Staren naar blinde en slechtziende personen

In onze visueel georiënteerde wereld speelt de blik een belangrijke rol. We gebruiken onze ogen om informatie te vergaren, contact te maken en onze omgeving te begrijpen. Voor mensen die blind of slechtziend zijn, kan de blik van anderen echter een heel andere lading hebben. Staren, hoe onschuldig bedoeld ook, kan ongemakkelijk, kwetsend en zelfs schadelijk zijn.

Inhoudsopgave

1 Kunnen blinden personen met visuele beperking weten dat ze aangestaard worden?
2 Oorzaken van staren naar blinden en slechtzienden
3 Impact van staren op blinde en slechtziende personen
4 Tips voor staarders
5 Tips voor mensen met een visuele handicap
6 Meer informatie

Kunnen blinden personen met visuele beperking weten dat ze aangestaard worden?

Blinde en slechtziende personen kunnen wel degelijk voelen (en soms ook nog waarnemen) dat ze worden aangestaard. Hoewel ze geen (duidelijke) visuele informatie waarnemen, zijn er verschillende zintuiglijke signalen die hen kunnen helpen om te weten dat er iemand naar hen kijkt.

Subtiele lichaamsveranderingen

Mensen die staren, houden hun hoofd vaak in een bepaalde hoek gericht op de persoon die ze bekijken. Dit kan een subtiele verandering in de luchtstroom rond het hoofd van de blinde of slechtziende persoon veroorzaken, waardoor ze het gevoel kunnen krijgen dat er iemand naar hen kijkt.
Ademhaling en hartslag kunnen veranderen wanneer iemand wordt aangestaard. Deze veranderingen kunnen worden opgemerkt door mensen met een verhoogd gevoel van tastzin of proprioceptie (lichaamsbewustzijn).
De spiertonus kan ook veranderen wanneer we ons bewust zijn van dat iemand naar ons kijkt. Blinde of slechtziende mensen kunnen deze subtiele veranderingen in spierspanning waarnemen.

Geluidssignalen

De ademhaling en het geluidsniveau van de starende persoon kunnen veranderen.
Als de starende persoon zich beweegt, kan dit mogelijk geruis of ritselende geluiden veroorzaken die door de blinde of slechtziende persoon worden opgemerkt.
Soms maken mensen die staren onbewust geluiden, zoals kuchen of slikken, die de aandacht van de blinde of slechtziende persoon kunnen trekken.

Deze signalen betekenen uiteraard niet automatisch dat een blinde of slechtziende persoon aangestaard wordt.

Voorstellingsvermogen en verhoogde zintuiglijke waarneming

Blinde en slechtziende mensen kunnen hun verbeeldingskracht gebruiken om zich een beeld te vormen van de situatie aan de hand van de subtiele signalen die ze waarnemen. Dit kan hen helpen om te weten dat er iemand naar hen kijkt.
Mensen die blind of slechtziend zijn, hebben vaak een verhoogd gevoel voor hun andere zintuigen. Dit kan hen meer alert maken op subtiele veranderingen in hun omgeving, waardoor ze sneller merken dat ze worden aangestaard.

Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle blinde of slechtziende mensen op dezelfde manier ervaren dat ze worden aangestaard. De mate waarin iemand dit ervaart, kan variëren afhankelijk van de mate van visuele beperking, de individuele zintuiglijke ervaringen en de mate van vertrouwdheid met de omgeving.

Oorzaken van staren naar blinden en slechtzienden

Er zijn verschillende redenen waarom mensen naar visueel gehandicapte personen kunnen staren:

Onwetendheid of onbegrip: Sommige mensen weten misschien niet goed hoe ze met visueel gehandicapte mensen om moeten gaan, of ze zijn zich niet bewust van de sociale normen rond staren.
Nieuwsgierigheid: Mensen zijn van nature nieuwsgierig naar dingen die anders zijn dan zijzelf, en dit kan leiden tot staren. Dit is vooral waar voor kinderen, die misschien nog nooit eerder een visueel gehandicapte persoon hebben gezien.
Medeleven of bezorgdheid: Soms staren mensen uit bezorgdheid of medeleven voor een visueel gehandicapte persoon. Ze vragen zich misschien af of de persoon hulp nodig heeft, of ze maken zich zorgen over hun welzijn.
Angst of vooroordeel: In sommige gevallen kan staren voortkomen uit angst of vooroordeel jegens visueel gehandicapte mensen. Mensen die niet bekend zijn met een handicap, kunnen bang zijn of ongemakkelijk voelen in de buurt van iemand die anders is dan zijzelf.
Onbewust staren: Soms staren mensen zonder dat ze het beseffen. Dit kan gebeuren als ze diep in gedachten verzonken zijn of als ze zich op iets anders concentreren.

Het is belangrijk om te onthouden dat staren niet altijd iets negatiefs hoeft te betekenen. In veel gevallen is het gewoon een teken van nieuwsgierigheid of bezorgdheid.

Zwart logo van persoon met witte stok op een witte achtergrond

Impact van staren op blinde en slechtziende personen

Sociale isolatie: De angst om bekeken te worden kan blinde en slechtziende mensen er mogelijk toe aanzetten om sociale activiteiten te vermijden. Dit kan leiden tot een gevoel van isolement en eenzaamheid.
Onzekerheid: Staren kan gevoelens van onzekerheid en kwetsbaarheid versterken. Blinde en slechtziende mensen weten vaak niet wat er naar hen wordt gekeken of wat de intenties van de staarder zijn.
Objectivering: Staren kan blinde en slechtziende mensen reduceren tot hun handicap. Ze worden gezien als objecten van nieuwsgierigheid of medelijden, in plaats van als personen met unieke persoonlijkheden en ervaringen.
Angst en boosheid: In extreme gevallen kan staren leiden tot angst, boosheid en zelfs geweld. Blinde en slechtziende mensen kunnen zich bedreigd voelen door de onverwachte aandacht en het gebrek aan controle over de situatie.

Tips voor staarders

Maak oogcontact: Hoewel het misschien tegenstrijdig lijkt, is oogcontact belangrijk voor blinde en slechtziende mensen. Het geeft hen een signaal dat je met hen praat en dat je aandacht schenkt.
Stel jezelf voor: Laat de persoon weten wie je bent en wat je wilt zeggen. Dit helpt om verwarring en onzekerheid te voorkomen.
Vraag toestemming: Voordat je een blinde of slechtziende persoon aanraakt, vraag je altijd toestemming. Dit geldt ook voor het vasthouden van hun arm of schouder.
Beschrijf je omgeving: Als je met een blinde of slechtziende persoon wandelt, beschrijf dan je omgeving indien hij/zij dat wenst. Vertel hen over obstakels, interessante bezienswaardigheden en andere belangrijke details.
Wees geduldig: Het kan langer duren voor blinde en slechtziende mensen om informatie te verwerken en te reageren. Wees geduldig en wacht tot ze klaar zijn om te antwoorden.
Vermijd betuttelende taal: Praat met blinde en slechtziende mensen zoals je met iedereen zou praten. Vermijd betuttelende taal of kinderachtige woorden.
Respecteer hun grenzen: Blinde en slechtziende mensen hebben net zoals iedereen recht op privacy en autonomie. Respecteer hun grenzen en dring niet aan op fysiek contact of gesprekken die ze niet willen voeren.

Tips voor mensen met een visuele handicap

Laat je stem horen: Als je je ongemakkelijk voelt door het staren van iemand, laat het die persoon dan weten. Je kunt op een kalme en assertieve manier zeggen: “Het maakt me ongemakkelijk dat je naar me staart.”
Gebruik humor: Humor kan een krachtig middel zijn om gespannen situaties te ontspannen. Je kunt met een glimlach zeggen: “Ik kan je niet zien staren, maar ik voel het!”
Verander van onderwerp: Als je merkt dat een gesprek ongemakkelijk wordt, kun je proberen van onderwerp te veranderen. Praat over iets anders dat je interesseert.
Loop weg: Als je je echt bedreigd of onveilig voelt, aarzel dan niet om weg te lopen. Je hebt het recht om je grenzen te stellen en je eigen veiligheid te beschermen.

Onthoud dat iedereen, ongeacht zijn of haar visuele beperking, respect en begrip verdient. Door open en eerlijk te communiceren, geduld te hebben en elkaars grenzen te respecteren, kunnen we samen een inclusieve en respectvolle samenleving creëren waar iedereen zich comfortabel en gewaardeerd voelt.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 3 mei 2024 – 12:36

Handicap & Integratie