Anderen die het leven van blinden en slechtzienden overnemen

Als je blind of slechtziend bent, heb je – net als ieder ander – het recht om je eigen keuzes te maken en een zelfstandig leven te leiden. Toch merk je misschien dat mensen uit je omgeving geneigd zijn om je leven (gedeeltelijk) over te nemen. Dat kunnen familieleden zijn, vrienden, hulpverleners of zelfs goedbedoelende vreemden. Ze willen beslissingen voor je nemen of taken van je overnemen, vaak uit zorg of angst dat je iets niet zelf kunt. Maar dat kan jouw gevoel van zelfstandigheid en zelfvertrouwen flink aantasten. Ook je kansen om jezelf ten volle te ontplooien kunnen hierdoor worden beperkt. In deze tekst lees je waarom dit gebeurt, wat de gevolgen kunnen zijn en wat jij eraan kunt doen.

Inhoudsopgave

1 Redenen
2 Negatieve gevolgen
3 Tips voor blinden en slechtzienden om hiermee om te gaan
4 Meer informatie

Redenen

Er zijn verschillende redenen waarom anderen geneigd zijn jouw leven over te nemen.

Bang voor het onbekende

Veel mensen weten niet goed hoe ze moeten omgaan met blindheid of slechtziendheid. Onwetendheid maakt onzeker, en uit die onzekerheid ontstaat vaak controlezucht. Ze nemen dan liever het initiatief of de regie volledig over, uit angst dat er iets fout gaat als jij het zelf doet.

Beschermen tegen gevaar

Sommigen willen jou beschermen tegen mogelijke risico’s of gevaar. Zeker als ze je goed kennen, kan hun bezorgdheid ervoor zorgen dat ze overbeschermend worden. Ze beseffen vaak niet dat hun bescherming ook verstikkend kan aanvoelen.

Willen helpen

Anderen willen vooral helpen. Hun intenties zijn meestal goed: ze willen het je makkelijker maken of denken dat ze je werk uit handen nemen. Maar als die hulp voortdurend ongevraagd of te ver gaat, ondermijnt dat je gevoel van zelfstandigheid. Misschien krijg je niet eens de kans om dingen zelf te proberen. Of ze nemen beslissingen over jouw leven zonder jouw toestemming, bijvoorbeeld over je daginvulling, administratie of hoe je woont. Onbedoeld kunnen ze je zo het gevoel geven dat jij het allemaal niet zelf kunt. En dat tast je zelfvertrouwen aan.

Negatieve gevolgen

Als anderen zich met jouw leven bemoeien en steeds de regie overnemen, heeft dat vaak negatieve gevolgen. Het gaat dan niet langer over helpen, maar over beheersen. Je kunt het gevoel krijgen dat jij er minder toe doet, dat je mening niet telt, of dat anderen jou beter denken te kennen dan jij jezelf. Er ontstaat een scheve machtsverhouding waarin jij steeds meer afhankelijk wordt gemaakt.

Je kunt je onzeker voelen, afhankelijk worden en het gevoel krijgen dat je geen controle meer hebt over je eigen leven.
Je kunt het vertrouwen in je eigen kunnen verliezen en minder zelfvertrouwen ervaren.
Je loopt het risico om geïsoleerd te raken. Als je minder betrokken bent bij je omgeving, voel je je misschien ook minder deel van de maatschappij.

Ook al bedoelen mensen het goed, het effect van hun gedrag is niet altijd positief. Jouw autonomie en welzijn zouden altijd voorop moeten staan.

Tips voor blinden en slechtzienden om hiermee om te gaan

Als je merkt dat anderen steeds dingen van je overnemen, terwijl jij dat niet wilt, dan is het belangrijk dat je leert om op een rustige manier voor jezelf op te komen. Hier lees je hoe je dat stap voor stap kunt doen.

Communiceer open en duidelijk: Zeg wat je voelt en wat je nodig hebt. Leg uit dat je hun hulp waardeert, maar ook dat je het belangrijk vindt om zelfstandig te blijven. Benoem wat je zelf kunt en waar je eventueel hulp bij zou willen. Door eerlijk te communiceren, geef je de ander de kans om jou beter te ondersteunen zonder je autonomie aan te tasten.
Geloof in jezelf: Werk aan je zelfvertrouwen. Herinner jezelf eraan wat je allemaal wél kunt en wat je al hebt bereikt. Vertrouw erop dat jij de regie over je eigen leven aankan.
Leer nieuwe vaardigheden: Zoek cursussen of trainingen die je helpen om zelfstandiger te worden. Of dat nu gaat over mobiliteit, koken, administratie of iets anders – elke stap telt. Hoe meer je zelf kunt, hoe zekerder je je voelt.
Stel duidelijke grenzen: Laat weten wat je wél en niet prettig vindt. Als iemand iets wil overnemen wat jij zelf wilt doen, geef dat dan aan. Dat mag gerust vriendelijk maar duidelijk. Dit is jouw leven, en jij mag aangeven hoe je wilt dat er met je wordt omgegaan.
Oefen met nee zeggen: Begin klein, bijvoorbeeld door nee te zeggen tegen een goedbedoeld aanbod dat je eigenlijk niet nodig hebt. Elk “nee” helpt je om sterker in je schoenen te staan.
Vertel wat je nodig hebt: Geef aan dat je zelfredzaam bent, maar dat je hulp vraagt als het nodig is. Jij bepaalt wanneer en hoe.
Zoek steun: Praat met iemand die je vertrouwt – een vriend, familielid of hulpverlener. Je hoeft het niet alleen te doen. Lotgenotengroepen kunnen ook waardevol zijn. Daar kun je ervaringen uitwisselen met mensen die je begrijpen en je praktische tips kunnen geven.
Bouw je zelfvertrouwen verder op: Wees trots op wie je bent en wat je kunt. Blijf jezelf ontwikkelen, doe dingen waar je blij van wordt en wees niet bang om fouten te maken. Zelfvertrouwen groeit door ervaring en door jezelf telkens opnieuw te laten zien dat jij de regie aankunt.

Meer informatie

Twee mannen zitten naast elkaar in een kamer. De man aan de rechterkant draagt een beige trui, een bruine broek en een zonnebril. Hij houdt een witte stok vast. De man aan de linkerkant draagt een blauw overhemd en praat met de andere man, terwijl hij een bezorgde of serieuze uitdrukking op zijn gezicht heeft. Op de achtergrond is een groene plant te zien en er valt zacht licht door een raam.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 28 mei 2025 – 16:50

Handicap & Integratie