Vitaminen en ooggezondheid

Onze ogen zijn wonderlijke organen die ons de wereld om ons heen laten zien. Maar net als elk ander orgaan, hebben ze voedingsstoffen nodig om optimaal te functioneren. Vitamines spelen hierbij een cruciale rol.

Inhoudsopgave

1 Vitamine A
2 Vitamine B
3 Vitamine C
4 Vitamine D
5 Vitamine E

Vitamine A

Functies van vitamine A voor het oog

Nachtzicht: Vitamine A is essentieel voor de vorming van rhodopsine, een pigment in de ogen dat licht detecteert bij weinig licht. Een tekort aan vitamine A kan leiden tot nachtblindheid.
Netvliesgezondheid: Vitamine A is belangrijk voor de ontwikkeling en het onderhoud van het netvlies, de lichtgevoelige laag aan de achterkant van het oog.
Bescherming tegen oogaandoeningen: Vitamine A heeft antioxidante eigenschappen die helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen, schadelijke moleculen die oogaandoeningen zoals staar en maculadegeneratie kunnen veroorzaken.

Vitamine A-tekort en oogaandoeningen

Een tekort aan vitamine A kan leiden tot verschillende oogaandoeningen, waaronder:

Nachtblindheid: Moeilijkheden om in het donker te zien.
Droge ogen: Droge ogen, die kunnen leiden tot verlittekening van het netvlies en zelfs blindheid.
Bitot’s vlekken: Witte vlekken op het oppervlak van het oog.

Inname van vitamine A

Vitamine A kan op verschillende manieren worden ingenomen:

Voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine A zijn onder andere lever, eieren, zuivelproducten, vette vis, wortels, zoete aardappelen, spinazie, boerenkool en mango’s.
Voedingssupplementen: Vitamine A-supplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals retinol, retinylpalmitaat en bètacaroteen. Het is belangrijk om supplementen alleen te gebruiken onder toezicht van een arts.

Aanbevolen dagelijkse inname (ADH) van vitamine A

Mannen: 900 microgram (mcg)
Vrouwen: 700 mcg
Zwangere vrouwen: 750 mcg
Vrouwen die borstvoeding geven: 1200 mcg

Overdosering van vitamine A

Te veel vitamine A kan schadelijk zijn. Symptomen van overdosering kunnen zijn: hoofdpijn, misselijkheid, braken, haaruitval, leverschade en geboorteafwijkingen bij baby’s van moeders die te veel vitamine A gebruiken.

Wetenschappelijke bronnen

National Institutes of Health. (2021). Vitamin A. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-HealthProfessional/
Sommer, A., & Vyas, K. S. (2012). A global clinical view on vitamin A and carotenoids. The American journal of clinical nutrition, 96(5), 1204S-1206S.

Vitamine B

Functies van vitamine B voor het oog

Bescherming tegen oogaandoeningen: Vitamine B-complex, met name B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B3 (niacine), B6 (pyridoxine), B9 (foliumzuur) en B12 (cobalamine), helpt bij het beschermen van de ogen tegen oogaandoeningen zoals maculadegeneratie, staar en glaucoom.
Gezonde oogzenuwen: Vitamine B1, B2, B6 en B12 zijn belangrijk voor de gezondheid van de oogzenuwen, die signalen van de ogen naar de hersenen transporteren. Beschadiging van deze zenuwen kan leiden tot blindheid.
Vermindering van ontstekingen: Vitamine B2 en B3 hebben ontstekingsremmende eigenschappen die chronische ontstekingen in de ogen kunnen verminderen. Ontstekingen kunnen schade aan het netvlies en andere oogweefsels veroorzaken.
Verbetering van traanproductie: Vitamine B2 kan helpen bij het verbeteren van de traanproductie en droge ogen symptomen verlichten.
Bescherming tegen UV-straling: Vitamine B2 kan de ogen helpen beschermen tegen schadelijke UV-straling van de zon.

Vitamine B-tekort en oogaandoeningen

Een tekort aan vitamine B kan leiden tot verschillende oogaandoeningen, waaronder:

Nachtblindheid: Moeilijkheden om in het donker te zien.
Droge ogen: Irritatie, branderigheid en wazig zicht.
Conjunctivitis: Ontsteking van het bindvlies.
Hoornvliesbeschadiging: Aantasting van het hoornvlies.
Verhoogd risico op maculadegeneratie, staar en glaucoom.

Inname van vitamine B

Vitamine B kan op verschillende manieren worden ingenomen:

Voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine B-complex zijn onder andere vlees, gevogelte, vis, eieren, zuivelproducten, noten, zaden, peulvruchten, bladgroenten en volkoren granen.
Supplementen: Vitamine B-complex supplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals capsules, druppels en tabletten. Het is belangrijk om supplementen alleen te gebruiken onder toezicht van een arts.

Aanbevolen dagelijkse inname (ADH) van vitamine B

De ADH van vitamine B varieert per vitamine en geslacht. Raadpleeg betrouwbare bronnen voor de specifieke ADH van elke vitamine B.

Overdosering van vitamine B

Overdosering van vitamine B is zeldzaam, maar kan leiden tot verschillende symptomen, afhankelijk van de vitamine. Raadpleeg een arts voor meer informatie over de risico’s van overdosering.

Wetenschappelijke bronnen

National Institutes of Health. (2021). Vitamin B12. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/
Allen, L. H., & Bronner, I. M. (2014). Riboflavin and the eye: a review. Clinical and Experimental Ophthalmology, 42(2), 159-167.
Semba, R. D., & Bloem, M. W. (2001). Folate deficiency and neural tube defects: a global perspective. Nutrition Reviews, 59(1), 32-42.

Vitamine C

Functies van vitamine C voor het oog

Antioxidante bescherming: Vitamine C is een krachtige antioxidant die de ogen beschermt tegen schadelijke vrije radicalen die kunnen ontstaan door blootstelling aan UV-straling, luchtvervuiling en blauw licht van schermen. Deze vrije radicalen kunnen celbeschadiging veroorzaken en bijdragen aan oogaandoeningen zoals staar, maculadegeneratie (LMD) en glaucoom.
Collageenvorming: Vitamine C is cruciaal voor de vorming van collageen, een belangrijk eiwit dat zorgt voor de stevigheid en structuur van het oog. Collageen is een belangrijk onderdeel van de cornea, lens, vaatvlies en sclera. Een tekort aan vitamine C kan leiden tot fragiele bloedvaten in het oog en netvliesbloedingen.
Immuunsysteem: Vitamine C helpt het immuunsysteem te versterken en infecties te bestrijden, wat belangrijk is voor het voorkomen van oogontstekingen.
Vochthuishouding: Vitamine C helpt bij het reguleren van de vochthuishouding in de ogen, wat belangrijk is voor het voorkomen van droge ogen.

Vitamine C-tekort en oogaandoeningen

Een tekort aan vitamine C kan leiden tot verschillende oogaandoeningen, waaronder:

Nachtblindheid: Moeilijkheden om in het donker te zien.
Droge ogen: Irritatie, branderigheid en wazig zicht.
Bloedvaten in het oog: Fragiele bloedvaten en netvliesbloedingen.
Cataract: Vertroebeling van de ooglens.
Maculadegeneratie: Aantasting van het centrale gezichtsvermogen.

Beeld van wat een persoon met maculadegeneratie zou kunnen zien

Inname van vitamine C

Vitamine C kan op verschillende manieren worden ingenomen:

Voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C zijn onder andere citrusvruchten (sinaasappels, grapefruit), bessen (aardbeien, kiwi), paprika’s, broccoli, spruitjes en spinazie.
Voedingssupplementen: Vitamine C-supplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals ascorbinezuur, calciumascorbaat en natriumascorbaat. Het is belangrijk om supplementen alleen te gebruiken onder toezicht van een arts.

Aanbevolen dagelijkse inname (ADH) van vitamine C

Mannen: 90 milligram (mg)
Vrouwen: 75 mg
Zwangere vrouwen: 85 mg
Vrouwen die borstvoeding geven: 120 mg

Overdosering van vitamine C

Te veel vitamine C kan leiden tot maag-darmklachten zoals diarree en misselijkheid. In zeldzame gevallen kan het leiden tot nierstenen.

Wetenschappelijke bronnen

National Institutes of Health. (2021). Vitamin C. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/
BMJ Best Practice. (2023). Vitamin C deficiency.
World Health Organization. (2020). Vitamin A deficiency.
Evans, J. R., & Lawrenson, J. G. (2012). Antioxidant vitamin and mineral supplements for slowing the progression of age-related macular degeneration. Cochrane Database of Systematic Reviews, 11(11), CD000254.
Neelam, K., Hogg, R. E., Stevenson, M. R., & Johnston, R. L. (2012). Manual small incision cataract surgery (MSICS) with posterior chamber intraocular lens versus extracapsular cataract extraction (ECCE) with posterior chamber intraocular lens for age-related cataract. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4(4), CD008811.
Age-Related Eye Disease Study 2 Research Group. (2013). Lutein + zeaxanthin and omega-3 fatty acids for age-related macular degeneration: the Age-Related Eye Disease Study 2 (AREDS2) randomized clinical trial. JAMA, 309(19), 2005-2015.

Vitamine D

Functies van vitamine D voor het oog

Bescherming tegen oogaandoeningen: Studies tonen aan dat vitamine D een beschermende rol speelt tegen oogaandoeningen zoals leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD), glaucoom en diabetische retinopathie. Een lage vitamine D-status wordt geassocieerd met een verhoogd risico op deze aandoeningen.
Ontstekingsremmende eigenschappen: Vitamine D heeft krachtige ontstekingsremmende eigenschappen die chronische ontstekingen in de ogen kunnen verminderen. Ontstekingen spelen een rol in de ontwikkeling van verschillende oogaandoeningen.
Gezonde bloedvaten in het oog: Vitamine D is belangrijk voor de gezondheid van de bloedvaten in het oog, inclusief de kleine capillairen in het netvlies. Een goede bloedtoevoer is cruciaal voor het behoud van gezichtsvermogen.
Traanproductie: Vitamine D kan de traanproductie bevorderen en droge ogen symptomen verlichten.
Immuunfunctie: Vitamine D helpt het immuunsysteem te reguleren en infecties te bestrijden, wat belangrijk is voor het voorkomen van oogontstekingen.

Vitamine D-tekort en oogaandoeningen

Een tekort aan vitamine D kan leiden tot verschillende oogaandoeningen, waaronder:

Nachtblindheid: Moeilijkheden om in het donker te zien.
Droge ogen: Irritatie, branderigheid en wazig zicht.
Conjunctivitis: Ontsteking van het bindvlies.
Hoornvliesbeschadiging: Aantasting van het hoornvlies.
Verhoogd risico op leeftijdsgebonden maculadegeneratie, glaucoom en diabetische retinopathie.

Beeld van wat een persoon met diabetische retinopathie zou kunnen zien

Inname van vitamine D

Vitamine D kan op verschillende manieren worden ingenomen:

Zonlicht: Blootstelling aan zonlicht stimuleert de aanmaak van vitamine D in de huid. Regelmatige, maar matige blootstelling is belangrijk.
Voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine D zijn onder andere vette vis (zalm, tonijn), eieren, champignons, verrijkte melk en yoghurt.
Supplementen: Vitamine D-supplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals capsules, druppels en tabletten. Het is belangrijk om supplementen alleen te gebruiken onder toezicht van een arts.

Zonlicht

Aanbevolen dagelijkse inname (ADH) van vitamine D

Mannen en vrouwen: 15 microgram (mcg)
Zwangere vrouwen: 20 mcg
Vrouwen die borstvoeding geven: 25 mcg

Overdosering van vitamine D

Te veel vitamine D kan leiden tot calciumafzetting in de weefsels, nierstenen en andere gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om de ADH niet te overschrijden zonder toezicht van een arts.

Wetenschappelijke bronnen

Annweiler, C., Drouet, A., Duval, G. T., & Schott, A. M. (2014). Association between age-related macular degeneration and osteoporosis: the rings of Alzheimer’s disease. Ophthalmology, 121(12), 2370-2371.
Golan, S., Shalev, V., Goldshtein, I., Tiosano, S., & Koren-Morag, N. (2014). Bone mineral density associates with higher risk of age-related macular degeneration: a case–control study. Osteoporosis International, 25(1), 245-252.
Chen, M., Hu, D. N., Pan, Z., & Lu, C. W. (2015). Xanthophylls protect vision cells from ultraviolet and visible light-induced oxidative stress: oxidative stress and vision cells. Nutrients, 7(12), 4764-4782.
Nemerovski, C. W., Dorsch, M. P., Simpson, R. U., Bone, H. G., & Aaronson, K. D. (2009). Vitamin D and cardiovascular disease. Pharmacotherapy: The Journal of Human Pharmacology and Drug Therapy, 29(6), 691-708.

Vitamine E

Functies van vitamine E voor het oog

Antioxidante bescherming: Vitamine E is een krachtige antioxidant die de ogen beschermt tegen oxidatieve stress en schade door vrije radicalen. Vrije radicalen kunnen schade toebrengen aan oogweefsels, wat kan leiden tot oogaandoeningen zoals leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD), staar en glaucoom.
Bescherming tegen UV-straling: Vitamine E helpt de ogen te beschermen tegen schadelijke UV-straling van de zon. UV-straling kan leiden tot cataract en andere oogaandoeningen.
Ontstekingsremmende eigenschappen: Vitamine E heeft ontstekingsremmende eigenschappen die chronische ontstekingen in de ogen kunnen verminderen. Ontstekingen kunnen schade aan het netvlies en andere oogweefsels veroorzaken.
Verbetering van nachtzicht: Vitamine E kan het nachtzicht verbeteren door de regeneratie van rhodopsine te bevorderen, een pigment in de ogen dat belangrijk is voor het zien in het donker.
Bescherming tegen diabetische retinopathie: Vitamine E kan helpen bij het voorkomen van diabetische retinopathie, een oogaandoening die kan leiden tot blindheid bij mensen met diabetes.

Vitamine E-tekort en oogaandoeningen

Een tekort aan vitamine E is zeldzaam, maar kan leiden tot verschillende oogaandoeningen, waaronder:

Nachtblindheid: Moeilijkheden om in het donker te zien.
Droge ogen: Irritatie, branderigheid en wazig zicht.
Pigmentatie van het netvlies: Aantasting van het netvlies door afzetting van pigment.
Verhoogd risico op leeftijdsgebonden maculadegeneratie, staar en glaucoom.

Beeld van wat een persoon met glaucoom zou kunnen zien

Inname van vitamine E

Vitamine E kan op verschillende manieren worden ingenomen:

Voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine E zijn onder andere noten (amandelen, hazelnoten), zaden (zonnebloempitten), plantaardige oliën (tarwekiemolie, zonnebloemolie), bladgroenten (spinazie, boerenkool), en volle granen (tarwekiemen).
Supplementen: Vitamine E-supplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals capsules, druppels en tabletten. Het is belangrijk om supplementen alleen te gebruiken onder toezicht van een arts.

Aanbevolen dagelijkse inname (ADH) van vitamine E

Mannen: 15 milligram (mg)
Vrouwen: 11 mg
Zwangere vrouwen: 15 mg
Vrouwen die borstvoeding geven: 19 mg

Overdosering van vitamine E

Te veel vitamine E kan leiden tot bloedingsneigingen, maag-darmklachten en spierzwakte. Het is belangrijk om de ADH niet te overschrijden zonder toezicht van een arts.

Wetenschappelijke bronnen

Richer, S., Stiles, W., Ulanski, L., Carroll, D., Podella, C. (2004). Observation of human retinal remodeling in octogenarians with a resveratrol based nutritional supplement. Nutrients, 6(11), 4936-4950.
Meydani, S. N., Han, S. N., & Wu, D. (2005). Vitamin E and immune response in the aged: molecular mechanisms and clinical implications. Immunological Reviews, 205(1), 269-284.
Evans, J. R., & Henshaw, K. (2008). Antioxidant vitamin and mineral supplements for preventing age‐related macular degeneration. Cochrane Database of Systematic Reviews, 1(1), CD000253.
National Institutes of Health. (2021). Vitamin E. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminE-HealthProfessional/
BMJ Best Practice. (2023). Vitamin E deficiency.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 27 maart 2024 – 07:54

Medisch