Ruis op het netvlies

Inhoudsopgave

1 Ruis op het netvlies
2 Ruis op het netvlies: Een diepgaande blik op Visual Snow
3 Meer informatie

Ruis op het netvlies

Het hele gezichtsveld vol flikkerende stipjes en puntjes, alsof je voortdurend door een zware regenbui kijkt of door ruis zoals op een oude analoge televisie. Dat is visual snow, een nog vrij onbekende en onbegrepen klacht, die pas in 2014 voor het eerst beschreven werd.

Mensen met klachten van visual snow worden vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Ze belanden bij een oogarts, bij een neuroloog of bij een psychiater, maar ook die weten niet altijd wat er aan de hand is. Visual snow werd pas in 2014 voor het eerst wetenschappelijk beschreven en veel artsen hebben nog nooit van het fenomeen gehoord. In ons land volgt slechts een handvol specialisten de wetenschappelijke publicaties erover op.

Onder hen dr. Elizabet Boon, neuroloog aan het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven, campus Kortenberg. “Veel patiënten met visual snow hebben ook migraine,” steekt ze van wal, “en aangezien ik me in migraine verdiept hebt, komen ze soms bij mij terecht.” Naar schatting 60 % van de mensen met visual snow heeft inderdaad migraine, doorgaans migraine met aura.

Visuele verschijnselen

Een minderheid van de migrainelijders ervaart voortekens die een aanval voorafgaan, zoals zigzaglijnen en flikkeringen, ook aura genoemd. Zulke fenomenen zien visual-snowlijders niet. Zij zien veeleer stipjes die continu aanwezig zijn, in tegenstelling tot een migraine-aura, die 5 tot 60 minuten aanhoudt en weer verdwijnt. Overigens komen aura-verschijnselen bij migraine doorgaans voor aan één zijde, terwijl visual snow altijd het hele gezichtsveld betrekt. Antimigrainemedicatie heeft bovendien geen effect op visual snow.

“Het gaat dus om iets anders dan migraine, al wordt niet uitgesloten dat beide aandoeningen gemeenschappelijke elementen hebben”, legt dr. Boon uit. “Visual-snowpatiënten hebben ook nog andere oogverschijnselen”, gaat ze verder. “Dankzij een Amerikaanse internet-enquête kon men klachten van 275 visual-snowlijders in kaart brengen, en daarbij leken diverse visuele stoornissen opvallend aanwezig.”

Ongeveer 1 op de 3 heeft palinopsie-klachten, bijvoorbeeld. “Palinopsie is het waarnemen van nabeelden: je kijkt naar iets, draait je hoofd en het beeld blijft even plakken.” Een andere veel voorkomende klacht zijn trails, als het ware een schaduw die een bewegend object volgt. Ook floaters zijn frequent. Dat zijn eiwitklompjes die rondzwemmen in het glasvocht van de oogbol en waarvan je schaduwen waarneemt in je gezichtsveld. De meeste (vooral oudere) mensen hebben floaters, maar visual-snowlijders zien er meer en ervaren ze ook als storender.

“Soms zien mensen zigzaggende lijnen gevormd door bewegende puntjes: dat zijn witte bloedcellen die door de haarvaatjes van het netvlies stromen. Normaal gezien kun je die niet waarnemen, maar bij visual snow dus wel.” Men noemt dat blue field entoptische fenomenen, omdat ze het best waar te nemen zijn op een blauwe achtergrond (naar een blauwe lucht kijken bijvoorbeeld).

Andere veel voorkomende visuele klachten zijn overgevoeligheid voor licht en nachtblindheid. Het gezichtsvermogen zelf is niet verminderd.

Overprikkeld brein

In een poging visual snow beter te definiëren, stelden wetenschappers criteria op. Elizabet Boon: “De flikkerende stipjes moeten er continu zijn, met wisselende sterkte en aan beide ogen. Daarnaast moeten minstens 2 van de volgende 4 visuele fenomenen aanwezig zijn: palinopsie, entoptische fenomenen, overgevoeligheid voor licht en/of nachtblindheid.” Bovendien mag de visual snow geen gevolg zijn van andere neurologische aandoeningen noch van druggebruik. Over dat laatste criterium heeft dr. Boon haar twijfels. “Veel mensen met visual snow hebben een verleden van cannabisgebruik”, zegt ze. “In de internet-enquête had bijvoorbeeld 40 % cannabis gebruikt.” Het is wel zo dat drugs als lsd en ecstasy soms aanleiding geven tot persisterende visuele symptomen, die tot jaren na het druggebruik kunnen aanhouden. Deze aandoening, ‘hallucinogen persisting perception disorder’, moet wel worden uitgesloten.

Brein-onderzoek bij visual-snowpatiënten schuift als mogelijke verklaring voor het fenomeen overprikkeling van het brein naar voor. “De gyrus lingualis , een gebied diep in het brein dat instaat voor het moduleren van visuele prikkels, is overactief bij mensen met visual snow, zo blijkt uit hersenonderzoek.”

Vraag is natuurlijk wat het brein overprikkeld heeft. Te veel schermactiviteit? Daar is men voorlopig nog niet uit. Visual snow kan zowel kinderen als ouderen treffen, evenveel mannen als vrouwen, en piekt rond 20–30 jaar. Bij zo’n 60 % van de gevallen komt ook bilaterale tinnitus, oorsuizen aan beide kanten, voor. En daar wordt visual snow weleens mee vergeleken: zoals tinnitus een gevolg is van overprikkeling van het akoestische brein, is visual snow waarschijnlijk een gevolg van overprikkeling van het visuele brein.

Breinhygiëne

Op dit moment bestaat er geen behandeling voor visual snow. “Diverse medicijnen worden uitgeprobeerd om deze mensen te helpen,” zegt Boon, “want visual snow kan de levenskwaliteit ernstig aantasten. Tot nog toe zonder overtuigend succes.”

Wie last heeft van visual snow krijgt van haar alvast de raad breinhygiëne toe te passen. “Daaronder versta ik het beperken van schermactiviteiten, geen schermactiviteiten meer gedurende minstens 1,5 uur voor het slapengaan, voldoende slapen, alcohol beperken, frisdranken vermijden (aspartaam in lightfrisdrank kan migraine uitlokken) en voldoende bewegen.”

Meer kunnen we voorlopig niet doen. Toch mag het effect van erkenning niet onderschat worden: weten dat je je niets inbeeldt, maar dat de oorzaak ligt in het slecht functioneren van bepaalde regio’s van het brein, is voor veel mensen een geruststelling. “Er is wel degelijk iets aan de hand,” besluit Elizabet Boon, “en de wetenschap is op zoek naar een oplossing.”

Bijkomende informatie: visualsnow.eu.

Marleen Finoulst

Bron: Knack/Extra, Wo. 16 Nov. 2016, Pagina 34

Ruis op het netvlies: Een diepgaande blik op Visual Snow

Wat is Visual Snow?

Visual Snow is een zeldzame visuele aandoening die gekenmerkt wordt door het waarnemen van een voortdurende stroom van flikkerende stipjes en puntjes in het hele gezichtsveld. Deze visuele ruis wordt vaak vergeleken met het kijken door een zware regenbui of de ruis op een oude analoge televisie. Hoewel het bestaan van Visual Snow al langer bekend was bij patiënten, werd het fenomeen pas in 2014 wetenschappelijk beschreven. De aandoening is nog steeds vrij onbekend en wordt vaak niet herkend door artsen, waardoor patiënten van het kastje naar de muur worden gestuurd op zoek naar een juiste diagnose.

Diagnose en symptomen

Mensen met klachten van Visual Snow ervaren vaak een lang en moeizaam diagnostisch proces. Ze worden doorverwezen naar oogartsen, neurologen of psychiatrie-experts, maar de oorzaak van hun symptomen blijft vaak onbekend. Om de diagnose Visual Snow te stellen, moeten de flikkerende stipjes continu aanwezig zijn in het hele gezichtsveld en aan beide ogen. Daarnaast moeten patiënten minstens twee van de vier andere visuele fenomenen ervaren, zoals palinopsie (nabeelden), entoptische fenomenen (zoals het zien van witte bloedcellen die door het netvlies stromen), overgevoeligheid voor licht en/of nachtblindheid. Het gezichtsvermogen zelf is meestal niet aangetast.

Oorzaken en verbanden met migraine

Onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer 60% van de mensen met Visual Snow ook lijden aan migraine, vooral migraine met aura. Hoewel sommige visuele verschijnselen bij Visual Snow vergelijkbaar kunnen lijken met de visuele aura bij migraine, zijn er belangrijke verschillen. Migraine-aura duurt doorgaans 5 tot 60 minuten en beïnvloedt vaak slechts één zijde van het gezichtsveld, terwijl Visual Snow het hele gezichtsveld betreft en continu aanwezig is. Antimigrainemedicatie heeft meestal geen effect op Visual Snow, waardoor het duidelijk is dat het om verschillende aandoeningen gaat, hoewel ze mogelijk gemeenschappelijke elementen hebben.

Overige visuele verschijnselen bij Visual Snow

Naast de visual snow ervaren patiënten vaak andere visuele klachten, zoals palinopsie (nabeelden), waarbij het beeld van een object blijft hangen na het kijken. Trails, een soort schaduw die een bewegend object volgt, en floaters, eiwitklompjes die in het oog rondzwemmen, zijn ook veelvoorkomende verschijnselen. Soms zien mensen zigzaggende lijnen van bewegende puntjes, bekend als blue field entoptische fenomenen. Overgevoeligheid voor licht en nachtblindheid worden ook vaak gerapporteerd.

Onderzoek naar de oorzaken: Het overprikkelde brein

Wetenschappelijk onderzoek naar Visual Snow suggereert dat het brein van patiënten overprikkeld kan zijn, wat het fenomeen kan verklaren. Het diep in het brein gelegen gebied genaamd de gyrus lingualis, dat verantwoordelijk is voor het moduleren van visuele prikkels, is overactief bij mensen met Visual Snow. Dit verklaart waarom patiënten voortdurend de flikkerende stipjes waarnemen. Hoewel het mechanisme achter de overprikkeling nog niet volledig begrepen is, kan dit te maken hebben met schermactiviteiten, genetische factoren, of andere nog onbekende triggers.

Behandeling en breinhygiëne

Op dit moment is er nog geen specifieke behandeling voor Visual Snow. Patiënten worden vaak behandeld met verschillende medicijnen om de symptomen te verlichten, maar tot nu toe zijn er geen overtuigende resultaten bereikt. Dr. Elizabet Boon adviseert patiënten om “breinhygiëne” toe te passen, wat inhoudt het beperken van schermactiviteiten, vooral voor het slapengaan, voldoende slaap, matiging van alcohol- en frisdrankgebruik, en voldoende lichaamsbeweging.

Het belang van erkenning en bewustwording

Hoewel Visual Snow een relatief zeldzame aandoening is, is het belangrijk dat meer artsen en specialisten zich bewust worden van deze aandoening om een snellere diagnose en passende behandeling mogelijk te maken. Erkenning van de symptomen en het begrip dat Visual Snow een echte medische aandoening is, kan geruststelling bieden aan patiënten en hen helpen om beter om te gaan met de impact ervan op hun dagelijks leven.

Gebaseerd op: Knack/Extra, Wo. 16 Nov. 2016, Pagina 34

Meer informatie

Alles over het visual snow syndrome

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 16 februari 2024 – 05:58

Medisch

Ruis op het netvlies

Ruis op het netvlies

Ruis op het netvlies: Een diepgaande blik op Visual Snow

Wat is Visual Snow?

Diagnose en symptomen

Oorzaken en verbanden met migraine

Overige visuele verschijnselen bij Visual Snow

Onderzoek naar de oorzaken: Het overprikkelde brein

Behandeling en breinhygiëne

Het belang van erkenning en bewustwording

Meer informatie