Gebruik van de witte stok: Zo verschillend als de gebruikers zelf

De witte stok is voor veel blinde en slechtziende personen een belangrijk hulpmiddel om zich veilig en zelfstandig te kunnen verplaatsen. Maar hoe je die stok gebruikt, wanneer je hem nodig hebt en welk model het beste bij je past, verschilt enorm van persoon tot persoon. Er is geen standaardgebruiker. De één gebruikt zijn stok elke dag, de ander enkel in drukte of op onbekend terrein. Ook de voorkeuren voor lengte, gewicht, stokpunt en opvouwbaarheid lopen sterk uiteen. In deze tekst lees je meer over de vele mogelijkheden, en ook waarom het belangrijk is dat je een witte stok kiest die bij jóu past.

Inhoudsopgave

1 Wat voor stok past bij jou?
- 1.1 Opvouwbaar, telescoop of vast?
- 1.2 Lengte en gewicht maken uit
2 Hoe vaak en wanneer gebruik je jouw stok?
3 Verschillende stokpunten voor verschillende voorkeuren
- 3.1 Verschillende soorten stokpunten
- 3.2 Wat vind jij belangrijk in een stokpunt?
4 Advies en testen maken het verschil
5 Er is geen standaard voor hoe jij je stok gebruikt
6 Meer informatie

Wat voor stok past bij jou?

De keuze voor een witte stok is persoonlijk. Wat voor de één comfortabel en vertrouwd aanvoelt, is voor een ander juist onhandig of onveilig. Gelukkig bestaan er verschillende modellen, materialen en opties, zodat je iets kunt kiezen dat past bij jouw situatie en voorkeuren.

Opvouwbaar, telescoop of vast?

Een opvouwbare stok is ideaal als je niet altijd een stok nodig hebt. Je klapt hem in, stopt hem in je tas of jas en gebruikt hem alleen als het nodig is. Een telescoopstok schuif je uit tot de gewenste lengte. Die is vaak steviger dan een opvouwbare stok en heeft geen scharnierpunten, wat het loopgevoel stabieler maakt. Een vaste stok is niet inklapbaar, maar geeft de meeste directe terugkoppeling en stevigheid tijdens het lopen. Deze stok is vooral populair bij mensen die hun stok veel gebruiken en maximale controle willen.

Welke soort stok jij kiest, hangt af van hoe vaak je hem gebruikt, of je veel onderweg bent, hoeveel ruimte je hebt om hem op te bergen, en wat jij prettig vindt in gebruik.

Lengte en gewicht maken uit

De juiste lengte van je stok hangt onder meer af van je lichaamslengte, loopsnelheid en persoonlijke voorkeur. Een taststok die te kort is, geeft te weinig tijd om obstakels op te merken. Een te lange stok kan juist hinderlijk zijn in kleine ruimtes of tijdens het draaien.

De mobiliteitsinstructeur van een revalidatiecentrum (BE en NL) of blindennazorgorganisatie (BE en NL) helpt vaak bij het bepalen van de juiste lengte. Soms wordt er zelfs met meerdere lengtes geëxperimenteerd tijdens oefensessies, zodat je zelf kunt voelen wat goed werkt. Ook een ergotherapeut of gespecialiseerde hulpmiddelenadviseur kan hierin begeleiden, zeker wanneer je ook te maken hebt met andere lichamelijke klachten zoals gewrichtsproblemen of beperkte armkracht.

Het gewicht speelt ook een grote rol. Loop je lange afstanden of ben je snel vermoeid? Dan is een lichte stok vaak prettiger. Toch kiezen sommige mensen bewust voor een iets zwaardere stok, omdat die stabieler aanvoelt en minder ‘fladdert’ tijdens het bewegen. Sommige materialen zoals koolstofvezel of aluminium maken het verschil in gewicht aanzienlijk.

Hoe vaak en wanneer gebruik je jouw stok?

Je gebruik van de witte stok hangt samen met je visuele situatie, je zelfvertrouwen, je ervaring én de omgeving waarin je je beweegt.

Misschien gebruik jij je stok dagelijks, bij alles wat je buitenshuis doet. Of misschien alleen op momenten waarop je je minder zeker voelt — in het donker, op een druk station, of als je een nieuwe route moet lopen. Sommige personen met een visuele beperking hebben hun stok altijd bij zich, maar halen hem pas tevoorschijn als het écht nodig is. Anderen gebruiken verschillende stokken in verschillende situaties: een opvouwbare stok voor de stad, en een vaste stok voor wandelingen in de natuur.

Wat jij nodig hebt, kan ook veranderen. Bijvoorbeeld omdat je zicht achteruitgaat, omdat je omgeving verandert (denk aan een verhuizing) of simpelweg omdat je ervaring groeit.

Verschillende stokpunten voor verschillende voorkeuren

Niet alleen het type witte stok is belangrijk, ook de stokpunt maakt een groot verschil in gebruik. Die bepaalt hoe jij de ondergrond voelt, hoe de stok beweegt, hoeveel geluid hij maakt en hoe lang hij meegaat.

Verschillende soorten stokpunten

Er bestaan verschillende soorten taststokpunten, elk met hun eigen kenmerken:

De rollerbal is een ronde bal die soepel over de grond rolt. Hij is populair bij gebruikers die met een glijdende techniek lopen, en bij wie comfort en doorlopende terugkoppeling belangrijk zijn.
Een glijpunt schuift over de grond en blijft in contact met de ondergrond, waardoor je veel informatie krijgt over de structuur van het oppervlak.
Het tikpunt is kleiner en wordt gebruikt bij de klassieke tiktechniek, waarbij de stok telkens de grond aantikt. Dit punt is licht en precies, maar geeft minder vloeiende terugkoppeling.
De keramische punt is slijtvast en maakt weinig geluid. Ideaal als je vaak op ruwe ondergrond loopt.
De 360-graden bal draait in alle richtingen mee en wordt vaak gekozen voor flexibiliteit in alle bewegingen, zonder haperingen.

Sommige gebruikers proberen verschillende punten uit om te ontdekken wat het beste werkt. Soms worden ze daarbij begeleid door een mobiliteitsinstructeur, maar het komt ook voor dat je dit gewoon zelf test, bijvoorbeeld met hulp van medegebruikers of online reviews.

Wat vind jij belangrijk in een stokpunt?

Wat jij zoekt in een taststokpunt hangt af van je persoonlijke situatie. Misschien wil je vooral een punt die lang meegaat, zodat je niet steeds hoeft te vervangen. Of misschien vind je soepel rollen belangrijker, vooral als je veel loopt op tegels of asfalt. Anderen willen een zo stil mogelijk punt, bijvoorbeeld om geen aandacht te trekken in openbare ruimtes.

Ook de prijs speelt voor veel mensen een rol. Zeker wanneer je de stok of de accessoires zelf moet kopen, wil je dat een punt betaalbaar én duurzaam is.

Sommige punten zijn via een hulpmiddelenleverancier (BE en NL) verkrijgbaar, anderen alleen online via gespecialiseerde webshops. Niet elke punt past op elke stok; het soort aansluiting — zoals een haak- of schroefsysteem — moet overeenkomen.

Advies en testen maken het verschil

De juiste stok en accessoires kiezen doe je meestal niet zomaar. Er zijn gelukkig professionals die je daarbij kunnen helpen. Een mobiliteitsinstructeur kijkt met je mee naar hoe jij beweegt, waar je je stok voor gebruikt, en wat voor type stok daarbij past. Bij sommige blindennazorgwerken, hulporganisaties en hulpmiddelenleveranciers kun je meerdere modellen en punten uittesten voordat je een keuze maakt.

Ook ergotherapeuten kunnen een rol spelen, vooral als je naast een visuele beperking ook fysieke uitdagingen hebt, zoals reuma, spierzwakte of beperkte armfunctie. Zij denken mee over comfort, belastbaarheid en gebruiksgemak.

Zelf ontdekken wat bij je past hoort er ook bij. Dat doe je door te oefenen, ervaringen te delen met anderen (via andere ervaringsdeskundigen, steun– en lotgenotengroepen) en door uit te proberen wat in de praktijk goed werkt.

Er is geen standaard voor hoe jij je stok gebruikt

Of je nu volledig blind, maatschappelijk blind, of slechtziend of ergens daartussenin: je mag je witte stok op jouw manier gebruiken. Er is geen regel die zegt dat je hem altijd moet meenemen of dat je met een bepaalde techniek moet lopen. Misschien voel jij je het prettigst met een vaste stok en rollerbal, of juist met een kleine opvouwbare stok die je bijna nooit nodig hebt — dat is helemaal aan jou.

De witte stok is een hulpmiddel, geen etiket. Hij past zich aan jou aan, niet andersom. En hoe je hem gebruikt, mag net zo uniek zijn als jijzelf.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 25 juni 2025 – 06:06

Mobiliteit