Coördinatieproblemen bij blinden en slechtzienden

Coördinatieproblemen vormen een uitdagende aandoening voor mensen met een visuele beperking. Wanneer coördinatieproblemen optreden, zijn doelgerichte bewegingen, zoals schrijven, tekenen, lopen en zelfs eenvoudige dagelijkse taken moeilijk. Voor mensen die blind zijn of slechtziend zijn, brengt het verlies van visuele feedback extra complexiteit met zich mee bij het aanpakken van deze uitdagingen.

Oorzaken van coördinatieproblemen

Aangeboren factoren

Sommige mensen worden geboren met coördinatieproblemen als gevolg van neurologische aandoeningen of genetische factoren.

Verwondingen of trauma

Een letsel aan de hersenen of het zenuwstelsel, zoals bij een ongeluk, kan coördinatieproblemen veroorzaken, zelfs bij mensen zonder eerdere geschiedenis van dergelijke problemen.

Neurologische aandoeningen

Sommige aandoeningen, zoals cerebrale parese, multiple sclerose en beroertes, kunnen leiden tot coördinatieproblemen.

Oogaandoeningen

Diverse oogproblemen en oogaandoeningen kunnen een directe oorzaak zijn van coördinatieproblemen.

Retinitis Pigmentosa: Deze erfelijke aandoening leidt tot de afbraak van het netvlies en resulteert in ernstig gezichtsverlies, met name in het perifere gezichtsveld. Het verlies van het perifere zicht kan de mobiliteit en coördinatie van een persoon beïnvloeden.
Glaucoom: Glaucoom is een oogaandoening die kan leiden tot schade aan de oogzenuw en gezichtsverlies. Als de aandoening niet wordt beheerd, kan het de coördinatie en het vermogen om objecten te lokaliseren en te manipuleren nadelig beïnvloeden.
Visual Snow Syndroom: Een zeldzame neurologische aandoening die gekenmerkt wordt door constant visuele ruis of flikkering in het gezichtsveld, wat de coördinatie kan bemoeilijken.
Floaters: Floaters zijn kleine deeltjes die zich in het glasachtig lichaam van het oog bevinden en zweven in het gezichtsveld. Ze kunnen het zicht belemmeren en de visuele coördinatie aantasten.
Visuele hallucinaties: Sommige mensen met visuele beperkingen kunnen visuele hallucinaties ervaren, wat een extra uitdaging vormt bij coördinatie en ruimtelijke perceptie.
Charles Bonnet-Syndroom: Dit syndroom treedt op bij mensen met een visuele beperking en omvat complexe visuele hallucinaties. Dit kan de algehele coördinatie en perceptie beïnvloeden.
Syndroom van Usher: Dit genetische syndroom gaat gepaard met gehoorverlies en progressief gezichtsverlies, wat de coördinatie-uitdagingen verergert.
Cerebrale Visuele Inperking (CVI): CVI is een aandoening waarbij de hersenen moeite hebben met het verwerken van visuele informatie, wat kan leiden tot coördinatieproblemen.
Autosomaal Dominante Optische Atrofie (ADOA): ADOA is een erfelijke oogaandoening die leidt tot oogzenuwatrofie en gezichtsverlies.
Nystagmus: Nystagmus is een onvrijwillige, ritmische beweging van de ogen die de visuele coördinatie kan beïnvloeden.

Beeld van wat een persoon met retinitis pigmentosa zou kunnen zien

Soorten coördinatieproblemen

Dyspraxie

Dyspraxie verwijst naar problemen met het plannen en coördineren van bewegingen. Dit kan zich uiten in moeilijkheden bij het uitvoeren van sequentiële taken, zoals zich aankleden of schrijven.

Ataxie

Ataxie is geassocieerd met problemen met evenwicht en de coördinatie van spieren, wat kan leiden tot onvaste gang en moeite met precieze bewegingen.

Apraxie

Apraxie omvat problemen bij het uitvoeren van doelgerichte bewegingen op verzoek, zelfs als de persoon de juiste intentie heeft. Een persoon kan bijvoorbeeld moeite hebben met het uitvoeren van een specifieke handeling, zoals het knopen van een overhemd.

Symptomen

Volgende mogelijke symptomen komen tot uiting bij coördinatieproblemen:

Onhandigheid en moeite met fijne motorische taken, zoals het vasthouden van een pen of bestek.
Moeite met evenwicht en lopen, wat kan leiden tot ongevallen en vallen.
Problemen met schrijven en tekenen, met onleesbaar handschrift als gevolg.
Moeite met ruimtelijk inzicht en navigatie, wat het zich verplaatsen in onbekende omgevingen bemoeilijkt.

Duizeligheid en coördinatieproblemen

Coördinatieproblemen kunnen soms gepaard gaan met duizeligheid bij blinden en slechtzienden. Duizeligheid kan het gevolg zijn van verschillende factoren die verband houden met coördinatieproblemen en visuele beperkingen. Hier zijn enkele mogelijke oorzaken van duizeligheid bij mensen met coördinatieproblemen en visuele beperkingen:

Evenwichtsproblemen: Coördinatieproblemen, zoals ataxie, kunnen het evenwicht verstoren. Dit kan leiden tot duizeligheid, vooral wanneer mensen proberen te lopen, staan of bewegen.
Verminderd ruimtelijk bewustzijn: Mensen met visuele beperkingen hebben soms moeite met het inschatten van afstanden en ruimtelijke relaties. Dit gebrek aan ruimtelijk bewustzijn kan leiden tot desoriëntatie en duizeligheid.
Compensatiestrategieën: Mensen met visuele beperkingen ontwikkelen vaak compensatiestrategieën om hun omgeving te begrijpen en zich te verplaatsen. Deze strategieën kunnen variëren van het gebruik van tastzin tot gehoor. Bij het uitvoeren van deze strategieën kan duizeligheid ontstaan, vooral als ze nog niet volledig zijn ontwikkeld.
Medische aandoeningen: Sommige medische aandoeningen, zoals een verstoring van het binnenoor of het vestibulaire systeem, kunnen duizeligheid veroorzaken. Deze aandoeningen kunnen onafhankelijk van de visuele beperking coördinatieproblemen veroorzaken.

Duizeligheid bij blinden en slechtzienden is niet altijd het gevolg van coördinatieproblemen. Er kunnen meerdere factoren bijdragen aan duizeligheid, en daarom is het van cruciaal belang dat een zorgverlener de specifieke oorzaken en symptomen van duizeligheid bij een persoon beoordeelt. Het vaststellen van de onderliggende oorzaken van duizeligheid is de sleutel tot effectieve behandeling en het beheersen van coördinatieproblemen bij mensen met een visuele handicap.

Lichamelijke gevolgen

Mensen met coördinatieproblemen lopen een verhoogd risico op verwondingen, vooral door vallen.
Beperkingen in dagelijkse activiteiten, zoals zelfzorg, kunnen de kwaliteit van leven aanzienlijk aantasten.

Emotionele en psychische gevolgen

De ervaring van frustratie en verminderd zelfvertrouwen is niet ongewoon, vooral wanneer de persoon geconfronteerd wordt met herhaalde mislukkingen bij het uitvoeren van eenvoudige taken.
Een depressie kan het gevolg zijn van de beperkingen die coördinatieproblemen met zich meebrengen, evenals sociale isolatie die soms optreedt als gevolg van angst voor oordelen of verwarring bij sociale interacties.

Sociale gevolgen

Sociale isolatie kan optreden, waarbij iemand liever vermijdt deel te nemen aan sociale activiteiten vanwege de angst voor negatieve reacties of ongemak tijdens interacties.

Behandelingen

Fysiotherapie

Fysiotherapie is vaak de eerste stap om motorische vaardigheden te verbeteren. Het omvat specifieke oefeningen om kracht, evenwicht en coördinatie te bevorderen.

Ergotherapie

Ergotherapie richt zich op het vergemakkelijken van dagelijkse activiteiten. Dit omvat tips en hulpmiddelen om alledaagse taken toegankelijker te maken.

Psychologische ondersteuning

Het aanpakken van de psychische gevolgen van coördinatieproblemen, zoals een depressie of angst, is essentieel. Het aanbieden van psychologische ondersteuning kan helpen bij het vergroten van het zelfvertrouwen en het ontwikkelen van veerkracht.

Prognose

De prognose varieert sterk afhankelijk van de ernst van de coördinatieproblemen en de effectiviteit van de behandeling. Sommige mensen kunnen aanzienlijke verbeteringen ervaren met passende behandelingen.

Complicaties

Onbehandelde coördinatieproblemen kunnen leiden tot blijvende beperkingen en een verhoogd risico op verwondingen, zoals botbreuken als gevolg van vallen.

Preventie

Een vroege detectie en behandeling zijn essentieel voor het minimaliseren van de gevolgen van coördinatieproblemen.

Omgaan met coördinatieproblemen

Compensatiestrategieën en hulpmiddelen kunnen essentieel zijn om dagelijkse activiteiten te vergemakkelijken.
Zoeken van sociale steun en professionele begeleiding is belangrijk om met de psychische gevolgen om te gaan.

Meer informatie

Bronvermeldingen

(Planton, S., & Jucla, M. (2018). Dyspraxia in daily life. Journal of clinical psychology in medical settings, 25(2), 144-157.) Link
(Schneider, H. D. (2016). Rehabilitation in ataxia. Handbook of clinical neurology, 138, 313-320.) Link
(Pedersen, L. H., & Sørensen, T. J. (2017). Dyspraxia and developmental coordination disorder in adults: Clinical issues. Current opinion in psychiatry, 30(4), 317-322.) Link
(Chen, H. (2018). Cerebellar ataxia. Advances in experimental medicine and biology, 1086, 159-178.) Link

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 27 maart 2024 – 14:29

Medisch