Andere zintuigen versterken als je blind of slechtziend bent

Als je blind of slechtziend bent, krijgen je andere zintuigen automatisch een belangrijkere rol. Ze helpen je om de wereld op een andere manier waar te nemen en kunnen je zelfredzaamheid en levenskwaliteit verbeteren. Het goede nieuws? Je kunt die zintuigen ook bewust trainen en versterken. In dit artikel lees je hoe dat werkt en bij wie je daarvoor terechtkunt.

Inhoudsopgave

1 Kun je andere zintuigen echt verbeteren?
2 Waar en met wie kun je je zintuigen trainen?
3 Duur en moeilijkheidsgraad
4 Tips, adviezen en aandachtspunten
5 Meer informatie

Kun je andere zintuigen echt verbeteren?

Ja, dat kan zeker. Je hersenen zijn namelijk in staat zich aan te passen – dat heet neuroplasticiteit. Als je zicht vermindert of wegvalt, kunnen je hersenen zich herorganiseren. Ze gaan zich dan meer richten op de verwerking van prikkels via je gehoor, tastzin, geur of smaak. Met gerichte training kun je die zintuigen dus scherper maken.

Waar en met wie kun je je zintuigen trainen?

Als je je andere zintuigen wilt verbeteren, hoef je dat niet alleen te doen. In België en Nederland zijn er verschillende organisaties en professionals die je daarbij kunnen helpen.

Revalidatiecentra

Wat ze doen: Revalidatiecentra (BE en NL) bieden gespecialiseerde begeleiding voor blinden en slechtzienden. Je leert er technieken om zelfstandiger te worden in je dagelijks leven.
Wat je er leert: Je kunt er onder andere oriëntatie- en mobiliteitstraining volgen, braille leren, hulpmiddelen gebruiken zoals een witte stok of geleidehond, én je andere zintuigen actiever gebruiken.
Hoe je eraan begint: Je kunt je rechtstreeks aanmelden of via een verwijzing van een low-visioncentrum (BE / NL), een blindennazorgwerk (BE / NL) of een oogarts.

Oriëntatie- en mobiliteitstrainers

Wat ze doen: Oriëntatie- en mobiliteitstrainers leren je hoe je je omgeving veilig kunt verkennen en beter kunt aanvoelen, ook zonder zicht.
Wat je leert: Je traint je gehoor, tastzin en ruimtelijk inzicht. Je ontdekt hoe je obstakels kunt waarnemen via andere zintuigen en hoe je zelfstandig je weg vindt.
Waar je ze vindt: Via een blindenorganisatie, revalidatiecentrum of low-visioncentrum kun je in contact komen met een trainer in jouw regio.

Workshops sensorisch bewustzijn

Wat het is: Tijdens deze workshops werk je aan het versterken van je zintuiglijke waarneming via oefeningen en praktijkervaring.
Wat je ermee bereikt: Je gehoor, tastzin, reuk en smaak worden actiever ingezet. Zo kun je je beter oriënteren, mensen herkennen aan hun stem, en zelfs smaken beter onderscheiden.
Hoe je meedoet: Blindenorganisaties en revalidatiecentra bieden regelmatig zulke workshops aan. Houd hun websites in de gaten of vraag ernaar bij je begeleider.

Therapeuten

Wie ze zijn: Ergotherapeuten en fysiotherapeuten kunnen je helpen bij het versterken van je zintuigen, zeker na een trauma of medische ingreep.
Wat je doet: Via specifieke oefeningen verbeter je je tastzin, balans, en spiercontrole. Ook leer je hoe je hulpmiddelen goed gebruikt.
Waar je begint: Je huisarts, specialist of zorginstelling kan je doorverwijzen. In veel gevallen komt een therapeut ook aan huis.

Ervaringsdeskundigen en lotgenoten

Wie ze zijn: Mensen die zelf blind of slechtziend zijn en uit eigen ervaring weten hoe je je zintuigen verder kunt ontwikkelen.
Wat je aan hen hebt: Ze delen tips die in het echte leven werken. Vaak gaat het om dingen die je nergens anders leert, maar wél een groot verschil maken in je dagelijks functioneren.
Waar je hen ontmoet: Je vindt hen in steungroepen, via patiëntenverenigingen of in besloten Facebookgroepen zoals “Visueel beperkt” en “Blinde en slechtziende lotgenoten“. Daar kun je vragen stellen, ervaringen uitwisselen en nieuwe contacten leggen.

Door actief te werken aan je andere zintuigen, kun je zelfstandiger worden, meer grip krijgen op je omgeving en beter functioneren in je dagelijks leven. Het is geen proces van één dag, maar met de juiste begeleiding kun je er wél ver in komen.

Duur en moeilijkheidsgraad

Hoe lang het duurt en hoe moeilijk het is om je andere zintuigen te verbeteren, verschilt sterk van persoon tot persoon. Verschillende factoren kunnen daarin een rol spelen.

Leeftijd: Jongere mensen passen zich meestal sneller aan. Je hersenen zijn dan flexibeler, waardoor je makkelijker nieuwe vaardigheden aanleert.
Motivatie en inzet: Als je actief traint en oefent, zul je vaak sneller vooruitgang merken. Regelmatig oefenen maakt echt het verschil.
Type visuele beperking: De oorzaak en ernst van je visuele beperking hebben invloed op hoeveel je andere zintuigen kunnen compenseren.
Persoonlijke verschillen: Iedereen is anders. Hoe snel je vooruitgaat en in welke mate je zintuigen zich ontwikkelen, verschilt dus per persoon.

Tips, adviezen en aandachtspunten

Je kunt zelf veel doen om je andere zintuigen sterker te maken. Hieronder lees je hoe je dat op een praktische manier aanpakt.

Oefen regelmatig: Door bewust te luisteren, te voelen en te ruiken, train je je hersenen om beter gebruik te maken van deze zintuigen. Je kunt bijvoorbeeld geluiden in je omgeving proberen te lokaliseren of voorwerpen met je handen verkennen.
Gebruik hulpmiddelen: Er bestaan veel handige tools die je kunnen helpen. Denk aan een brailleleesregel, voelbare kaarten of audioboeken. Ook apps met spraakondersteuning kunnen erg nuttig zijn.
Vraag hulp: Je hoeft het niet alleen te doen. Vraag begeleiding aan professionals of ervaringsdeskundigen die begrijpen waar jij tegenaan loopt. Hun tips kunnen erg waardevol zijn.
Wees geduldig: Verwacht geen grote sprongen in korte tijd. Elke kleine stap vooruit is al winst. Als je jezelf de tijd gunt, merk je vanzelf vooruitgang.
Blijf nieuwsgierig: Als je openstaat voor nieuwe ervaringen, leer je sneller. Probeer nieuwe geluiden, geuren en texturen te ontdekken en laat je verrassen door wat je allemaal kunt waarnemen zonder je ogen.

Vingers lezen braille op een brailleleesregel

Je zintuigen verbeteren is zeker mogelijk. Met inzet, begeleiding en de juiste hulpmiddelen kun je je gehoor, tastzin, geur en smaak beter leren gebruiken. Dit helpt je niet alleen bij praktische dingen, maar kan ook je zelfstandigheid, zelfvertrouwen en levenskwaliteit vergroten. Geef jezelf de ruimte om te leren en blijf stappen zetten, hoe klein ook. Het is echt de moeite waard.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 29 mei 2025 – 15:06

Handicap & Integratie