Repetitieve bewegingen en handelingen bij blinde en slechtziende personen

Bij blinde of zwaar slechtziende mensen komen af en toe herhalende, vaak schijnbaar zinloze gedragingen en bewegingen voor, zoals bijvoorbeeld in de handen wrijven, met het bovenlichaam wiegen en het maken van handbewegingen langs objecten. Deze bewegingen staan bekend als “blindismen”, al is deze term controversieel en mogelijk stigmatiserend.

Oorzaken van herhaalde bewegingen

Repetitieve bewegingen bij blinden kunnen voorkomen als een vorm van zelfstimulatie of zelfregulatie. Net als bij mensen zonder visuele beperking, kunnen ze een manier zijn voor blinden en zwaar slechtzienden om te verkennen, zichzelf te kalmeren, stress te verminderen of zichzelf te uiten. Deze bewegingen zijn niet specifiek voor blinden en kunnen ook voorkomen bij mensen met andere sensorische of ontwikkelingsgerelateerde aandoeningen.

Enkele mogelijke voordelen of functies van dergelijke gedragingen kunnen zijn:

Zelfregulatie

Herhalende gedragingen kunnen dienen als manieren om emoties te reguleren, stress te verminderen of rust te creëren in overweldigende situaties.

Zintuiglijke stimulatie

Herhalende tactiele of auditieve bewegingen kunnen een manier zijn om zintuiglijke informatie te verkrijgen en de omgeving te verkennen, vooral in situaties waarin visuele informatie beperkt is.

Zelfcomfort

Voor sommige slechtziende of blinde personen kunnen herhalende bewegingen een gevoel van comfort en veiligheid bieden, vergelijkbaar met andere zelfkalmerende mechanismen.

Communicatie

Herhalende vocalisaties kunnen een manier zijn om geluiden en klanken te verkennen en te communiceren met anderen.

Wanneer ontstaan repetitieve bewegingen en handelingen?

Herhalende gedragingen of zelfstimulerende gedragingen bij blinden doen zich op verschillende momenten in het leven voor. Net als bij mensen zonder visuele beperking, kunnen herhalende gedragingen bij mensen met een visuele beperking op verschillende leeftijden beginnen en zich ontwikkelen om verschillende redenen.

Jonge kinderen

Bij jonge kinderen kunnen herhalende gedragingen voorkomen als een normaal onderdeel van hun ontwikkeling, waarbij ze de omgeving verkennen en manieren vinden om zichzelf te kalmeren of zelfregulatie te bevorderen. Sommige herhalende gedragingen kunnen te maken hebben met de reactie op sensorische prikkels of het verkennen van de omgeving via andere zintuigen dan het gezichtsvermogen.

Oudere kinderen, adolescenten of volwassenen

Bij oudere kinderen, adolescenten of volwassenen met blindheid of slechtziendheid, kunnen herhalende gedragingen en bewegingen een manier zijn om om te gaan met stress, angst of overweldigende situaties. Deze gedragingen kunnen ook voortkomen uit gewoonten die in de loop van de tijd zijn ontwikkeld.

Unieke verschijningsvormen

Niet alle blinde mensen vertonen dezelfde herhalende gedragingen of gewoonten. Bovendien kunnen herhalende gedragingen verschillende functies hebben en kunnen ze zich op verschillende momenten in het leven manifesteren. Sommige verschijningsvormen van repetitieve bewegingen en handelingen kunnen ook voorkomen bij mensen zonder visuele beperking. Daarnaast kunnen ze worden beïnvloed door persoonlijke ervaringen, cultuur, opvoeding en omgevingsfactoren.

Enkele veelvoorkomende vormen van repetitieve bewegingen en handelingen bij blinden zijn:

Wiegende bewegingen

Het zachtjes heen en weer wiegen van het bovenlichaam of het hele lichaam kan rustgevend zijn en helpen om zich te concentreren of tot rust te komen.

Handbewegingen

Herhaalde handbewegingen, zoals wapperen, wrijven (in de ogen = oogboren), klappen of vingerbewegingen, kunnen voorkomen als een manier om zintuiglijke stimulatie te zoeken of om emoties te uiten.

Objectmanipulatie

Blinde mensen kunnen objecten vasthouden en manipuleren om zich comfortabeler te voelen en een gevoel van controle te krijgen over hun omgeving.

Vocalisaties

Naast bewegingen kunnen herhaalde vocalisaties, zoals hummen of zingen, voorkomen bij blinden als een vorm van zelfexpressie of zelfregulatie.

Negatieve gevolgen van repetitieve bewegingen

Net als bij alle gedragingen, is het belangrijk om deze repetitieve handelingen en bewegingen bij blinden te begrijpen vanuit een holistisch perspectief. Deze bewegingen zijn meestal onschadelijk en dienen vaak als copingmechanismen. Ze moeten niet worden gezien als iets dat per se moet worden “gecorrigeerd”, tenzij ze het dagelijks functioneren van de persoon verstoort of schadelijk is.

Niet alle herhalende gedragingen bij mensen met een visuele beperking leiden tot negatieve gevolgen. Sommige herhaalde gedragingen kunnen zelfregulatie of zelfstimulatie bieden zonder schadelijke effecten. Soms echter hebben repetitieve bewegingen en handelingen bij blinden of slechtzienden bepaalde nadelige effecten.

Belemmering van sociale interactie

Herhalende gedragingen kunnen soms interfereren met sociale interacties, waardoor het voor anderen moeilijk kan zijn om communicatie en verbinding met de persoon met een visuele beperking te vergemakkelijken.

Beperking van functioneren

Sommige herhalende gedragingen kunnen het dagelijks functioneren aantasten, zoals repetitieve handbewegingen waardoor het vasthouden van voorwerpen lastiger wordt, of herhalende vocalisaties die de communicatie aantast.

Negatieve sociale percepties

Anderen kunnen verkeerd begrijpen of negatief reageren op herhalende gedragingen, wat kan leiden tot stigmatisering of sociale isolatie.

Gevolgen voor zelfbeeld en zelfvertrouwen

Herhalende gedragingen kunnen het zelfbeeld en zelfvertrouwen aantasten, vooral als de persoon zich bewust is van de negatieve reacties van anderen.

Mogelijke fysieke gevolgen

Sommige herhalende gedragingen kunnen leiden tot lichamelijke gevolgen, zoals huidirritatie bij herhaaldelijk wrijven of verwondingen bij het wapperen van handen.

Het is essentieel om eventuele negatieve gevolgen te begrijpen en te reageren op basis van de persoonlijke behoeften en context van de persoon die blind of slechtziend is. Als herhalende gedragingen problematisch worden en nadelige effecten hebben, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken, zoals van een gedragsdeskundige, therapeut of specialist in een visuele beperking. Deze professionals kunnen helpen bij het begrijpen van de oorzaken van het gedrag en strategieën bieden om ermee om te gaan of alternatieve vormen van zelfregulatie aan te leren.

Ondersteuning

Het is altijd van belang om de blinde persoon te respecteren en te begrijpen dat hun gedragingen een manier kunnen zijn om met de wereld om te gaan, waarbij ze zichzelf comfortabel en veilig voelen.

Hier volgen enkele algemene benaderingen om positieve ontwikkeling en gedragsreacties te bevorderen bij mensen met een visuele beperking:

Vroegtijdige behandeling en begeleiding

Vroege ondersteuning en begeleiding kunnen van cruciaal belang zijn bij het ondersteunen van de ontwikkeling van kinderen met een visuele beperking. Door vroegtijdige opsporing van uitdagingen en het bieden van gepaste ondersteuning kan problematisch gedrag worden voorkomen of verminderd.

Individueel afgestemde ondersteuning

Elke persoon met een visuele beperking is uniek en heeft verschillende behoeften. Het is essentieel om ondersteuning en begeleiding af te stemmen op de specifieke behoeften, interesses en vaardigheden van de persoon.

Bevorderen van autonomie en onafhankelijkheid

Het aanmoedigen van zelfredzaamheid en onafhankelijkheid is essentieel voor mensen met een visuele beperking. Het vergroten van hun zelfvertrouwen en gevoel van controle kan helpen bij het voorkomen van problematisch gedrag.

Sensory-based learning

Omdat de visuele input beperkt is bij mensen die blind of slechtziend zijn, kan het benutten van andere zintuigen bij leren en verkennen belangrijk zijn. Het aanmoedigen van tactiele en auditieve exploratie kan helpen bij het begrijpen van de omgeving.

Inclusieve omgeving

Een inclusieve omgeving waarin mensen met en zonder visuele beperking samenwerken en communiceren, kan helpen bij het verminderen van stereotypen en vooroordelen, en bij het creëren van begrip en respect.

Onderwijs en bewustwording

Het bieden van onderwijs en bewustmaking over een visuele beperking aan familieleden, vrienden, medestudenten, docenten en de bredere gemeenschap kan helpen bij het verminderen van onwetendheid en negatieve attitudes.

Professionele ondersteuning

Indien nodig kunnen mensen terecht bij professionals en experts die werken met mensen met een visuele beperking, zoals bijvoorbeeld leraren (buitengewoon onderwijs), (oog)artsen, psychologen ergotherapeuten, gedragsdeskundigen en maatschappelijk werkers.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 9 april 2024 – 14:56

Handicap & Integratie