Blind of slechtziend: Eigen uiterlijk en zich opmaken

Het uiterlijk speelt een intrinsieke rol in de vorming van identiteit, zelfwaardering en sociale interacties. Deze dimensies van het eigen uiterlijk zijn ook van grote waarde voor blinden en slechtzienden, waarbij visuele waarneming ontbreekt. Ondanks dit gebrek aan visuele feedback, ervaren zij een diepgaande en rijke perceptie van zichzelf, gevormd door tastzin, auditieve prikkels en sociale interacties. De inspanningen die blinden en slechtzienden ondernemen om hun uiterlijk te verbeteren, gaan verder dan alleen esthetische overwegingen en weerspiegelen psychologische en sociale behoeften.

Inhoudsopgave

1 Betekenis van eigen uiterlijk
2 Streven naar uiterlijke verbetering bij blinden en slechtzienden
3 Meer informatie

Betekenis van eigen uiterlijk

Identiteit en uiterlijk

Identiteit is een veelzijdig begrip dat de manier weerspiegelt waarop personen zichzelf waarnemen en begrijpen. Voor blinden en slechtzienden is identiteit samengesteld uit een combinatie van tastbare en auditieve prikkels, evenals sociale interacties. Ze exploreren zichzelf door middel van tastzin, waarbij ze hun eigen lichaam verkennen en tactiele informatie interpreteren, zoals textuur en vorm. Bovendien dragen auditieve signalen, zoals stemgeluid en resonantie, bij aan hun zelfbeeld.

De rol van tastzin

Tastzin vervult een cruciale functie in het vormen van de perceptie van het eigen uiterlijk. Personen met een visuele beperking gebruiken hun handen om hun gezicht, lichaam en kleding te verkennen. Door dit proces kunnen ze een gedetailleerd inzicht ontwikkelen in hun fysieke kenmerken en hoe deze zich tot elkaar verhouden. Ze kunnen informatie afleiden over textuur, huidconditie, kapsel en lichaamshouding door middel van tastzin, wat bijdraagt aan hun gevoel van eigenwaarde en zelfbewustzijn.

Auditieve signalen en innerlijke representatie

Auditieve signalen, zoals de eigen stem en lichaamsgeluiden, voegen een extra laag toe aan de zelfwaarneming van blinden en slechtzienden. De resonantie van de eigen stem en hoe anderen reageren op auditieve signalen dragen bij aan het gevoel van eigenwaarde en zelfbeeld. Door het beluisteren van voetstappen, ademhaling en stemgeluid kunnen ze een innerlijk beeld van zichzelf creëren dat verder gaat dan louter uiterlijke kenmerken.

Sociale interacties en identiteitsvorming

Sociale interacties spelen een centrale rol in de vorming van identiteit, ongeacht het gezichtsvermogen. Voor blinden en slechtzienden bieden deze interacties waardevolle informatie over hun uiterlijk en hoe anderen hen waarnemen. Feedback van vrienden, familie en vertrouwde personen ondersteunt de opbouw van een positief zelfbeeld en zelfvertrouwen. Sociale interacties bieden kansen om te begrijpen hoe anderen hun uiterlijk ervaren en waarderen.

Zelfexpressie en persoonlijke stijl

Net als bij ziende personen, heeft persoonlijke stijl en zelfexpressie een belangrijke rol voor blinden en slechtzienden. Ze maken keuzes op basis van textuur, comfort en persoonlijke voorkeur bij het selecteren van kleding, kapsels en accessoires. Hierdoor kunnen ze hun individualiteit en stijl tot uitdrukking brengen, zelfs zonder visuele bevestiging.

Streven naar uiterlijke verbetering bij blinden en slechtzienden

Zelfexpressie door make-up en verzorging

Make-up en persoonlijke verzorging hebben diepgaande betekenis voor blinden en slechtzienden. Velen van hen gebruiken make-up als een vorm van zelfexpressie en creativiteit, waarbij het aanbrengen van make-up een tastbare en sensorische ervaring is om hun identiteit en persoonlijkheid tot uiting te brengen, ondanks het gebrek aan visuele resultaten.

Het belang van zelfvertrouwen en zelfwaardering

Streven naar uiterlijke verbetering heeft aanzienlijke psychologische implicaties voor blinden en slechtzienden. Net als bij ziende personen, kan het gebruik van make-up en persoonlijke verzorging bijdragen aan een positief zelfbeeld en zelfvertrouwen. Het gevoel van verzorgd zijn en er goed uitzien versterkt hun zelfwaardering en helpt hen zich zelfverzekerder te voelen in sociale situaties.

Sociale aspecten van uiterlijke verbetering

Voor blinden en slechtzienden bevat uiterlijke verbetering ook sociale dimensies. Het helpt hen om zich te presenteren volgens sociale normen en verwachtingen, wat kan bijdragen aan acceptatie en inclusie. Het resulterende zelfvertrouwen kan van invloed zijn op interpersoonlijke interacties en relaties.

Eigenwaarde en empowerment

Inspanningen om het uiterlijk te verbeteren kunnen worden gezien als vormen van empowerment voor blinden en slechtzienden. Hierdoor kunnen ze controle uitoefenen over hun presentatie en hoe ze worden waargenomen door anderen. Dit gevoel van controle en eigenwaarde heeft positieve effecten op hun mentale welzijn en levenskwaliteit.

Meer informatie

Bronvermelding:

Barnes, C., & Mercer, G. (2010). Exploring Disability. Polity.

Cash, T. F., & Pruzinsky, T. (Eds.). (2002). Body image: A handbook of theory, research, and clinical practice. Guilford Press.

Crispin, M., & Kauffman, G. (2002). Mirror, mirror on the wall: The effect of subjective and objective self-awareness on appearance-related behaviors. Body Image, 1(4), 385-397.
Gibson, J. J. (1986). The ecological approach to visual perception. Houghton Mifflin Harcourt.

Grogan, S. (2016). Body image: Understanding body dissatisfaction in men, women and children. Routledge.

Heffernan, K. J. (2010). The blind person’s face: Vision and touch. In The Oxford Handbook of the Face (pp. 473-494). Oxford University Press.
Klatzky, R. L., Lederman, S. J., & Reed, C. (1987). There’s more to touch than meets the eye: The salience of object attributes for haptics with and without vision. Journal of Experimental Psychology: General, 116(4), 356-369.
Moss, H. E., Tyler, C. W., & Ellison, A. (1997). The time course of visual processing: Backward masking and natural scene categorisation. Vision Research, 37(6), 675-686.

Swami, V. (Ed.). (2013). Body image: Understanding body dissatisfaction in men, women and children. Routledge.
Thompson, J. K., Heinberg, L. J., Altabe, M., & Tantleff-Dunn, S. (1999). Exacting beauty: Theory, assessment, and treatment of body image disturbance. American Psychological Association.

Ullman, S., & Sargent, D. J. (1974). Discrimination of relative surface roughness by active touch. Perception & Psychophysics, 15(4), 578-580.
Wong, E. Y. (2010). Clothing preferences, tactile sensitivity and aesthetics among blind people in Hong Kong. Clothing and Textiles Research Journal, 28(3), 157-172.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 14 januari 2024 – 15:08

Handicap & Integratie