Mis je het zien als je volledig blind geboren bent?

Wie volledig blind geboren is, heeft zelf nooit visuele ervaringen gekend. Toch wil dat niet zeggen dat je niets mist of er geen gevoelens bij kunt hebben. In deze tekst lees je waarom de vraag “mis je het om te kunnen zien?” bij slechtziendheid of blindheid veel complexer is dan ze lijkt. Je ontdekt hoe je zintuigen, verbeelding, identiteit en je omgeving meespelen in hoe je blind zijn beleeft — en vooral hoe anders dat kan zijn voor iedereen.

Inhoudsopgave

1 Je krijgt wél een beeld, ook zonder ooit gezien te hebben
2 Verbeelding als levendig alternatief
- 2.1 Rijk geschakeerde zintuiglijke wereld
- 2.2 Blindheid als onderdeel van wie je bent
3 Omgeving bepaalt mee hoe je ervaring vorm krijgt
4 Dus… mis je het om te kunnen zien?
5 Meer informatie

Je krijgt wél een beeld, ook zonder ooit gezien te hebben

Het idee dat je “misschien niets mist” omdat je nooit hebt kunnen zien, klinkt logisch. Maar lang niet iedereen ervaart het zo.

Vanaf jonge leeftijd leren blinde mensen via beschrijvingen, boeken, geluiden, geuren en aanraking een beeld vormen van hoe de wereld eruitziet. Je kunt dankzij taal, verhalen en ervaringen een mentale voorstelling opbouwen van kleuren, gezichten, landschappen. Hoe dat eruitziet in je hoofd is voor ieder mens anders, maar vaak veel rijker dan je vermoedt. Sommigen voelen daardoor nieuwsgierigheid, anderen een verlangen of zelfs een bevreemdend gemis van iets ze nooit hebben gekend.

Verbeelding als levendig alternatief

Rijk geschakeerde zintuiglijke wereld

Dankzij je eigen zintuigen — tast, gehoor, geur — beleef je de wereld op een andere manier. Die ervaringen kun je mentaal “zien” in een unieke, persoonlijke manier. Voor jou kan geluid sterker zijn dan kleur, of textuur diepgang geven. Die zintuiglijke verbeelding vormt zo een (volwaardig) alternatief voor het zicht.

Blindheid als onderdeel van wie je bent

Blind zijn vanaf geboorte voelt voor de meeste volledig blinde mensen niet als een gemis maar als hun normale manier van zijn. Ze hebben geen herinnering aan een leven mét zicht, net zoals jij je waarschijnlijk ook niet meer echt herinnert hoe het voelde om klein te zijn als kind. Toch kun je er een houding tegenover ontwikkelen: nieuwsgierigheid, gemis of juist tevredenheid horen allemaal tot de mogelijkheden.

Omgeving bepaalt mee hoe je ervaring vorm krijgt

Jouw gevoel bij blindheid wordt voor een groot deel gevormd door hoe je omgeving reageert. Word je gezien als iemand die niets mist, of krijgt iedereen automatisch medelijden als ze horen dat je blind bent? Zomaar zeggen “misschien merk je het wel als je kon zien” kan ongemakkelijk zijn of juist iemand anders in hun waarden schoppen.

Daarnaast heerst in media en fictie vaak het stereotype van blind zijn als iets dat overwonnen moet worden. Dat heeft weinig te maken met de realiteit. Blinden en slechtzienden leven vaak een volwaardig, rijk leven — mét uitdagingen, én met mogelijkheden.

Dus… mis je het om te kunnen zien?

Sommige blinden zeggen volmondig: “Nee, ik mis niets, want ik heb er nooit iets aan gehad.” Anderen antwoorden: “Ja, soms lijkt me dat fascinerend of mooi.” Of ze zijn soms nieuwsgierig, op andere momenten tevreden, en weer anders onzeker. Het is geen vaststaand gevoel.

Blind zijn vanaf geboorte voelt voor jezelf misschien niet leeg, maar vol met zintuiglijke rijkdom, mentale beelden en eigen belevingswereld. Net zoals iedereen op zijn eigen manier beleeft hoe het is om gelukkig, gefrustreerd of verliefd te zijn, geldt dat ook voor blindheid. Wat telt, is hoe jij jouw leven vormgeeft — met wie je bent, met wat je wil en wat je omringt.

Twee mannen zitten naast elkaar in een kamer. De man aan de rechterkant draagt een beige trui, een bruine broek en een zonnebril. Hij houdt een witte stok vast. De man aan de linkerkant draagt een blauw overhemd en praat met de andere man, terwijl hij een bezorgde of serieuze uitdrukking op zijn gezicht heeft. Op de achtergrond is een groene plant te zien en er valt zacht licht door een raam.

Meer informatie

Bronnen:

Slechtziend of blind, wat is dat? – een toegankelijke uitleg op de site van de Oogvereniging
https://www.oogvereniging.nl/wat-we-doen/voorlichting-over-leven-met-een-oogaandoening/slechtziend-of-blind-wat-is-dat/ instagram.com+15oogvereniging.nl+15demens.nu+15
Vaak psychische klachten bij visuele beperking – recente informatie over emotionele gevolgen en steun
https://www.oogvereniging.nl/vaak-psychische-klachten-bij-visuele-beperking/ oogvereniging.nl+1erfelijkheid.nl+1
Aangeboren blindheid of slechtziendheid – uitleg over het ontstaan en gevolgen
https://www.erfelijkheid.nl/ziektes/aangeboren-blindheid-slechtziendheid kennisbank.patientenfederatie.nl+2erfelijkheid.nl+2oogvereniging.nl+2

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 2 juli 2025 – 16:19

Handicap & Integratie