkse taken. Dit verlies van autonomie kan leiden tot gevoelens van frustratie en verdriet.

Concentratieproblemen

Personen met hemianopsie kunnen moeite hebben met concentratie en aandacht. Het constant scannen en aanpassen om hun beperkte gezichtsveld te compenseren, kan mentaal uitputtend zijn. Dit kan leiden tot een verminderd vermogen om taken uit te voeren die een hoge mate van concentratie vereisen, zoals lezen, werken en autorijden.

Neglect

Sommige personen met hemianopsie ontwikkelen “neglect,” waarbij ze niet alleen het verminderde gezichtsveld negeren, maar ook de aandacht voor de aangetaste zijde verliezen. Dit kan leiden tot ernstige problemen bij dagelijkse activiteiten, zoals eten, zich aankleden en persoonlijke verzorging.

Diagnose en (Oog)onderzoeken

Anamnese en klinische geschiedenis

De diagnose van hemianopsie begint meestal met een uitgebreide anamnese en het verzamelen van de klinische geschiedenis van de persoon. Dit omvat een grondig interview om inzicht te krijgen in de aard en duur van de visuele symptomen. Artsen zullen vragen stellen over wanneer de symptomen zijn begonnen, de progressie ervan en eventuele onderliggende medische aandoeningen of recente traumatische gebeurtenissen die van invloed kunnen zijn op het gezichtsvermogen.

Gezichtsveldonderzoek

Een cruciaal onderdeel van de diagnose van hemianopsie is het uitvoeren van een gezichtsveldonderzoek. Dit onderzoek meet de reikwijdte van het gezichtsveld in beide ogen en identificeert eventuele gebieden van verlies van gezichtsveld. Er zijn verschillende methoden om een gezichtsveldonderzoek uit te voeren, waaronder:

Perimetrie

Perimetrie is een gestandaardiseerde methode om het gezichtsveld te beoordelen. Tijdens een perimetrieonderzoek fixeert de persoon zijn of haar blik op een vast punt in het midden van een koepelvormig scherm. Vervolgens worden lichtflitsen of bewegende lichtpunten getoond, en de persoon moet aangeven wanneer ze deze waarnemen. Dit helpt bij het in kaart brengen van eventuele blinde vlekken in het gezichtsveld.

Goldmann-perimetrie

Goldmann-perimetrie is een handmatige techniek waarbij een optometrist of oogarts een wit licht op verschillende plaatsen in het gezichtsveld beweegt terwijl de persoon zijn hoofd stilhoudt. Deze methode biedt gedetailleerde informatie over de exacte locatie en grootte van het verlies van gezichtsveld.

Geautomatiseerde perimetrie

Een geautomatiseerde perimetrie maakt gebruik van computerprogramma’s om het gezichtsveld te onderzoeken. Deze methode is efficiënt en kan gestandaardiseerde resultaten genereren. Het Humphrey-gezichtsveldonderzoek is een veelgebruikte geautomatiseerde perimetriemethode.

Beeldvormende onderzoeken

Beeldvormende onderzoeken, zoals een CT-scan (computertomografie) en MRI-scan (magnetische resonantiebeeldvorming), kunnen helpen bij het identificeren van de oorzaak van hemianopsie. Deze scans bieden gedetailleerde beelden van de hersenen en kunnen tumoren, bloedingen of andere afwijkingen in de hersenen detecteren. Beeldvormende onderzoeken worden vaak uitgevoerd als onderdeel van de evaluatie van personen met hemianopsie.

Neurologisch onderzoek

Een grondig neurologisch onderzoek is essentieel bij de diagnose van hemianopsie. Dit omvat het beoordelen van oogbewegingen, pupilreacties, gezichtsvelddefecten en andere neurologische tekenen. Het kan helpen bij het vaststellen of de oorzaak van hemianopsie in de hersenen ligt en welke specifieke gebieden zijn aangetast.

Oogheelkundig onderzoek

Een uitgebreid oogheelkundig onderzoek is belangrijk om ooggerelateerde oorzaken van hemianopsie uit te sluiten. Dit omvat de beoordeling van de ooggezondheid, refractie (oogafwijkingen), de gezondheid van het netvlies en de oogzenuw, en de beoordeling van oogbewegingen.

Aanvullende onderzoeken

Afhankelijk van de klinische bevindingen en vermoedelijke oorzaken van hemianopsie, kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd. Bloedonderzoeken, genetische onderzoeken en andere gespecialiseerde onderzoeken kunnen nodig zijn om onderliggende aandoeningen of erfelijke factoren te identificeren.

Behandelingen van hemianopsie

Medische behandelingen

Zichtvervangende apparaten

Zichtvervangende apparaten zijn hulpmiddelen die ontworpen zijn om personen met hemianopsie te helpen hun verloren gezichtsveld te compenseren. Een van de meest gebruikte apparaten is de “Freds visor”, die een spiegelend prisma bevat dat het zicht vanuit het gezonde oog naar het blinde gezichtsveld in het andere oog stuurt. Dit apparaat kan het dagelijks leven vergemakkelijken door personen te helpen obstakels te vermijden en bijvoorbeeld tekst te lezen.

Prisma’s en optische hulpmiddelen

Prisma’s en optische hulpmiddelen kunnen worden voorgeschreven om het zicht te verbeteren en het verminderde gezichtsveld te compenseren. Deze hulpmiddelen kunnen de positie van de ogen veranderen en lichtstralen zodanig buigen dat ze het blinde gezichtsveld beter benutten. Het dragen van een bril met prisma’s kan de visuele prestaties verbeteren.

Revalidatie en training

Revalidatie en visuele training (BE en NL) kunnen aanzienlijk bijdragen aan het omgaan met hemianopsie. Dit omvat het aanleren van strategieën om obstakels te vermijden, zoals het bewegen van het hoofd of de ogen om het verloren gezichtsveld te scannen. Oefeningen gericht op het verbeteren van oogbewegingen en visuele perceptie kunnen de visuele functie verbeteren.

Psychische behandelingen

Psychotherapie

Psychotherapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), kan nuttig zijn bij het aanpakken van de psychische gevolgen van hemianopsie. Deze benadering kan personen helpen bij het ontwikkelen van copingmechanismen voor het omgaan met angst, een depressie en een verlies van zelfvertrouwen. Het kan ook gericht zijn op het bevorderen van positieve aanpassing aan de visuele stoornis.

Ondersteuningsgroepen

Het deelnemen aan ondersteuningsgroepen voor personen met hemianopsie kan emotionele steun en begrip bieden. Hier kunnen personen ervaringen delen, tips uitwisselen en zich gesteund voelen door anderen die soortgelijke uitdagingen doormaken. Dit kan helpen bij het verminderen van gevoelens van isolatie en eenzaamheid.

Gezins- en relatietherapie

Hemianopsie kan niet alleen de persoon met de visuele stoornis aantasten, maar ook zijn of haar naaste familieleden en relaties. Gezins- en relatietherapie kan helpen bij het begrijpen en aanpakken van de impact van hemianopsie op het gezinsleven en de relaties.

Prognose van hemianopsie

Oorzaken en prognose

De prognose van hemianopsie wordt sterk beïnvloed door de oorzaak van de aandoening. Sommige oorzaken zijn mogelijk behandelbaar, terwijl andere blijvend van aard zijn. Enkele veelvoorkomende oorzaken van hemianopsie zijn:

• Hersenletsel: Als hemianopsie het gevolg is van een traumatisch hersenletsel, zoals een hersenbloeding of een hersenschudding, kan de prognose variëren afhankelijk van de ernst van het letsel. Sommige personen kunnen een aanzienlijk herstel ervaren, terwijl anderen permanente symptomen kunnen behouden.
• Tumor: Hemianopsie veroorzaakt door een hersentumor kan variëren afhankelijk van de aard van de tumor en de snelheid waarmee deze groeit. De prognose kan gunstiger zijn als de tumor succesvol kan worden verwijderd of behandeld.
• Beroerte: Hemianopsie als gevolg van een beroerte kan leiden tot blijvend gezichtsverlies. De prognose kan enigszins verbeteren met intensieve revalidatie en visuele training (BE en NL), maar volledig herstel is zeldzaam.
• Neurodegeneratieve aandoeningen: In gevallen waarbij hemianopsie wordt veroorzaakt door neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer of de ziekte van Parkinson, is de prognose meestal ongunstig. Deze aandoeningen hebben de neiging om te vorderen en kunnen leiden tot een verdere verslechtering van het gezichtsvermogen.

Mate van gezichtsverlies en prognose

De mate van gezichtsverlies is een andere belangrijke factor bij de prognose van hemianopsie. Er zijn verschillende typen hemianopsie, waaronder homonieme hemianopsie (verlies van hetzelfde deel van het gezichtsveld in beide ogen) en heteronieme hemianopsie (verlies van tegenovergestelde helften van het gezichtsveld in beide ogen). Het type hemianopsie en de specifieke locatie van het verlies van gezichtsveld kunnen van invloed zijn op de ernst van de symptomen en het dagelijks functioneren van de persoon.

Personen met homonieme hemianopsie kunnen bijvoorbeeld een mobiliteits- en navigatieproblemen ervaren, terwijl de prognose voor personen met mildere vormen van hemianopsie gunstiger kan zijn. De mate waarin het gezichtsverlies het dagelijks leven aantast, is een belangrijke factor bij het bepalen van de prognose.

Behandeling en prognose

De beschikbare behandelingen kunnen de prognose van hemianopsie aanzienlijk beïnvloeden. Medische behandelingen, zoals het gebruik van zichtvervangende apparaten en prisma’s, kunnen het dagelijks leven vergemakkelijken en de visuele functie verbeteren. Revalidatie en visuele training kunnen ook bijdragen aan een betere aanpassing aan de aandoening.

Psychische behandelingen, zoals psychotherapie en ondersteuningsgroepen, kunnen de psychische gevolgen aanpakken en de prognose verbeteren door het verminderen van angst, een depressie en sociale isolatie.

Complicaties

Veiligheidsrisico’s

Een van de meest directe complicaties van hemianopsie zijn de veiligheidsrisico’s waaraan personen worden blootgesteld. Het verminderde gezichtsveld kan leiden tot problemen bij het waarnemen van obstakels en gevaarlijke situaties in de omgeving. Dit kan resulteren in valpartijen, struikelpartijen en ongevallen, vooral wanneer personen met hemianopsie zich in drukke of complexe omgevingen bevinden. Veiligheid in het verkeer kan ook een ernstige zorg zijn, omdat het moeilijk kan zijn om naderende voertuigen en verkeersborden te zien.

Verminderde mobiliteit

Hemianopsie kan leiden tot verminderde mobiliteit. Personen met deze visuele stoornis kunnen terughoudend zijn om zich in onbekende omgevingen te bewegen of om activiteiten buitenshuis te ondernemen. Het constante bewustzijn en de inspanning die nodig zijn om obstakels te vermijden, kunnen vermoeiend zijn en kunnen personen ontmoedigen om actief te blijven.

Sociale isolatie

Een andere belangrijke complicatie van hemianopsie is sociale isolatie. Personen met deze visuele stoornis kunnen terughoudend zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten. Ze kunnen angstig zijn voor mogelijke ongelukken of kunnen zich onzeker voelen in sociale situaties. Dit kan leiden tot eenzaamheid en een gebrek aan sociaal contact.

Verlies van zelfstandigheid

Hemianopsie kan leiden tot een verlies van zelfstandigheid. Personen die voorheen onafhankelijk konden functioneren, kunnen afhankelijk worden van anderen voor hulp en ondersteuning. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie en verlies van eigenwaarde.

Psychische gevolgen

De psychische complicaties van hemianopsie zijn aanzienlijk. Personen met deze visuele stoornis lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van angst en een depressie als gevolg van de voortdurende stress en zorgen over hun gezichtsverlies. Ze kunnen gevoelens van verdriet, hopeloosheid en hulpeloosheid ervaren.

Problemen met dagelijkse activiteiten

Hemianopsie kan dagelijkse activiteiten bemoeilijken. Het lezen van teksten, herkennen van gezichten, boodschappen doen en zelfs eenvoudige taken zoals koken kunnen uitdagingen vormen voor personen met hemianopsie. Deze complicaties kunnen hun algehele levenskwaliteit verminderen.

Risico op neglect

Sommige personen met hemianopsie ontwikkelen “neglect,” waarbij ze niet alleen het verminderde gezichtsveld negeren, maar ook de aandacht voor de aangetaste zijde verliezen. Dit kan leiden tot ernstige problemen bij dagelijkse activiteiten, zoals eten, zich aankleden en persoonlijke verzorging.

Onveilige werkomstandigheden

Personen met hemianopsie die werkzaam zijn, kunnen te maken krijgen met onveilige werkomstandigheden. Het verminderde gezichtsveld kan hun vermogen om bepaalde beroepen uit te oefenen beperken. Daarnaast kunnen werkgevers en collega’s mogelijk niet volledig begrijpen hoe ze moeten omgaan met personen met hemianopsie, wat kan leiden tot onbegrip en uitdagingen op de werkplek.

Preventie van oorzaken van visuele stoornis

Traumatisch hersenletsel

Een traumatisch hersenletsel, zoals hoofdletsel als gevolg van een ongeval of sportblessure, is een veelvoorkomende oorzaak van hemianopsie. Het voorkomen van traumatisch hersenletsel vereist het nemen van maatregelen om de kans op ongevallen te minimaliseren. Dit omvat het dragen van beschermende hoofddeksels bij sporten zoals fietsen, skateboarden en skiën, evenals het nemen van voorzorgsmaatregelen op de werkplek om ongevallen te voorkomen.

Beroertes

Een beroerte is een andere belangrijke oorzaak van hemianopsie. Hoewel sommige risicofactoren voor een beroerte, zoals leeftijd en genetische aanleg, niet kunnen worden voorkomen, zijn er toch stappen die kunnen worden genomen om het risico te verminderen: een gezonde levensstijl door middel van regelmatige lichaamsbeweging, een evenwichtige voeding, en het vermijden van risicofactoren zoals roken en overmatig alcoholgebruik.

Tumoren

Hersentumoren kunnen leiden tot hemianopsie. Hoewel de ontwikkeling van tumoren soms buiten de controle van een persoon ligt, kunnen vroege detectie en behandeling een significante rol spelen bij het voorkomen van ernstige visuele gevolgen. Regelmatige medische controles, vooral bij aanhoudende symptomen zoals hoofdpijn of veranderingen in het gezichtsvermogen, kunnen tumoren in een vroeg stadium identificeren.

Neurodegeneratieve aandoeningen

Neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson kunnen uiteindelijk leiden tot hemianopsie. Hoewel deze aandoeningen moeilijk te voorkomen zijn, kunnen gezonde levensstijlkeuzes, zoals regelmatige lichaamsbeweging, geestelijke stimulatie en het behoud van een gezonde voeding, bijdragen aan het behouden van de cognitieve gezondheid en het verminderen van het risico op deze aandoeningen.

Omgaan met hemianopsie in het dagelijks leven

Veiligheid en mobiliteit

Een van de belangrijkste aspecten bij het omgaan met hemianopsie is de veiligheid en mobiliteit van een persoon. Hier zijn enkele tips om veilig te blijven en mobiel te blijven:

• Hulpmiddelen voor veiligheid: Personen kunnen gebruikmaken van hulpmiddelen zoals zichtvervangende apparaten, een wandelstok / witte stok, en rollator om obstakels te detecteren en veilig te navigeren.
• Aanpassen van de omgeving: Het aanbrengen van duidelijke markeringen in huis, zoals contrasterende kleuren en verlichting, kan het makkelijker maken om obstakels te zien.
• Oefening en revalidatie (BE en NL): Oefeningen die gericht zijn op het verbeteren van oogbewegingen en visuele perceptie kunnen de mobiliteit en het vermogen om veilig te navigeren verbeteren.

Sociale en emotionele ondersteuning

Hemianopsie kan leiden tot sociaal isolement en psychische gevolgen, maar er zijn manieren om sociaal en emotioneel welzijn te bevorderen:

• Ondersteuningsgroepen: Ondersteuningsgroepen voor personen met hemianopsie kunnen een gevoel van verbinding en begrip bieden. Hier kunnen personen ervaringen delen en tips uitwisselen.
• Partner, familie en vrienden: Partner, familie en vrienden kunnen belangrijk zijn voor emotionele ondersteuning en het verminderen van gevoelens van eenzaamheid.
• Psychotherapie: Psychotherapie, zoals cognitieve gedragstherapie, kan helpen bij het ontwikkelen van copingmechanismen voor het omgaan met angst, een depressie en een verlies van zelfvertrouwen.

Dagelijkse activiteiten

Het uitvoeren van dagelijkse activiteiten met hemianopsie vereist enkele aanpassingen:

• Oriënteren: Het aanleren van technieken om het verloren gezichtsveld te scannen, zoals het bewegen van het hoofd of de ogen, kan helpen bij het vermijden van obstakels.
• Vergroting: Het gebruik van vergrotingshulpmiddelen zoals een vergrootglas kan helpen bij het lezen van teksten en het herkennen van gezichten.
• Digitale hulpmiddelen: Er zijn tal van digitale hulpmiddelen beschikbaar, zoals apps en software, die kunnen helpen bij het vergroten van tekst of het detecteren van obstakels.

Werk en onderwijs

Voor personen met hemianopsie die werken of studeren, zijn er tips om hun prestaties te verbeteren:

• Werkplekaanpassingen: Werkgevers kunnen overwegen om de werkplek aan te passen, zoals het optimaliseren van de verlichting en het vermijden van obstakels.
• Werk- en studiemateriaal: Het gebruik van digitale hulpmiddelen, zoals schermuitleesoftware, kan het gemakkelijker maken om teksten te lezen en te studeren.

Familie en zorgverleners

Familieleden en zorgverleners spelen een belangrijke rol bij het ondersteunen van personen met hemianopsie:

• Educatie: Het is belangrijk dat familieleden en zorgverleners begrijpen wat hemianopsie is en welke uitdagingen dit met zich meebrengt.
• Ondersteuning: Het bieden van emotionele en praktische ondersteuning kan het zelfvertrouwen en de veerkracht van personen met hemianopsie vergroten.

Sorteer op: Sorteer selectie Alfabetisch, A-Z Omgekeerd alfabetisch, Z-A Op datum, nieuwste eerst Op datum, oudste eerst

Resultaten per pagina: 25 50 100 150 200

1. Willen blinde en slechtziende personen wel (weer) (goed) zien?16-04-2024 06:04:36
2. Tips voor thuisverpleegkundigen die bij een blinde of slechtziende persoon komen15-04-2024 07:04:41
3. Onbegrip over vermoeidheid bij blinden en slechtzienden07-04-2024 12:04:54
4. Blind of slechtziend: Hand- en polsproblemen tijdens het stoklopen04-04-2024 12:04:21
5. Omgaan met menstruatie als je een visuele beperking hebt31-03-2024 07:03:13
6. Misselijkheid bij blinden en slechtzienden27-03-2024 03:03:09
7. Korstjes op de oogleden27-03-2024 03:03:38
8. Endoftalmitis (ontsteking van binnenste van oog)27-03-2024 03:03:14
9. Dacryocystitis (ontsteking van traanzak)27-03-2024 03:03:41
10. Iritis27-03-2024 03:03:09
11. Iridocyclitis (uveitis anterior)26-03-2024 06:03:43
12. Droge lucht en oogproblemen23-03-2024 05:03:09
13. Verhoogde alertheid bij blinden en slechtzienden21-03-2024 07:03:19
14. Aanpassingsstoornissen bij personen met een visuele handicap16-03-2024 08:03:41
15. Vitaminen en ooggezondheid13-03-2024 07:03:10
16. Oogproblemen bij het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS)12-03-2024 12:03:22
17. Tranende / Waterige ogen08-03-2024 08:03:44
18. Oogafscheiding07-03-2024 06:03:38
19. Oogallergie06-03-2024 04:03:47
20. Gezwollen ogen en oogleden05-03-2024 08:03:08
21. Brandende ogen04-03-2024 06:03:39
22. Oogwrijven28-02-2024 03:02:01
23. Rode ogen27-02-2024 07:02:01
24. Acupunctuur voor de ogen26-02-2024 04:02:00
25. Slechtziend: Tips bij plotselinge misselijkheid door fel licht24-02-2024 05:02:38
26. Problemen met het zien van details24-02-2024 01:02:17
27. Ectropion (onderste ooglid draait naar buiten)20-02-2024 01:02:26
28. Waarom mag je niet met je ogen in de zon kijken?20-02-2024 08:02:50
29. Jeukende ogen19-02-2024 02:02:04
30. Visuele cortex in hersenen: Verwerken van visuele informatie19-02-2024 02:02:12
31. Oogproblemen bij Multiple Sclerose (MS)19-02-2024 06:02:50
32. Wisselend zicht bij slechtzienden19-02-2024 05:02:16
33. Kunnen blinden en slechtzienden lijden aan reisziekte?09-01-2024 07:01:22
34. Kunnen blinden en slechtzienden ook claustrofobie hebben?14-12-2023 07:12:22
35. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij blinden en slechtzienden09-12-2023 03:12:00
36. Automutilatie (zelfverwonding) bij blinden en slechtzienden09-12-2023 02:12:54
37. Vervormd zien (metamorfopsie)19-11-2023 07:11:22
38. Maculagat18-11-2023 04:11:07
39. Iris (regenboogvlies): Aandoeningen en problemen13-11-2023 06:11:03
40. Oogzenuw (opticus nervus): Aandoeningen en problemen11-11-2023 04:11:00
41. Oogbindvlies (conjunctiva): Aandoeningen en problemen11-11-2023 02:11:17
42. Ooglid / Oogleden: Aandoeningen en problemen11-11-2023 01:11:24
43. Netvlies (retina): Aandoeningen en problemen11-11-2023 08:11:22
44. Wetenschappelijke onderzoeken die blinden weer willen doen zien06-11-2023 07:11:28
45. Foropter: Instrument voor oogonderzoeken en bepalen van oogcorrectie04-11-2023 05:11:50
46. Pterygium04-11-2023 03:11:56
47. Pinguecula04-11-2023 03:11:33
48. Trachoom04-11-2023 03:11:05
49. Premature retinopathie04-11-2023 03:11:22
50. Trichiasis04-11-2023 03:11:44
51. Subconjunctivale bloeding04-11-2023 03:11:02
52. Hoornvlieslittekens04-11-2023 03:11:11
53. Scleritis04-11-2023 03:11:46
54. Oogziekte van Graves04-11-2023 03:11:21
55. De invloed van hydratatie op de ooggezondheid03-11-2023 03:11:38
56. Oogontsteking02-11-2023 02:11:48
57. Oogzenuwontsteking02-11-2023 02:11:32
58. Oogkasontsteking (orbitale cellulitis)02-11-2023 01:11:01
59. Nachtblindheid01-11-2023 01:11:32
60. Hormonale veranderingen en oogproblemen01-11-2023 12:11:06
61. Oogirritatie01-11-2023 07:11:00
62. Ooginfarct01-11-2023 07:11:35
63. Oftalmoplegie (verzwakte of verlamde oogspieren)01-11-2023 07:11:51
64. Oculaire toxoplasmose01-11-2023 07:11:44
65. Meibomitis29-10-2023 08:10:19
66. Hoornvlies: Aandoeningen en problemen met de cornea29-10-2023 03:10:09
67. Ziekte van Coats29-10-2023 02:10:31
68. Lagoftalmie (niet kunnen knipperen of ogen niet volledig kunnen sluiten)29-10-2023 02:10:45
69. Macula-oedeem29-10-2023 02:10:30
70. Maculapucker29-10-2023 02:10:20
71. Kleurenblindheid29-10-2023 02:10:30
72. Keratitis (hoornvliesontsteking)27-10-2023 01:10:02
73. Coördinatieproblemen bij blinden en slechtzienden26-10-2023 02:10:47
74. Duizeligheid bij blinden en slechtzienden26-10-2023 07:10:21
75. Hypertensieve retinopathie25-10-2023 05:10:59
76. Herpes in het oog (oculaire herpes, oogherpes)25-10-2023 05:10:43
77. Gordelroos in het oog25-10-2023 05:10:07
78. Hoornvlieszweer25-10-2023 05:10:14
79. Hoornvliestroebelingen25-10-2023 05:10:27
80. Paniekaanvallen bij blinden en slechtzienden25-10-2023 05:10:15
81. Ziekenhuisinfecties die de ogen kunnen aantasten24-10-2023 11:10:48
82. Invloed van airconditioning op de ooggezondheid24-10-2023 11:10:57
83. Hart- en vaataandoeningen bij blinden en slechtzienden24-10-2023 05:10:17
84. Fluoresceïnekleuring van het oog: Diagnostische hulpmiddel voor oogaandoeningen24-10-2023 05:10:22
85. Ooginfecties23-10-2023 05:10:46
86. Eenzaamheid bij blinden en slechtzienden23-10-2023 03:10:04
87. Hordeolum (strontje): Ooginfectie23-10-2023 07:10:57
88. Hoornvliesletsels23-10-2023 07:10:30
89. Usher-syndroom23-10-2023 07:10:04
90. Hemianopsie: Verlies van gezichtsveld in één of beide ogen23-10-2023 07:10:14
91. Invloed van melatonine op blinden21-10-2023 01:10:58
92. Leber Congenitale Amaurose21-10-2023 11:10:18
93. Sneeuwblindheid21-10-2023 11:10:37
94. Retinoblastoom (netvlieskanker)21-10-2023 11:10:23
95. Oogkanker21-10-2023 11:10:08
96. Halo’s en lichtverblinding21-10-2023 11:10:36
97. Hoornvliesdystrofie21-10-2023 11:10:59
98. Hand- en polsklachten bij blinden en slechtzienden20-10-2023 03:10:08
99. Keratoconus (kegelvormig en dunner hoornvlies)20-10-2023 11:10:46
100. Scotomen (blinde vlekken in gezichtsveld)20-10-2023 11:10:27
101. Ptosis (ptose): Afhangend ooglid20-10-2023 11:10:25
102. Visual snow syndrome20-10-2023 11:10:57
103. Uveïtis20-10-2023 11:10:13
104. Lichttherapie bij blinden als behandeling voor melatoninetekort19-10-2023 05:10:29
105. Scleralenzen: Behandeling van verschillende oogproblemen19-10-2023 04:10:22
106. Scheelzien (strabisme, strabismus)19-10-2023 07:10:52
107. Vaak voorkomende oogproblemen en oogziekten bij kinderen19-10-2023 06:10:44
108. Leber Erfelijke Optische Neuropathie (LHON)18-10-2023 11:10:30
109. Verziendheid (hypermetropie)18-10-2023 07:10:02
110. Droge ogen17-10-2023 05:10:51
111. Kunsttranen17-10-2023 04:10:05
112. Schouderpijn en schouderklachten bij blinden en slechtzienden16-10-2023 10:10:08
113. Rugpijn en rugklachten bij blinden en slechtzienden16-10-2023 07:10:02
114. Nystagmus (onwillekeurige, ritmische oogbewegingen)16-10-2023 06:10:24
115. Binoculair onderzoek: Onderzoek van samenwerking tussen de ogen14-10-2023 06:10:22
116. MRI-scan van de ogen: Gedetailleerde beelden van ogen en omliggende structuren14-10-2023 06:10:46
117. Lichtgevoeligheidstest: Onderzoeken van oogreacties op licht14-10-2023 06:10:06
118. Biopsie van het oog: Weefsel uit oog verwijderen en onderzoeken14-10-2023 06:10:56
119. Traanfilmonderzoek13-10-2023 06:10:57
120. Spleetlamponderzoek (biomicroscopie)13-10-2023 06:10:03
121. Refractie-onderzoek (oogmeting)13-10-2023 05:10:32
122. Pupilverwijding (pupildilatatie): Pupil vergroten (meestal via oogdruppels)13-10-2023 05:10:18
123. Pachymetrie van het hoornvlies: Dikte van hoornvlies meten13-10-2023 05:10:22
124. Oogspierfunctietest: Bewegingen van oogspieren beoordelen13-10-2023 05:10:33
125. Oogdrukmeting (tonometrie)13-10-2023 05:10:33
126. Oogechografie: Gedetailleerde blik op de oogstructuren13-10-2023 05:10:44
127. Oftalmoscopie (fundoscopie): Diepgaand onderzoek van het oog13-10-2023 05:10:47
128. OCT-angiografie: Beeldvorming van oogbloedvaten zonder kleurstoffen13-10-2023 05:10:10
129. Netvliesonderzoek: Afwijkingen of problemen in netvlies opsporen13-10-2023 05:10:02
130. Kleurentest: Beoordeling van kleurenzicht13-10-2023 04:10:08
131. Gonioscopie: Beoordeling van de ooghoek13-10-2023 04:10:16
132. Fundusfotografie: Gedetailleerde beelden van achterste deel van het oog13-10-2023 04:10:50
133. Fluoresceïne-angiografie: Onderzoek van netvliesbloedvaten met kleurstof13-10-2023 04:10:33
134. Elektrofysiologische oogonderzoeken: Elektrische evaluatie van de gezondheid van het oog13-10-2023 04:10:44
135. CT-scan van de ogen en oogkas: Gedetailleerde beeldvorming13-10-2023 03:10:58
136. Corneatopografie: Gedetailleerde meting van het hoornvlies13-10-2023 03:10:53
137. Contrastgevoeligheidstest: Oogonderzoek om contrastvermogen te onderzoeken13-10-2023 03:10:33
138. Biometrie: Oogonderzoek om nauwkeurige oogmetingen te krijgen13-10-2023 03:10:08
139. Oogzalven: Soorten, gebruik, tips en hulpmiddelen13-10-2023 06:10:58
140. Netvliesloslating09-10-2023 01:10:45
141. Onzekerheid bij blinden en slechtzienden08-10-2023 01:10:17
142. Abnormale hoofdpositie bij oogproblemen08-10-2023 01:10:21
143. Spierstijfheid, spierpijn en spierspanning bij blinden en slechtzienden08-10-2023 12:10:57
144. Nekpijn bij blinden en slechtzienden08-10-2023 12:10:36
145. Burn-out bij blinden en slechtzienden08-10-2023 07:10:34
146. Ziekte van Stargardt (juveniele maculadegeneratie)07-10-2023 01:10:25
147. Glasvochtbloeding07-10-2023 11:10:22
148. Fotopsie: (Licht)flitsen of flikkeringen in gezichtsveld zien07-10-2023 06:10:46
149. Floaters (mouches volantes): Zwevende deeltjes in gezichtsveld07-10-2023 05:10:04
150. Psychische oorzaken van tijdelijke of permanente slechtziendheid en blindheid05-10-2023 05:10:55
151. Pupilgrootte: Miosis (abnormaal vernauwde pupillen) en mydriasis (abnormaal verwijde pupillen)05-10-2023 06:10:56
152. Retinitis pigmentosa (RP)04-10-2023 04:10:18
153. Vragen stellen aan je oogarts04-10-2023 01:10:21
154. Zeer slechtziend en naar de oogarts blijven gaan04-10-2023 12:10:50
155. Gezichtsveld en gezichtsveldonderzoek03-10-2023 04:10:30
156. Gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden02-10-2023 05:10:25
157. Mentale impact van ernstige oogproblemen bij blinden en slechtzienden02-10-2023 02:10:33
158. Hoofdpijn bij blinden en slechtzienden02-10-2023 05:10:58
159. Exoftalmie (proptosis) (abnormaal uitpuilende ogen)30-09-2023 02:09:01
160. Episcleritis30-09-2023 02:09:22
161. Entropion (onderste ooglid draait naar binnen)30-09-2023 02:09:29
162. Diplopie (dubbelzien)30-09-2023 02:09:56
163. Dacryostenose30-09-2023 02:09:24
164. Visuele hallucinaties30-09-2023 10:09:48
165. Drugsverslaving en medicatiemisbruik: Effecten op de ogen en ooggezondheid30-09-2023 07:09:24
166. De invloed van het gebruik van medicatie op de ogen en ooggezondheid30-09-2023 06:09:31
167. Body Integrity Identity Disorder (BIID): Verlangen om blind te zijn29-09-2023 01:09:30
168. Omgaan met (constante) veranderende en/of bevende beelden in gezichtsvermogen29-09-2023 11:09:46
169. Kunnen blinden en slechtzienden hoogtevrees hebben?29-09-2023 07:09:20
170. Weer (iets) kunnen zien na tijdelijk of permanent blind of slechtziend te zijn geweest29-09-2023 07:09:14
171. Cytomegalovirus (CMV) retinitis28-09-2023 04:09:49
172. Convergentie-insufficiëntie28-09-2023 04:09:41
173. Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)28-09-2023 04:09:14
174. Computer Vision Syndrome28-09-2023 04:09:01
175. Coloboom28-09-2023 04:09:55
176. Chalazion (gerstekorrel aan ooglid)28-09-2023 04:09:25
177. Cerebrale Visuele Inperking (CVI)28-09-2023 04:09:04
178. Centrale sereuze retinopathie28-09-2023 04:09:08
179. Cat Eye Syndroom28-09-2023 04:09:30
180. ADOA (autosomale dominante optische atrofie)28-09-2023 04:09:50
181. Bradyopsie28-09-2023 04:09:00
182. Blefarospasme (overmatig oogknipperen)28-09-2023 04:09:28
183. Blefaritis28-09-2023 04:09:49
184. Birdshot Chorioretinopathie28-09-2023 04:09:19
185. Bijziendheid (myopie)28-09-2023 04:09:46
186. Astigmatisme28-09-2023 04:09:18
187. Vermoeide ogen (oogvermoeidheid)28-09-2023 04:09:47
188. Anoftalmie28-09-2023 04:09:15
189. Anisocorie28-09-2023 04:09:45
190. Aniridie28-09-2023 04:09:43
191. Geen dieptezicht hebben27-09-2023 07:09:19
192. De impact van luchtvervuiling op de ogen en ooggezondheid26-09-2023 07:09:31
193. De impact van UV-blootstelling op de ogen26-09-2023 06:09:55
194. Mineralen en ooggezondheid24-09-2023 03:09:18
195. Voedingsvezels en ooggezondheid24-09-2023 01:09:24
196. Antioxidantrijke voedingsmiddelen en ooggezondheid24-09-2023 01:09:48
197. Bessen en ooggezondheid24-09-2023 01:09:50
198. Luteïne en zeaxanthine voor ooggezondheid24-09-2023 01:09:18
199. Zink en ooggezondheid24-09-2023 01:09:53
200. Omega-3 vetzuren en ooggezondheid24-09-2023 01:09:04

Laatst bijgewerkt op 2 april 2024 – 07:04