Kan je wennen aan het blind of slechtziend geworden zijn?

“Wént het al wat?”, is een vraag die veel mensen met een visuele beperking vroeg of laat te horen krijgen. Vaak vanuit onschuld of onwetendheid, maar soms ook ongevoelig of kwetsend. In deze tekst gaan we dieper in op de complexiteit van wennen aan blind of slechtziend zijn zijn en de verschillende perspectieven die hierbij horen.

Inhoudsopgave

1 Wennen aan blind of slechtziend zijn: vragen die wél gepast zijn
2 Unieke ervaringen met blindheid en slechtziendheid
3 Nooit “gewoon” wennen aan blind of slechtziend zijn
4 De emotionele achtbaan van een visuele beperking
5 Meer informatie

Wennen aan blind of slechtziend zijn: vragen die wél gepast zijn

De vraag “Wént het al wat?” is wellicht goedbedoeld, maar kan voor mensen met een visuele beperking ongemakkelijk en zelfs kwetsend zijn.

Waarom de vraag “Wént het al wat?” problematisch is

Onrealistische verwachting: De vraag impliceert dat blindheid iets is waar je aan kunt wennen, alsof het een tijdelijke ongemakkelijke situatie is. Dit is niet alleen onjuist, maar kan ook de indruk wekken dat de visuele beperking geen wezenlijk probleem is voor de persoon in kwestie.
Pijnlijke herinneringen: Voor mensen die recent hun zicht verloren hebben, kan deze vraag confronterend zijn en pijnlijke herinneringen oproepen aan de tijd voor hun blindheid.
Focus op het verlies: De vraag richt de aandacht op wat er verloren is gegaan (het zicht) in plaats van de veerkracht en de nieuwe vaardigheden die de persoon met een visuele beperking heeft ontwikkeld.
Onkunde: Vaak is de vraag voortkomend uit onwetendheid over de realiteit van blindheid. De vraagsteller beseft zich wellicht niet de impact die een visuele beperking heeft op het dagelijks leven.

Alternatieve vragen die begrip tonen

“Hoe gaat het met je?” – Deze open vraag geeft de ruimte om te praten over zowel de praktische als emotionele aspecten van het leven met een visuele beperking.
“Wat zijn de grootste uitdagingen waar je nu mee te maken hebt?” – Door te vragen naar de specifieke uitdagingen, toon je interesse in de concrete obstakels die de persoon ervaart en bied je de kans om hulp of ondersteuning aan te bieden.
“Is er iets wat ik kan doen om je te helpen?” – Deze praktische vraag laat zien dat je bereid bent om behulpzaam te zijn en je steun wilt betuigen.
“Vertel me eens over hoe je je leven er nu uitziet met een visuele beperking.” – Door te vragen naar hun ervaringen, toon je je interesse in hun perspectief en leer je meer over de impact van blindheid op hun dagelijks leven.

Belangrijk

Naast deze vragen is het belangrijk om:

Actief te luisteren: Luister aandachtig naar het antwoord van de persoon en stel vervolgvragen om je begrip te vergroten.
Gevoelig te zijn: Wees alert op non-verbale signalen die ongemak of frustratie kunnen uiten.
Vermijd clichés en ongepaste opmerkingen: Zeg geen dingen als “Je bent een held” of “Je bent zo dapper.” Dit kan betuttelend overkomen en de realiteit van de uitdagingen waarmee mensen met een visuele beperking leven, negeren.

Door begripvolle vragen te stellen en op een respectvolle manier te communiceren, kunnen we mensen met een visuele beperking beter ondersteunen en integreren in de samenleving. We creëren hiermee een

Unieke ervaringen met blindheid en slechtziendheid

De impact van blindheid of slechtziendheid op iemands leven is uniek en persoonlijk. De manier waarop mensen zich aanpassen aan het verlies of beperking van hun zicht varieert sterk, afhankelijk van verschillende factoren.

Plotseling versus geleidelijk verlies

Een cruciaal onderscheid is of het verlies van zicht plotseling of geleidelijk plaatsvindt. Mensen die plotseling blind of slechtziend worden, ervaren vaak een intensere schok en rouwperiode. Ze moeten zich abrupt aanpassen aan een compleet nieuwe realiteit, zonder de tijd te hebben mensen die geleidelijk hun zicht verliezen, wellicht hebben gehad.

Achtergrond en leeftijd

Iemands achtergrond en leeftijd spelen ook een rol in de aanpassingservaring. Kinderen die blind of slechtziend worden geboren of op jonge leeftijd hun zicht verliezen, ontwikkelen vaak andere vaardigheden en copingmechanismen dan mensen die later in hun leven hun zicht verliezen. Ze hebben mogelijk minder referentiepunten aan de visuele wereld en zijn wellicht meer flexibel om zich aan te passen aan een niet-visuele manier van leven.

Oorzaken van blindheid of slechtziendheid

De oorzaak van blindheid of slechtziendheid kan ook een factor spelen. Sommige aandoeningen, zoals diabetische retinopathie, gaan gepaard met progressief gezichtsverlies, wat geleidelijke aanpassing mogelijk maakt. Andere aandoeningen, zoals trauma of een beroerte, kunnen leiden tot plotseling verlies van zicht, wat een grotere schok kan veroorzaken.

Ondersteuning en hulpbronnen

De beschikbaarheid van ondersteuning en hulpbronnen speelt een cruciale rol in het aanpassingsproces. Mensen met toegang tot gespecialiseerde revalidatieprogramma’s, hulpmiddelen en ondersteuningsgroepen hebben doorgaans meer succes bij het aanpassen aan blindheid of slechtziendheid en het leiden van een onafhankelijk en bevredigend leven.

Nooit “gewoon” wennen aan blind of slechtziend zijn

Mensen met een visuele beperking passen zich op verschillende manieren aan en tonen veel doorzettingsvermogen. Toch is er één aspect dat nooit “gewoon” wordt: het gemis van visuele informatie en de beperkingen die hiermee gepaard gaan.

Ondanks hulpmiddelen en alternatieven voor veel obstakels, is de wereld nog steeds sterk gericht op visuele informatie. Hierdoor missen blinde en slechtziende mensen belangrijke details.

Blind of slechtziend zijn gaat dus verder dan wennen aan een nieuwe situatie. Het is een voortdurend proces om te leren omgaan met de beperkingen van het missen van visuele informatie in een visuele wereld.

Dit betekent niet dat blindheid of slechtziendheid een leven vol beperkingen hoeft te zijn. Met de juiste ondersteuning, hulpmiddelen en een open houding, kunnen mensen met een visuele beperking een volwaardig en zinvol leven leiden.

Aanvaarding en aanpassing

Hoewel volledig wennen in de traditionele zin niet mogelijk is, is acceptatie en aanpassing belangrijk om met blindheid of slechtziendheid te kunnen leven. Dit betekent niet dat mensen het verlies van zicht moeten negeren of ontkennen, maar juist dat ze leren omgaan met de nieuwe realiteit en manieren vinden om te floreren binnen die grenzen.

Uniek pad van aanpassing

De weg naar acceptatie en aanpassing is voor iedereen uniek. Het vereist geduld, veerkracht en de bereidheid om nieuwe vaardigheden en strategieën te leren. Dit kan inhouden:

Leren omgaan met praktische uitdagingen: Dagelijkse taken zoals mobiliteit, communicatie en zelfzorg kunnen op nieuwe manieren aangepakt worden met behulp van hulpmiddelen, trainingen en ondersteunende diensten.
Ontwikkeling van andere zintuigen: Tast, gehoor en reuk kunnen waardevolle bronnen van informatie worden, waarmee men de wereld op een nieuwe manier kan waarnemen en ervaren.
Emotionele verwerking: Het verlies van zicht kan gepaard gaan met een scala aan emoties, zoals verdriet, angst en frustratie. Erkennen en verwerken van deze emoties is essentieel voor mentaal welzijn.

Ondersteuning en begeleiding

De reis van aanpassing hoeft niet alleen afgelegd te worden. Er is een breed scala aan ondersteuningsbronnen beschikbaar om mensen met blindheid of slechtziendheid te helpen:

Gespecialiseerde organisaties (blindennazorgwerken): Bieden begeleiding, hulpmiddelen en trainingen om vaardigheden te ontwikkelen en onafhankelijkheid te bevorderen.
Lotgenotencontact: Ervaringen delen en steun vinden bij anderen die soortgelijke uitdagingen begrijpen, kan een waardevolle bron van kracht en motivatie zijn.
Professionele begeleiding: Therapeuten kunnen ondersteuning bieden bij het omgaan met de emotionele en psychologische aspecten van blindheid of slechtziendheid.

De emotionele achtbaan van een visuele beperking

Het verlies of de beperking van zicht brengt diverse complexe emoties met zich mee, die een onlosmakelijk onderdeel vormen van het proces van wennen aan blindheid. Verdriet, boosheid, angst en frustratie zijn slechts enkele van de gevoelens die mensen kunnen ervaren.

Erkennen van emoties

Het is cruciaal om deze emoties te erkennen en te valideren. Het onderdrukken of ontkennen van deze gevoelens kan leiden tot verdere emotionele pijn en belemmeren het proces van aanpassing.

Ruimte geven aan verdriet

Verdriet is een natuurlijke reactie op het verlies van zicht. Het is belangrijk om jezelf de ruimte te geven om te rouwen om wat je bent kwijtgeraakt. Dit kan inhouden dat je je verdriet uit, praat met dierbaren of professionele hulp zoekt.

Boosheid uiten op gezonde manier

Boosheid is een veelvoorkomende emotie bij mensen die blind of slechtziend worden. Deze boosheid kan gericht zijn op de situatie zelf, op anderen of zelfs op zichzelf. Het is belangrijk om gezonde manieren te vinden om deze boosheid te uiten, zoals door te praten met een therapeut of door creatieve activiteiten te ondernemen.

Omgaan met angsten

Angst voor het onbekende en de toekomst is een reële emotie voor mensen met een visuele beperking. Het is belangrijk om deze angsten te erkennen en te bespreken met een vertrouwde persoon of professional. Door angstige gedachten te rationaliseren en copingmechanismen te ontwikkelen, kan men de grip van angst op het leven verkleinen.

Frustratie aanpakken

De dagelijkse uitdagingen die gepaard gaan met blind- of slechtziendheid kunnen leiden tot frustratie. Het is belangrijk om gezonde manieren te vinden om met deze frustratie om te gaan, zoals door ademhalingsoefeningen te doen, mindfulness te beoefenen of steun te zoeken bij lotgenoten.

Diverse gezichtsicoontjes naast elkaar: van heel verdrietig naar naar heel blij

Professionele hulp

Het is belangrijk om te onthouden dat je niet alleen bent in deze emotionele rollercoaster. Professionele hulp van therapeuten of maatschappelijk werkers kan waardevolle ondersteuning bieden bij het verwerken van emoties, het ontwikkelen van copingmechanismen en het navigeren door de uitdagingen van blindheid.

Lotgenotencontact

Contact met andere mensen met een visuele beperking kan een waardevolle bron van steun en informatie zijn. Lotgenoten begrijpen de unieke uitdagingen en kunnen praktische tips en ervaringen delen.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 29 mei 2024 – 06:19

Handicap & Integratie