Gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden

Gevoelens van verlies zijn een veelvoorkomend en complex aspect van het leven van blinden en slechtzienden. Het verlies van het gezichtsvermogen kan diepgaande emotionele reacties veroorzaken.

Oorzaken van gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden

Verlies van onafhankelijkheid

Het verlies van het gezichtsvermogen is een ingrijpende gebeurtenis die vaak leidt tot het verlies van onafhankelijkheid en beperkte mobiliteit voor blinden en slechtzienden. Deze veranderingen kunnen een aanzienlijke invloed hebben op verschillende aspecten van het dagelijks leven.

Beperkte mobiliteit

Het verlies van het gezichtsvermogen kan leiden tot beperkingen in mobiliteit en zelfstandigheid. Voor personen met een visuele beperking kunnen eenvoudige taken die voor anderen vanzelfsprekend zijn, zoals wandelen, reizen, of zich verplaatsen in een onbekende omgeving, uitdagend worden. De afwezigheid van visuele informatie maakt het lopen in de omgeving complexer en kan gevoelens van onzekerheid en angst veroorzaken.

Voorbeeld: Een blinde persoon kan moeite hebben met het oversteken van drukke straten zonder de visuele aanwijzingen van stoplichten of verkeersborden.

Afhankelijkheid van anderen

Als gevolg van een beperkte mobiliteit en de noodzaak om complexe taken uit te voeren zonder visuele input, moeten blinden en slechtzienden soms meer afhankelijk zijn van anderen voor dagelijkse taken. Dit kan variëren van het vragen om hulp bij het boodschappen doen, het lezen van documenten of het lopen in nieuwe omgevingen. Afhankelijkheid van anderen kan zowel praktische als emotionele uitdagingen met zich meebrengen.

Voorbeeld: Een slechtziende persoon kan de hulp van een familielid of vriend nodig hebben om de kleine lettertjes op medicijnlabels te lezen.

Winkelmandje met boodschappen uit de supermarkt

Verandering in levenskwaliteit

Het aanpassen aan een leven met een visuele beperking is een proces dat veel mensen met deze uitdaging moeten doormaken. Deze aanpassing kan een diepgaande invloed hebben op de levenskwaliteit van personen en kan gepaard gaan met emotionele en praktische uitdagingen.

Aanpassing aan nieuwe omstandigheden

Het proces van aanpassing aan een leven met een visuele beperking kan leiden tot gevoelens van verlies van de oude levenskwaliteit. Veel blinde en slechtziende personen hebben herinneringen aan een tijd waarin ze volledig of gedeeltelijk zicht hadden, en de overgang naar een leven zonder dit zicht kan een rouwproces teweegbrengen. Ze moeten zich aanpassen aan nieuwe manieren van leven, nieuwe hulpmiddelen en technologieën, en nieuwe sociale en fysieke uitdagingen.

Voorbeeld: Een persoon die later in het leven slechtziend wordt, kan zich verdrietig voelen over het verlies van het vermogen om dierbare foto’s te zien.

Beperkte ervaringen

Het gevoel beperkt te zijn in deelname aan activiteiten die voorheen als vanzelfsprekend werden beschouwd, kan verdriet veroorzaken. Personen met een visuele beperking kunnen merken dat sommige van hun favoriete bezigheden of hobby’s moeilijker of zelfs ontoegankelijk worden. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie en een verlangen naar verloren ervaringen.

Voorbeeld: Een fervente lezer die blind wordt, kan zich verdrietig voelen over het feit dat hij of zij niet langer boeken kan lezen zoals voorheen, ook al zijn er veel oplossingen zoals audioboeken, e-boeken, allerlei leeshulpmiddelen, …

Effecten van gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden

Emotionele effecten

Rouwproces

Het ervaren van gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden kan leiden tot een rouwproces dat vergelijkbaar is met het verlies van een dierbare. Dit rouwproces omvat vaak verschillende fasen, zoals ontkenning, boosheid, onderhandeling, verdriet en uiteindelijk acceptatie. Visueel gehandicapte personen kunnen rouwen om het verlies van hun voormalige gezichtsvermogen, wat een belangrijk onderdeel van hun identiteit en zelfbeeld kan zijn.

Voorbeeld: Een persoon die blind wordt als gevolg van een ongeluk kan een periode doorgaan waarin hij of zij zich verdrietig en boos voelt over het verlies van het zicht en de impact daarvan op zijn of haar leven.

Depressie

Aanhoudende gevoelens van verlies kunnen bijdragen aan depressie en een negatieve gemoedstoestand. Personen met een visuele handicap kunnen worstelen met gevoelens van hopeloosheid, verdriet en isolatie, vooral als ze moeite hebben om zich aan te passen aan hun nieuwe omstandigheden.

Voorbeeld: Een persoon met een visuele handicap kan depressieve symptomen ervaren, zoals verlies van interesse in activiteiten, slaapproblemen en een algemeen gevoel van neerslachtigheid.

Gevoelens van verlies en het rouwproces kunnen bij iedereen anders zijn. Sommige mensen kunnen veerkrachtiger zijn en sneller aanpassen, terwijl anderen meer tijd en ondersteuning nodig hebben. Het is essentieel om deze gevoelens serieus te nemen en hulp te zoeken bij professionele therapeuten of counselors indien nodig. Deze emoties uiten en naar manieren om zoeken ermee om te gaan (copingmechanismen), kan helpen bij het bevorderen van emotioneel welzijn bij blinden en slechtzienden.

Vermoeidheid: Vermoeide vrouw achter laptop

Depressie: Vermoeide vrouw achter laptop

Sociale effecten

Gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden kunnen aanzienlijke sociale effecten hebben. Het verlies van het gezichtsvermogen kan de manier waarop mensen zich in sociale situaties gedragen en met anderen omgaan, ingrijpend veranderen.

Sociale terughoudendheid

Het verlies van het gezichtsvermogen kan leiden tot sociale terughoudendheid, waarbij personen met een visuele handicap terughoudend zijn in sociale situaties en vaak sociale interacties vermijden. Dit kan voortkomen uit gevoelens van onzekerheid, angst voor ongemakkelijke situaties of zelfs het vermijden van potentieel pijnlijke opmerkingen of reacties van anderen.

Voorbeeld: Een slechtziende persoon vermijdt het bijwonen van sociale bijeenkomsten of evenementen omdat hij zich zorgen maakt over hoe anderen zullen reageren op zijn visuele beperking.

Impact op relaties

Gevoelens van verlies kunnen ook van invloed zijn op persoonlijke relaties en sociale interacties met anderen. Personen met een visuele handicap kunnen worstelen met het begrip en de ondersteuning van vrienden en familieleden, wat kan leiden tot spanningen en conflicten in relaties.

Voorbeeld: Een blinde persoon kan het gevoel hebben dat zijn vrienden niet begrijpen wat hij doormaakt en kan zich geïsoleerd voelen, wat leidt tot spanningen in vriendschappen.

Deze sociale effecten kunnen variëren afhankelijk van de mate van visuele beperking en de persoonlijke veerkracht van de persoon. Het is echter van cruciaal belang om de sociale aspecten van verlies en aanpassing serieus te nemen en blinde en slechtziende personen te voorzien van de nodige ondersteuning en begrip om hen te helpen hun sociale leven te behouden en te versterken.

Behandeling van gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden

Ondersteuning en acceptatie

Ondersteuning en acceptatie spelen een cruciale rol bij het omgaan met gevoelens van verlies en aanpassing aan een visuele beperking. Het proces van steun zoeken en zelfacceptatie kan een significante invloed hebben op hoe blinde en slechtziende personen hun nieuwe realiteit ervaren.

Steun zoeken

Het delen van gevoelens met partner, vrienden, familie of steungroepen kan een belangrijke stap zijn bij het omgaan met gevoelens van verlies. Het hebben van een ondersteunend netwerk kan blinde en slechtziende personen helpen zich gehoord, begrepen en gesteund te voelen tijdens hun rouwproces. Steungroepen en gemeenschappen speciaal gericht op mensen met een visuele beperking bieden vaak een veilige ruimte om ervaringen te delen en emotionele steun te vinden.

Voorbeeld: Een blinde persoon wordt lid van een fysieke en/of online steungroep voor mensen die blind of slechtziend zijn, waar ze hun ervaringen kunnen delen en nuttige tips en steun ontvangen van anderen in dezelfde situatie.

Steun gevende handen

Zelfacceptatie

Het accepteren van de nieuwe realiteit en de eigen visuele beperking is een belangrijke stap in het omgaan met verlies. Het kan moeilijk zijn om de realiteit onder ogen te zien, maar door zelfacceptatie kunnen blinden en slechtzienden vooruitgang boeken in hun aanpassingsproces. Het omarmen van de visuele beperking als een deel van henzelf en het ontwikkelen van zelfvertrouwen in hun vermogen om ermee om te gaan, zijn essentieel voor het herwinnen van een positieve kwaliteit van leven.

Voorbeeld: Een slechtziende persoon doorloopt een proces van zelfreflectie en therapie om hun visuele beperking te accepteren en te leren hoe ze effectief met hun beperking kunnen omgaan.

Zowel steun zoeken als zelfacceptatie zijn individuele en persoonlijke reizen. De mate waarin iemand externe steun nodig heeft of in hoeverre zelfacceptatie wordt bereikt, kan variëren afhankelijk van de persoonlijke omstandigheden en veerkracht. Het is echter van groot belang om deze aspecten aan te moedigen en beschikbare hulpbronnen en ondersteuningstoegang te bieden aan blinde en slechtziende personen om hen te helpen bij hun aanpassingsproces.

Mentale gezondheidszorg

Mentale gezondheidszorg is van vitaal belang voor blinden en slechtzienden om hen te ondersteunen bij het omgaan met de uitdagingen van hun visuele beperking. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van mentale gezondheidszorg:

Psychologische begeleiding

Een professionele therapeut, zoals een psycholoog of therapeut, kan van onschatbare waarde zijn bij het verwerken van gevoelens van verlies, een depressie en andere emotionele uitdagingen die gepaard kunnen gaan met een visuele beperking. Psychologische begeleiding biedt een veilige en ondersteunende omgeving waarin blinde en slechtziende personen hun emoties kunnen uiten en leren omgaan met de psychologische impact van hun handicap.

Voorbeeld: Een blinde persoon die worstelt met gevoelens van verdriet en verlies na het verlies van het zicht, begint regelmatige sessies met een gespecialiseerde psycholoog om hem te helpen deze emoties te begrijpen en ermee om te gaan.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Cognitieve gedragstherapie is een veelgebruikte therapeutische benadering die effectief kan zijn bij het aanpakken van negatieve gedachten en het ontwikkelen van copingmechanismen. CGT richt zich op het identificeren en veranderen van destructieve denkpatronen en gedragingen. Voor blinden en slechtzienden kan CGT specifieke technieken bevatten om te leren omgaan met de psychosociale uitdagingen die gepaard gaan met hun visuele beperking.

Voorbeeld: Een slechtziende persoon die worstelt met sociale angst en gevoelens van minderwaardigheid zoekt hulp bij een therapeut die gespecialiseerd is in CGT. Samen werken ze aan het identificeren en veranderen van negatieve denkpatronen die deze gevoelens veroorzaken.

Mentale gezondheidszorg, inclusief psychologische begeleiding en cognitieve gedragstherapie, biedt blinde en slechtziende personen de nodige tools en ondersteuning om hun mentale welzijn te bevorderen en positief om te gaan met de uitdagingen die ze kunnen tegenkomen. Het is belangrijk om de toegang tot deze vormen van zorg te vergemakkelijken en het bewustzijn te vergroten over de beschikbare hulpbronnen voor deze gemeenschap.

Meer informatie

Bronvermeldingen:

VisionAware (2021). “Living with Blindness or Visual Impairment.” https://www.visionaware.org/en/learning/everyday-living/essential-skills/mobility ↩
National Federation of the Blind (NFB) (2021). “Resources for Seniors.” ↩
American Foundation for the Blind (AFB) (2021). “Adjusting to Vision Loss.” ↩
Verywell Health (2021). “Coping with Vision Loss: Grief and Acceptance.” https://www.verywellhealth.com/coping-with-vision-loss-grief-and-acceptance-5091813 ↩
Psychology Today (2021). “Understanding the Grief of Losing Vision.” ↩
Mayo Clinic (2021). “Depression: Symptoms and Causes.” https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/symptoms-causes/syc-20356007 ↩
Healthline (2021). “How to Deal with Social Anxiety: Tips, Strategies, and More.” ↩
Verywell Mind (2021). “How to Repair Damaged Relationships.” https://www.verywellmind.com/how-to-repair-damaged-relationships-4799634 ↩
American Foundation for the Blind (AFB) (2021). “Counseling and Adjustment to Blindness.” ↩
Psychology Today (2021). “Building Self-Esteem: 16 Psychological Exercises.” https://positivepsychologyprogram.com/self-esteem-worksheets ↩
American Psychological Association (APA) (2021). “Find a Psychologist.” https://www.apa.org/helpcenter/find-therapist ↩
Cognitive and Behavioral Practice (2021). “The effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy: A Review of Meta-Analyses.” ↩

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 21 april 2024 – 17:36

Medisch