Gebruik van kleur en contrast voor slechtzienden

Kleur en contrast spelen een essentiële rol bij het verbeteren van de toegankelijkheid en dan vooral voor slechtziende personen. Slimme kleurkeuzes en sterke contrasten kunnen helpen om meer onafhankelijkheid en veiligheid te ervaren. Door bewust om te gaan met kleur en contrast in de leefomgeving, is het mogelijk om de toegankelijkheid te verbeteren en meer comfort te ervaren in het dagelijks leven.

Inhoudsopgave

1 Kleur: Belang van zichtbaarheid voor slechtzienden
2 Praktische aanpassingen met kleur
3 Contrast: Het vergroten van zichtbaarheid
4 Badkamer: Tips voor contrast en veiligheid
5 Belang van contrast en kleur bij schermgebruik voor slechtzienden
- 5.1 Waarom contrast en kleur belangrijk zijn
- 5.2 Praktische tips voor verbeterd contrast en kleurgebruik
6 Meer informatie

Kleur: Belang van zichtbaarheid voor slechtzienden

Kleurperceptie

Iedereen ervaart kleuren anders, en dat geldt zeker voor slechtzienden. Zij ervaren verschillende niveaus van kleurperceptie, van totale blindheid tot kleurenblindheid of verminderd zicht. Toch kunnen kleuren nog steeds een krachtig hulpmiddel zijn om het dagelijks leven te verbeteren.

Handige kleurprincipes

Heldere kleuren: Over het algemeen zijn heldere kleuren, zoals rood, oranje en geel, het gemakkelijkst te zien vanwege hun vermogen om licht te reflecteren.
Effen, heldere kleuren: Effen en heldere kleuren zijn meestal beter zichtbaar dan pasteltinten.
Verlichting: Onthoud dat de perceptie van kleur kan variëren met verlichting. Zwak licht kan sommige kleuren ‘uitwassen’, terwijl helder licht andere kan versterken.
Uitdagende kleurencombinaties: Sommige kleurencombinaties kunnen moeilijker te onderscheiden zijn voor mensen met een verminderd gezichtsvermogen, zoals marineblauw, bruin en zwart, of blauw, groen en paars, en roze, geel en lichtgroen.

Kleurencirkel

Kleur voor veiligheid

Kleur kan ook belangrijke veiligheidssignalen bieden in de leefomgeving:

Zichtbare trappen: Maak trappen zichtbaar met witte tape op een donkere achtergrond en gebruik contrasterende relingen.
Aanduiding voor verandering: Gebruik kleur als een aanduiding voor verandering in oppervlakken of niveaus, zoals hellingen of trappen.
Waarschuwingskleuren: Kleur kan dienen als waarschuwingssignalen voor mogelijke gevaren, zoals deuren of kasten die op een kier staan.
Kleurcodering: Gebruik kleur om brieven, documenten, rekeningen en andere administratieve- en financiële zaken te coderen.

Tips voor het gebruik van kleur

Gebruik contrasterende kleuren: Combineer kleuren die goed van elkaar te onderscheiden zijn, zoals zwart-wit of rood-groen.
Vermijd te veel kleuren: Te veel kleuren kunnen verwarrend zijn. Gebruik liever een paar kleuren met een duidelijke functie.
Test kleuren met verschillende verlichtingsomstandigheden: Zorg ervoor dat de kleuren zichtbaar zijn in verschillende lichtomstandigheden.
Vraag feedback aan anderen: Vraag mensen met een visuele beperking om feedback te geven over de kleuren die je gebruikt.

Extra hulpmiddelen

Er zijn online tools en apps beschikbaar die je kunnen helpen bij het kiezen van kleuren die toegankelijk zijn voor mensen met een visuele beperking.
Sommige organisaties bieden trainingen en workshops over kleurgebruik voor mensen met een visuele beperking.

Praktische aanpassingen met kleur

Fluorescerende kleuren

Gebruik post-it-notities in fluorescerende kleuren, felgekleurde stickers of markeringen bij het organiseren of coderen van spullen.
Dit kan je helpen om belangrijke items te vinden, zoals sleutels, medicijnen of documenten.
Je kunt ook verschillende kleuren gebruiken om verschillende categorieën te coderen, zoals rood voor keukenspullen, blauw voor kantoorbenodigdheden, en groen voor persoonlijke verzorging.

Contrasterende tape

Markeer kasten en de randen van deuren met felgekleurde fluorescerende tape om ze gemakkelijker te detecteren.
Dit kan helpen om te voorkomen dat je tegen obstakels botst of struikelt.
Je kunt ook tape gebruiken om de randen van trappen, treden en andere gevaarlijke gebieden te markeren.

Markering voor specifieke plaatsen

Markeer specifieke plaatsen, zoals stoelen, tafels, of werkruimtes, met heldere kleuren om ze gemakkelijker te vinden.
Dit kan je helpen om je weg te vinden in je huis zonder te hoeven stoten of zoeken.
Je kunt bijvoorbeeld een kussen in een contrasterende kleur op je stoel leggen of een felgekleurde placemat op je bureau gebruiken.

Contrast voor stoelen

Leg een handdoek of deken in een contrasterende kleur over de rugleuning van je favoriete stoel.
Dit kan je helpen om de stoel te herkennen en te voorkomen dat je er per ongeluk overheen stapt.

Vergeet niet dat de juiste kleurkeuzes jouw leefomgeving niet alleen toegankelijker maken, maar ook veiliger en comfortabeler.

Extra tips

Gebruik kleuren die je leuk vindt en die je energie geven.
Vraag feedback aan anderen over de kleuren die je gebruikt.
Test kleuren in verschillende lichtomstandigheden om te zien hoe ze eruit zien.
Wees creatief en experimenteer met verschillende kleurencombinaties.

Contrast: Het vergroten van zichtbaarheid

Gevoeligheid voor contrast

Contrastgevoeligheid verwijst naar het vermogen om verschillen tussen lichte en donkere gebieden waar te nemen. Mensen met een visuele beperking kunnen een verminderde contrastgevoeligheid hebben, waardoor het moeilijker is om objecten te onderscheiden van hun omgeving.

Door het contrast tussen een object en de achtergrond te vergroten, wordt het object doorgaans beter zichtbaar, ook voor mensen die slecht kunnen zien.

Praktische contrastprincipes

Wit en felgeel tegen zwart: Objecten of tekst in wit of felgeel tegen een zwarte achtergrond bieden doorgaans het meeste contrast.
Effen achtergronden: Gebruik effen kleuren als achtergrond om objecten op te laten vallen. Vermijd patronen, prints, of strepen.
Lichte objecten op donkere achtergronden: Plaats lichte objecten tegen donkere achtergronden. Een wit vel papier is bijvoorbeeld beter zichtbaar tegen een donkerbruine bureau.
Vermijd doorzichtig glaswerk: Vermijd het gebruik van helder glaswerk, omdat dit meestal moeilijker te zien is.
Donkere objecten op lichtere achtergronden: Plaats donkere objecten tegen lichtere achtergronden. Een donkere stoel steekt bijvoorbeeld beter af tegen witte of crèmekleurige muren.

Algemene contrastaanpassingen

Hier volgen enkele praktische aanpassingen met contrast om het huis toegankelijker te maken:

Contrasterende verf: Schilder deuren, deurknoppen en deurlijsten in heldere kleuren om hun zichtbaarheid te vergroten.
Contrasterende plinten: Schilder plinten in een effen kleur die contrasteert met muren en vloerbedekking.
Effen vloerbedekking: Gebruik effen, niet-gepatroniseerde vloerbedekkingen, zoals tapijt, tegels, of linoleum, om de grens tussen muur en vloer te benadrukken.
Verlichting: Overal in huis is goede verlichting van cruciaal belang. Zorg voor voldoende helderheid en vermijd schaduwrijke gebieden.
Tactiele markeringen: Gebruik eventueel tactiele markeringen, zoals labels met braille of reliëfmarkeringen, om objecten en ruimtes te herkennen.
Schakelaars: Lichtschakelaars en stopcontacten kunnen worden gemarkeerd met contrasterende kleuren of tactiele markeringen, zodat ze contrasteren met muren, vloeren en plinten. Verlichte schakelaars kunnen ook voor goed contrast zorgen in een donkere kamer.

Extra tips:

Gebruik kleuren die je leuk vindt en die je energie geven.
Vraag feedback aan anderen over de kleuren die je gebruikt.
Test kleuren in verschillende lichtomstandigheden om te zien hoe ze eruit zien.
Wees creatief en experimenteer met verschillende kleurencombinaties.

Keuken

Bij het inrichten van uw keuken en eetruimte, zijn er verschillende eenvoudige aanpassingen die u kunt maken om de zichtbaarheid van voedsel en servies te vergroten voor mensen met slechtziendheid:

Donkeromrande borden op wit tafelblad:

Gebruik borden met een donkere rand op een wit tafelblad of placemat.
Dit subtiele contrast maakt het voedsel beter zichtbaar, waardoor het gemakkelijker wordt om te zien en te genieten van de maaltijd.

Gekleurde drinkbekers voor water:

Vervang heldere drinkglazen door gekleurde kopjes voor water.
De kleuren van de bekers creëren een duidelijk contrast met de omgeving en vergemakkelijken het lokaliseren en gebruiken van drankjes.

Witte mokken voor koffie:

Specifiek voor koffieliefhebbers: kies voor witte mokken.
Het contrast tussen de donkere koffie en de witte mok maakt het gemakkelijker om het niveau van je drankje te beoordelen, waardoor overlopen wordt voorkomen.

Verschillende gekleurde snijplanken:

Gebruik in de keuken verschillende gekleurde snijplanken voor verschillende soorten voedsel.
Overweeg bijvoorbeeld een donkergekleurde snijplank te gebruiken voor lichte voedingsmiddelen zoals uien en aardappelen, en een witte snijplank voor donker voedsel zoals bladgroenten.
Deze aanpak verbetert de zichtbaarheid van de ingrediënten en helpt bij het voorkomen van verwarring tijdens het bereiden van maaltijden.

Lichteffecten voor contrastversterking:

Gebruik extra verlichting boven je eettafel of aanrecht om het contrast tussen voedsel, servies en de achtergrond te vergroten.
Goed geplaatste verlichting kan schaduwen verminderen en het algemene zicht verbeteren.

Extra tips:

Gebruik tactiele markeringen op keukenkastjes en laden om ze te identificeren.
Kies voor keukenapparaten met grote, duidelijke knoppen en bedieningselementen.
Plaats borden en bestek op vaste plaatsen in de keuken om ze gemakkelijker te vinden.
Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met koken en afwassen.

Badkamer

Badkamer: Tips voor contrast en veiligheid

Het inrichten van de badkamer met contrastrijk materiaal kan een aanzienlijk verschil maken voor mensen met slechtziendheid. Hier zijn enkele handige tips om de badkamer toegankelijker te maken:

Felgekleurde handdoeken en matten:

Gebruik felgekleurde handdoeken en matten in de badkamer die contrasteren met de kleuren van het aanrecht, de wandtegels en de vloer.
Door kleurcontrasten te creëren tussen de badkameraccessoires en de achtergrond, kunnen slechtziende mensen de locatie van handdoeken, matten en andere benodigdheden gemakkelijker herkennen.

Markering van belangrijke spullen:

Markeer eventueel belangrijke spullen in de badkamer met contrasterende kleuren.
Je kan bijvoorbeeld de doucheknop, de kraan van de wastafel, of de handgrepen van de kasten accentueren met heldere, contrasterende kleuren of tape.
Hierdoor kunnen deze essentiële elementen snel worden onderscheiden en gebruikt.

Textuur en tactiele markeringen:

Naast kleurcontrast kunt u tactiele markeringen toevoegen aan bepaalde badkamerelementen.
Denk aan reliëfmarkeringen of textuurstickers op doucheknoppen, watertemperatuurregelaars, en andere belangrijke bedieningselementen.
Deze tactiele aanwijzingen kunnen helpen bij het vinden en bedienen van deze items zonder te hoeven kijken.

Voldoende verlichting:

Goede verlichting in de badkamer is essentieel voor slechtzienden.
Zorg voor voldoende helderheid in de ruimte en over de spiegel, de wastafel en het toilet.
Schaduwen kunnen de zichtbaarheid verminderen, dus vermijd donkere hoeken.

Vloermaterialen:

Bij het kiezen van vloermaterialen voor de badkamer, kan je tegels of vloerbedekking gebruiken met een duidelijk en contrasterend patroon ten opzichte van de wanden.
Dit helpt bij het waarnemen van drempels en de contouren van de vloer, wat het bewegen in de badkamer veiliger maakt.

Antislipmaatregelen:

Veiligheid in de badkamer is van het grootste belang.
Installeer antislipmatten in de douche of badkuip en op de vloer van de badkamer om uitglijden te voorkomen.
Kies voor matten met contrasterende kleuren om ze duidelijker te maken.

Extra tips:

Plaats handgrepen in de douche en bij het toilet voor extra ondersteuning.
Gebruik een douchestoel of badlift voor extra veiligheid.
Kies voor kranen met een hendel in plaats van draaiknoppen.
Verwijder obstakels uit de badkamer om het navigeren te vergemakkelijken.
Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met schoonmaken en andere taken in de badkamer.

Antislipmat in bad

Slaapkamer

Beddengoed:

Gebruik beddengoed en kussenslopen met contrasterende kleuren ten opzichte van het bedframe en de muur.
Dit maakt het gemakkelijker om het bed op te maken en te vinden.
Kies bijvoorbeeld voor wit beddengoed met felgekleurde kussenslopen, of voor een dekbedovertrek met een duidelijk patroon.

Kast:

Gebruik contrasterende kleuren voor de kastdeuren, laden en handgrepen.
Dit helpt om de verschillende elementen van de kast te onderscheiden.
Je kunt bijvoorbeeld de kastdeuren in een lichte kleur schilderen en de laden in een donkere kleur.
Gebruik eventueel tactiele markeringen of labels om kledingstukken te herkennen.
Je kunt braillelabels gebruiken of stickers met reliëf om verschillende soorten kleding te identificeren, zoals broeken, shirts, jurken en sokken.

Extra tips:

Gebruik een nachtlampje met een zachte, warme gloed.
Plaats een mat of tapijt naast het bed om te voorkomen dat je uitglijdt.
Verwijder obstakels uit de slaapkamer om het navigeren te vergemakkelijken.
Zorg voor voldoende verlichting in de slaapkamer, vooral bij de kledingkast en kaptafel.
Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met het opmaken van het bed en het ophangen van kleding.

Woonkamer

Meubels:

Kies meubels die contrasteren met de vloer en muren, zodat ze gemakkelijker te detecteren zijn.
Gebruik bijvoorbeeld lichte meubels op een donkere vloer of vice versa.
Dit helpt om de contouren van de meubels te zien en te voorkomen dat je er tegenaan stoot.
Je kunt ook meubels met een reliëfstructuur of patroon gebruiken om ze meer te laten opvallen.

Afstandsbedieningen:

Markeer de knoppen op afstandsbedieningen met contrasterende kleuren of tactiele markeringen.
Dit maakt het gemakkelijker om de juiste knoppen te vinden zonder te hoeven kijken.
Je kunt bijvoorbeeld nagellak gebruiken om de knoppen in verschillende kleuren te markeren, of braille-stickers gebruiken om de functies van de knoppen te identificeren.

Extra tips:

Gebruik een vloerkleed met een duidelijk patroon of textuur om de zithoek te definiëren.
Plaats lampen in de zithoek om goed te kunnen lezen en tv te kijken.
Verwijder obstakels uit de woonkamer om het navigeren te vergemakkelijken.
Gebruik een spraakgestuurde assistent om elektronische apparaten te bedienen.
Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met het schoonmaken en verplaatsen van meubels.

Gangen en trappen

Trappen:

Gebruik contrastrijke markeringen op de randen van trappen, zowel in huis als buitenshuis.
Dit helpt om valpartijen te voorkomen.
Je kunt bijvoorbeeld tape in een contrasterende kleur gebruiken om de randen van de treden te markeren, of antislipstrips met een opvallende kleur.
Zorg ervoor dat de markeringen goed zichtbaar zijn in alle lichtomstandigheden.

Leuningen:

Schilder of markeer leuningen in een opvallende kleur voor een betere zichtbaarheid en veiligheid.
Je kunt bijvoorbeeld de leuning in een felrode of felgele kleur schilderen, of reflecterende tape gebruiken om de leuning te markeren.
Zorg ervoor dat de leuning glad en comfortabel is om vast te houden.

Extra tips:

Installeer een trapleuning aan beide zijden van de trap.
Zorg voor voldoende verlichting op de trap en in de gang.
Plaats een antislipmat op de bovenste trede van de trap.
Gebruik een traphekje om te voorkomen dat je van de trap valt.
Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met het dragen van spullen op de trap.

Kantoor en werkruimte thuis

Als je een thuiskantoor hebt, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om de ruimte toegankelijker te maken voor mensen met een visuele beperking:

Bureau:

Kies een bureau met een contrasterend bureaublad, zoals een wit bureaublad met een donkere rand.
Dit helpt om de randen van het bureau te zien en te voorkomen dat je er tegenaan stoot.

Benodigdheden:

Gebruik contrasterende kleuren voor benodigdheden zoals pennen, markeerstiften en notitieblokken.
Je kunt bijvoorbeeld felgekleurde pennen en markeerstiften gebruiken, of notitieblokken met een contrasterende rand.
Dit helpt om de benodigdheden gemakkelijker te vinden en te gebruiken.

Verlichting:

Zorg voor voldoende verlichting op je bureau en in de werkomgeving.
Vermijd verblinding door ramen of lampen.
Gebruik een bureaulamp met een verstelbare arm om de verlichting te richten waar je het nodig hebt.

Organisatie:

Houd je werkruimte netjes en georganiseerd.
Bewaar spullen op vaste plaatsen, zodat je ze gemakkelijk kunt vinden.
Gebruik opbergdozen en mappen met etiketten om spullen te ordenen.

Technologie:

Gebruik hulpmiddelen voor toegankelijkheid op je computer of tablet, zoals een schermlezer of spraakherkenning.
Er zijn veel softwareprogramma’s en apps beschikbaar die mensen met een visuele beperking kunnen helpen bij hun werk.

Extra tips:

Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met het organiseren van je werkruimte.
Neem pauzes om je ogen te rusten.
Laat je ogen regelmatig controleren door een oogarts.

Buitenruimten

Tuinpaden:

Markeer tuinpaden met contrasterende stenen of materialen om ze gemakkelijker begaanbaar te maken.
Je kunt bijvoorbeeld lichte stenen gebruiken voor de paden en donkere stenen voor de randen.
Je kunt ook grind of houtsnippers gebruiken om de paden te markeren.

Brievenbus:

Zorg ervoor dat de brievenbus in een opvallende kleur is geschilderd of gemarkeerd om de locatie ervan aan te geven.
Je kunt de brievenbus bijvoorbeeld in een felrode of felgele kleur schilderen, of reflecterende tape gebruiken om de brievenbus te markeren.

Extra tips:

Gebruik planten met verschillende kleuren, texturen en geuren om de tuin te verfraaien en te navigeren.
Plaats vogelhuisjes en insectenhotels om de tuin aantrekkelijker te maken voor dieren.
Installeer een zonwering of parasol om te beschermen tegen de zon.
Draag een zonnebril en hoed om je ogen te beschermen tegen de zon.
Vraag partner, familie of vrienden om te helpen met het tuinieren en onderhoud van de buitenruimte.

Belang van contrast en kleur bij schermgebruik voor slechtzienden

Slechtziendheid kan het gebruik van digitale apparaten en computers bemoeilijken. Gelukkig zijn er verschillende technieken en aanpassingen die de toegankelijkheid kunnen vergroten. Een van de essentiële aspecten hierbij is contrast en kleurgebruik.

Waarom contrast en kleur belangrijk zijn

Verbeterde leesbaarheid

Een goed contrast tussen tekst en achtergrond is cruciaal om tekst gemakkelijk leesbaar te maken voor slechtziende personen. Het gebruik van contrasterende kleuren vergroot de zichtbaarheid van de tekst en vermindert vermoeidheid (van de ogen).

Vermoeidheid: Vermoeide vrouw achter laptop

Vermoeidheid: Een goed beeldschermcontrast vermindert vermoeidheid (aan de ogen)

Navigatie vereenvoudigen

Kleurcontrast kan helpen bij het scheiden van verschillende delen van een scherm, zoals knoppen, menu’s en tekstvakken. Dit vergemakkelijkt de navigatie en interactie met digitale inhoud.

Vermindering van fouten

Duidelijke kleuraanduidingen voor statussen, waarschuwingen of foutmeldingen verminderen de kans op het maken van fouten tijdens het gebruik van apps of websites.

Verbetert de algemene gebruikerservaring

Een goede kleurkeuze en contrastverbeteringen dragen bij aan een positieve gebruikerservaring voor slechtzienden, waardoor ze digitale platforms effectiever kunnen gebruiken.

Praktische tips voor verbeterd contrast en kleurgebruik

Tekst:

Gebruik donkere tekst op een lichte achtergrond. Kies voor zwarte of donkere tekst op een witte of lichte achtergrond. Dit zorgt voor het hoogst mogelijke contrast en maakt tekst gemakkelijker leesbaar.
Vermijd te veel kleuren. Beperk het gebruik van kleuren tot een minimum en zorg ervoor dat kleuren een duidelijk doel dienen. Overmatig gebruik van kleuren kan verwarrend zijn.
Gebruik vetgedrukte tekst. Vetgedrukte tekst kan helpen om belangrijke informatie te benadrukken. Gebruik deze functie echter spaarzaam om verwarring te voorkomen.
Onderstreep koppelingen (links). Koppelingsonderstrepingen kunnen de herkenbaarheid van klikbare links vergroten. Zorg ervoor dat de onderstrepingen duidelijk en consistent zijn.
Pas de tekstgrootte aan. Bied de mogelijkheid om de tekstgrootte aan te passen. Slechtziende gebruikers kunnen zo de tekst naar een voor hen comfortabel niveau vergroten.

Knoppen en pictogrammen:

Zorg ervoor dat knoppen en pictogrammen een voldoende contrast hebben ten opzichte van hun achtergrond. Zo zijn ze gemakkelijker te onderscheiden.

Toegankelijkheid:

Moedig gebruikers aan om toegankelijkheidsinstellingen op hun apparaten aan te passen. Dit omvat het kleurgebruik, de tekstgrootte en andere aspecten van het scherm. Zo kan de interface worden aangepast aan de persoonlijke voorkeuren en wensen.

Extra tips:

Gebruik een eenvoudige, duidelijke lay-out.
Vermijd overbodige tekst en afbeeldingen.
Zorg ervoor dat er voldoende witruimte is.
Test uw website of app met slechtzienden om te controleren of deze toegankelijk is.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 26 april 2024 – 06:54

Hulp(middelen) & Ondersteuning