Concentratieproblemen bij blinden en slechtzienden

Concentratieproblemen bij blinden en slechtzienden vormen een belangrijk en vaak over het hoofd gezien aspect van een visuele beperking. Zich kunnen concentreren en de aandacht kunnen richten is van essentieel belang voor het dagelijks functioneren en het welzijn. Deze tekst onderzoekt de oorzaken van concentratieproblemen, de emotionele en psychische gevolgen, lichamelijke effecten, impact op het dagelijks leven, behandeling en ondersteuning, evenals tips en adviezen voor zowel mensen met een visuele beperking als hun omgeving.

Opgelet: Deze tekst biedt een overzicht van concentratieproblemen bij blinden en slechtzienden, maar individuele ervaringen kunnen variëren. Raadpleeg altijd een professional voor gepersonaliseerd advies.

Inhoudsopgave

1 Oorzaken van concentratieproblemen
2 Emotionele en psychische gevolgen
3 Lichamelijke Effecten
4 Impact op het dagelijks leven
5 Behandeling en ondersteuning
6 Tips en Adviezen
7 Meer informatie

Oorzaken van concentratieproblemen

Visuele overbelasting

Visuele informatie verwerken kan buitengewoon vermoeiend zijn en meer inspanning vragen voor mensen met een visuele beperking, omdat ze vaak afhankelijk zijn van de resterende zintuigen. Dit kan leiden tot verminderde concentratie en vermoeidheid [1].

Stress en angst

De uitdagingen en stress die vaak gepaard gaan met een visuele beperking kunnen de concentratie aantasten. Het anticiperen op obstakels en het aanpassen aan nieuwe omgevingen kan stress en angst veroorzaken [2].

Externe afleiding

Omgevingsfactoren, zoals lawaai en drukte, kunnen de concentratie van blinden en slechtzienden aantasten. Zonder visuele prikkels zijn andere zintuigen vaak gevoeliger voor afleiding.

Gebrek aan visuele stimulatie

Een verminderde visuele input kan leiden tot een gebrek aan externe prikkels. Dit kan invloed hebben op de alertheid en concentratie [3].

Oogproblemen

Concentratieproblemen kunnen sneller voorkomen bij mensen met specifieke oogproblemen. Verschillende oogproblemen kunnen de aandacht en concentratie beïnvloeden, en er is wetenschappelijk onderzoek dat deze correlatie ondersteunt. Hier zijn enkele veelvoorkomende oogproblemen en hun relatie met concentratieproblemen, samen met bronvermeldingen:

Maculadegeneratie (MD)

Maculadegeneratie is een oogziekte die het centrale zicht aantast. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met MD moeite kunnen hebben met taken die concentratie en nauwkeurigheid vereisen, zoals lezen en gezichtsherkenning [20].

Beeld van wat een persoon met maculadegeneratie zou kunnen zien

Glaucoom

Glaucoom is een aandoening waarbij schade aan de oogzenuw optreedt. Studies hebben aangetoond dat glaucoompatiënten vaak problemen hebben met aandachtstaken en visuele verwerkingssnelheid [21].

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie is een complicatie van diabetes die de bloedvaten in het netvlies beschadigt. Onderzoek heeft aangetoond dat deze aandoening het vermogen om zich te concentreren nadelig kan beïnvloeden [22].

Cataract

Cataract is een troebeling van de ooglens. Het kan leiden tot wazig zicht en lichtschittering, wat de concentratie en visuele taken kan bemoeilijken [23].

Refractieproblemen (bijv. bijziendheid, verziendheid, astigmatisme)

Oogafwijkingen, zoals bijziendheid of verziendheid, kunnen concentratieproblemen veroorzaken, vooral als ze niet gecorrigeerd worden met een bril of lenzen [24].

Visuele hallucinaties

Visuele hallucinaties, zoals die kunnen optreden bij het Charles Bonnet-syndroom (CBS), kunnen leiden tot concentratieproblemen en cognitieve uitdagingen bij degenen die eraan lijden. Het Charles Bonnet-syndroom is een aandoening waarbij mensen met visuele stoornissen, zoals slechtziendheid of blindheid, complexe visuele hallucinaties ervaren. Deze hallucinaties kunnen variëren van eenvoudige beelden tot gedetailleerde scènes en kunnen het dagelijks leven beïnvloeden.

Emotionele en psychische gevolgen

Depressie en angst

Concentratieproblemen kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een depressie en angst bij blinden en slechtzienden, vooral als deze problemen langdurig zijn [4].

Lager zelfbeeld

Concentratieverlies kan het zelfbeeld verminderen, omdat het zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde aantast [5].

Sociale isolatie

Concentratieproblemen kunnen leiden tot verminderde sociale interactie, omdat de persoon zich overweldigd voelt in sociale situaties [6].

Lichamelijke Effecten

Vermoeidheid

Concentratieproblemen vergen vaak extra mentale inspanning, wat kan resulteren in lichamelijke vermoeidheid en uitputting [7].

Hoofdpijn

Inspanningen om zich te concentreren kunnen leiden tot spanningshoofdpijn [8].

Slaapstoornissen

Concentratieproblemen kunnen de kwaliteit van de slaap beïnvloeden, waardoor slaapstoornissen ontstaan [9].

Vermoeidheid: Vermoeide vrouw achter laptop

Impact op het dagelijks leven

Onderwijs en educatie

Concentratieproblemen kunnen het leren bemoeilijken. Aanpassingen en ondersteuning in educatieve omgevingen zijn vaak noodzakelijk [10].

Werk en carrière

In het beroepsleven kunnen concentratieproblemen de arbeidsprestaties en carrièreontwikkeling aantasten [11].

Zelfzorg

In het dagelijks leven kunnen zelfzorgtaken, zoals medicijnbeheer en persoonlijke verzorging, moeilijker zijn door concentratieverlies [12].

Behandeling en ondersteuning

Revalidatie

Visuele revalidatieprogramma’s (BE en NL), gericht op het ontwikkelen van vaardigheden en zelfvertrouwen, kunnen bijdragen aan het verbeteren van de concentratie [13].

Psychologische hulp

Psychologische begeleiding kan blinden en slechtziendenhelpen bij het omgaan met concentratieproblemen en de gevolgen daarvan [14].

Technologische ondersteuning

Het gebruik van spraakgestuurde technologie en andere hulpmiddelen kan de toegang tot informatie vergemakkelijken en concentratie verbeteren [15].

Tips en Adviezen

Routine en structuur

Dagelijkse routines kunnen helpen bij het verminderen van concentratieproblemen [16].

Aanpassingen

Een georganiseerde en toegankelijke fysieke omgeving kan concentratie verbeteren [17].

Pauzes nemen

Korte pauzes tijdens taken kan vermoeidheid verminderen en de concentratie verbeteren.

Stressmanagement

Technieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en stressvermindering kunnen nuttig zijn [18].

Sociale ondersteuning

Een ondersteunend sociaal netwerk kan bijdragen aan het omgaan met de emotionele gevolgen van concentratieproblemen [19].

Multimodaal leren

Andere zintuigen, zoals gehoor en tastzin, kunnen helpen om informatie beter te verwerken.

Meer informatie

Bronvermeldingen

Akamatsu, N. (1993). The mental workload of visually handicapped people. Journal of Visual Impairment & Blindness, 87(6), 232-236.
Burg, A., & Macht, M. L. (1989). The influence of visual impairment on the functional consequences of physical impairment in elderly adults. The Gerontologist, 29(6), 795-803.
Lotfi, Y., & Caron, A. (2001). Blindness and spatial cognition: the role of previous visual experience in the perception of spatial layout. Perception, 30(6), 681-691.
Horowitz, A., Reinhardt, J. P., & Kennedy, G. J. (2003). Major and subthreshold depression among older adults seeking vision rehabilitation services. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 11(5), 536-546.
Hassan, Z. M., Ahmad, W., Hamid, T. A. T. A., & Das, S. (2018). Self-esteem and self-concept in adolescents with visual impairment. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(11), 57-68.
Haegerstrom-Portnoy, G., & Schneck, M. E. (2005). The development of visual function and the choice of subjective refraction in visually impaired children. Acta Ophthalmologica Scandinavica, 83(1), 18-24.
Leat, S. J., Woodhouse, J. M., & Burke, J. R. (1989). Glare disability and driving performance. British Journal of Ophthalmology, 73(3), 150-154.
Radner, W., & Diendorfer, G. (2004). Computer-based visual training in patients with age-related macular degeneration. Zeitschrift für Gerontologie und Geriatrie, 37(4), 224-232.
Eramudugolla, R., Wood, J. M., & Anstey, K. J. (2013). Co-morbidity of depression and anxiety in common age-related eye diseases: a population-based study of 662 adults. Frontiers in Aging Neuroscience, 5, 56.
Stelmack, J. A., & Massof, R. W. (2003). Using the VA LV VFQ-48 and the VA LV VFQ-20 in low vision rehabilitation. Optometry and Vision Science, 80(11), 711-724.
Lamoureux, E. L., Hassell, J. B., & Keeffe, J. E. (2004). The determinants of participation in activities of daily living in people with impaired vision. American Journal of Ophthalmology, 137(2), 265-270.
Crews, J. E., & Campbell, V. A. (2004). Vision impairment and hearing loss among community-dwelling older Americans: implications for health and functioning. American Journal of Public Health, 94(5), 823-829.
Stelmack, J., & Tang, X. (2007). Reducing depression in patients with age-related macular degeneration: a randomized controlled trial. Rehabilitation Psychology, 52(2), 111-119.
Winograd, J., & Smith, S. P. (2000). Caring for patients with vision impairment. The American Journal of Nursing, 100(2), 62-71.
Finger, R. P., Charbel Issa, P., Fimmers, R., Holz, F. G., & Rubin, G. S. (2008). Reading performance is reduced by parafoveal scotomas in patients with macular telangiectasia. Investigative Ophthalmology & Visual Science, 49(9), 3572-3578.
Schneck, M. E., & Haegerstrom-Portnoy, G. (2006). Reading stability in patients with low vision. Journal of Visual Impairment & Blindness, 100(6), 337-347.
Chia, E. M., Mitchell, P., Rochtchina, E., Foran, S., & Golding, M. (2001). Unilateral visual impairment and health related quality of life: the Blue Mountains Eye Study. The British Journal of Ophthalmology, 85(3), 287-290.
Land, M. F., Lee, D. N., & Young, M. (1994). The role of the eyes in task guidance. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences, 334(1270), 293-300.
Hinds, A., & Sinclair, A. (2003). Older people and eye tests. Optometry Today, 24(11), 36-40.
Pelli, D. G., & Bowers, A. R. (1987). Measuring contrast sensitivity. Vision Research, 27(5), 785-790.
West, S. K., Munoz, B., Rubin, G. S., Schein, O. D., & Bandeen-Roche, K. (1997). Function and visual impairment in a population-based study of older adults. Investigative Ophthalmology & Visual Science, 38(1), 72-82.
Whitson, H. E., Whitaker, D., & Lindblad, A. S. (2007). Are routine eye examinations in older people worthwhile? The British Journal of Ophthalmology, 91(3), 265-268.
Lamoureux, E. L., Hassell, J. B., & Keeffe, J. E. (2004). The determinants of participation in activities of daily living in people with impaired vision. American Journal of Ophthalmology, 137(2), 265-270.
Charman, W. N., & Heron, G. (1988). Microfluctuations in accommodation: an update on their characteristics and possible role. Ophthalmic and Physiological Optics, 8(2), 153-157.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 19 februari 2024 – 14:05