Blind of slechtziend: Wat doe je wanneer iemand ongevraagd iets uit je handen pakt?

Wanneer je blind bent of slechtziend, kan het gebeuren dat mensen uit goede intenties iets uit je handen pakken. Ook al is het bedoeld om te helpen, het kan je zelfstandigheid doen afnemen. In dit artikel lees je hoe je dat op een vriendelijke manier bespreekbaar maakt, welke communicatietrucs rust geven en hoe je in verschillende situaties kunt reageren zonder de relatie te verstoren.

Inhoudsopgave

1 Waarom ongevraagde hulp soms wringt
2 Grenzen aangeven op een vriendelijke manier
3 Concrete voorbeelden in alledaagse situaties
4 Meer rust door duidelijke communicatie
5 Wat je vermijdt door grenzen te stellen
6 Extra tips uit actuele inzichten
7 Praktische voorbeeldzinnen op een rijtje
8 Meer informatie

Waarom ongevraagde hulp soms wringt

Voor veel mensen is hulp aanbieden automatisch. Maar als je blind of slechtziend bent, wil je vaak je eigen ritme en manier van doen behouden. Iemand die zomaar iets van je overneemt, zelfs met de beste bedoelingen, kan voelen als een verlies van controle. Hierdoor kun je je klein of betutteld voelen, terwijl dat helemaal niet de bedoeling is.

Dat gevoel van autonomie is ontzettend belangrijk. Je hebt al vaak genoeg moeten aanpassen in je dagelijkse leven. Dan is die ene keer dat iemand ‘helpt’ zonder te vragen, net te veel. Het botst met je gevoel van zelfstandigheid en maakt je plots afhankelijk – iets wat je misschien bewust probeert te vermijden.

Grenzen aangeven op een vriendelijke manier

Je hoeft geen harde woorden te gebruiken om je grens aan te geven. Een simpele “Dank je, maar ik doe dit liever zelf” werkt vaak al heel goed. Of: “Ik waardeer je aanbod, maar ik heb het onder controle.” Daarmee blijf je vriendelijk en duidelijk tegelijk.

Zo help je de ander te leren wat jij prettig vindt. En je voorkomt dat er steeds ongemakkelijke momenten ontstaan. Een klein woord kan echt een groot verschil maken in hoe je contact verloopt.

Concrete voorbeelden in alledaagse situaties

In de supermarkt of op straat

Stel, iemand wil je willen helpen bij het kiezen of vasthouden van spullen. Je reageert zachte maar duidelijk: “Dankjewel, maar dat pak ik zelf wel op.” Wil je iets extra’s zeggen? “Je mag me altijd vragen of ik hulp nodig heb, dat lijkt me fijn.”

Bij familie of vrienden

Hier kun je iets langer toegelaten zijn, en de sfeer is misschien losser. Zeg dan gerust: “Ik doe dit liever zelf, maar fijn dat je het opmerkt.” Of: “Ik houd het liever zelf vast, maar als ik hulp nodig heb, laat ik dat weten.”

In het openbaar vervoer of tijdens verplaatsingen

Als iemand je onverwachts je witte stok vastneemt of een arm vastpakt, reageer dan snel èn helder: “Dank je, maar nee, ik regel dat zelf.” Je hoeft niet onbeleefd te zijn – een korte, rustige “nee, bedankt, ik heb het” is vaak effectiever dan uitleg of discussie.

Een blinde vrouw met lang donker haar, die een zonnebril, een lichtgekleurde jas en een donkere spijkerbroek draagt, loopt op een zebrapad met een witte taststok. Een man in een bruine trui en blauwe spijkerbroek loopt naast haar en houdt ongevraagd haar arm vast met als doel haar te helpen bij het oversteken. Op de achtergrond is een stadsstraat te zien met gebouwen en bomen.

Meer rust door duidelijke communicatie

Je kunt ook kort uitleggen waarom je liever zelf blijft handelen: “Ik functioneer beter wanneer ik zelf bepaal wanneer ik hulp wil.” Of: “Als je gewoon naast me meeloopt, voelt dat veel fijner.” Daarmee leg je niet alleen je grens, je bouwt ook begrip op bij de ander.

Je kunt ook duidelijk maken wat wél helpt: bijvoorbeeld alleen een vraag stellen of aanbieden om dicht in de buurt te blijven. Dat voelt voor beide kanten beter.

Wat je vermijdt door grenzen te stellen

Door helder te zijn bespaar je jezelf frustratie en onrust. Je voorkomt dat je je machteloos voelt door telkens te worden overrompeld met hulp die je niet nodig had. En je biedt tegelijk anderen de kans te groeien in respect en inzicht.

Je stuurt het contact richting wat wél werkt voor jou: autonomie mét begrip, in plaats van verzorging die je niet nodig hebt.

Extra tips uit actuele inzichten

Je bent de expert in wat helpt; durf dat aan te geven in korte, duidelijke taal.
Gebruik een kalme, duidelijke toon bij het aangeven van je nee, zonder agressie.
Laat zien wat je zelf nog kunt doen. Dat geeft anderen meteen concreet houvast.

Praktische voorbeeldzinnen op een rijtje

“Dank je, maar ik doe dit liever zelf.”
“Ik heb het onder controle, maar bedankt.”
“Een vraag of beschikbaar blijven is fijn, maar laat me zelf beslissen wanneer ik hulp wil.”
“Nee, ik ben oké zo. Laat me dat zelf regelen.”

Meer informatie

Bronnenlijst

Communicating Your Needs When Blind or Low Vision, APH ConnectCenter, https://aphconnectcenter.org/visionaware/living-with-blindness-or-low-vision/adjusting-to-blindness-low-vision/self-advocacy/communicating-your-needs-to-others/
Etiquette for interacting with people who are blind or who have low vision, WSU Vancouver Access Center, https://studentaffairs.vancouver.wsu.edu/access-center/etiquette-interacting-people-who-are-blind-who-have-low-vision
16 Tips for Communicating With People Who Have Vision Loss, LH Blind, https://lhblind.org/16-tips-for-communicating-with-people-who-have-vision-loss/
Helping A Blind Person 101: Ask First, And No Means No, Where’s Your Dog?, https://wheresyourdog.com/2017/01/27/helping-a-blind-person-101-ask-first-and-no-means-no/

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 1 september 2025 – 12:30

Hulp(middelen) & Ondersteuning