Zelfstandig de straat op blijven gaan, ook als je angstig bent door blind- of slechtziendheid

Blind of slechtziend zijn maakt zelfstandig buiten zijn vaak ingewikkeld en soms ook beangstigend. Het is niet alleen het zicht dat je verliest, maar ook de vertrouwde beeldinformatie die je normaal helpt om je weg te vinden. Daardoor kun je vaker scheef lopen, herkenningspunten missen of de route kwijtraken. Dit zorgt voor onzekerheid en angst, vooral bij druk verkeer of onbekende omgevingen. Toch is het belangrijk om manieren te vinden om die angst te overwinnen en zoveel mogelijk zelf de straat op te blijven gaan.

Inhoudsopgave

1 Angst om naar buiten te gaan: je bent niet de enige
2 Waarom het zo lastig is zonder zicht
3 Wat kan helpen om toch te blijven gaan?
4 Praktische tips om met angst en onzekerheid om te gaan
5 Tot slot: blijf jezelf
6 Meer informatie

Angst om naar buiten te gaan: je bent niet de enige

Als je blind of slechtziend bent en je zicht helemaal of bijna volledig kwijt bent, is het heel begrijpelijk dat je je soms angstig of onzeker voelt op straat. Zelfs op een bekende route kan een kleine verandering – een onverwacht geluid, een ander gevoel onder je voeten, of een verdwenen herkenningspunt – je ineens uit je doen brengen. Veel blinden en slechtzienden maken dit mee. Je bent dus zeker niet de enige.

Het vertrouwen kan na verloop van tijd afnemen, bijvoorbeeld doordat je merkt dat je vaker scheef loopt of een belangrijk voelpunt mist. Ook de angst om van de route af te raken of bijna een drukke straat op te lopen komt vaak voor. Dat kan erg beangstigend zijn. Toch proberen veel mensen hun angst stap voor stap te overwinnen door te blijven oefenen. Dat gaat soms met vallen en opstaan – letterlijk én figuurlijk.

Waarom het zo lastig is zonder zicht

Wie geen zicht meer heeft, verliest veel meer dan alleen het vermogen om te zien. Ook je gevoel voor afstand, richting en evenwicht verandert. Mensen die voorlichting geven over blindheid merken vaak hoe groot het verschil is tussen wat mensen denken te kunnen op gevoel en wat er gebeurt zodra het zicht helemaal wordt weggenomen. Rechtdoor lopen lukt dan ineens niet meer. Geluiden leiden af. Je denkt dat je al ver bent, terwijl je nog maar halverwege bent.

Dit ligt niet aan jou. Het is een normaal gevolg van blindheid. Probeer mild voor jezelf te blijven. Je doet iets wat anderen vaak pas begrijpen als ze het zelf ervaren.

Wat kan helpen om toch te blijven gaan?

Blijf oefenen, ook als het spannend is

Door te blijven oefenen – zelfs als je het eng vindt – geef je jezelf de kans om stukje bij beetje weer meer vertrouwen op te bouwen. Elke keer dat je toch de deur uitgaat, is winst. Je hoeft niet perfect te lopen of alles goed te doen. Elke stap is een stap vooruit. En als je een keer van de route afraakt, ben je niet ‘mislukt’. Je oefent gewoon verder.

Vraag begeleiding of oefen samen

Soms helpt het om tijdelijk samen te oefenen met een ziende, bijvoorbeeld een buur, vriendin of familielid. Je kunt ook begeleiding vragen bij organisaties als Blindenzorg Licht en Liefde, Brailleliga, Koninklijke Visio of Bartiméus. Zij geven mobiliteitstrainingen en kunnen opnieuw meekijken naar routes waar je steeds vastloopt. Zelfs als je al eerder een training hebt gevolgd, kan een herhaling nuttig zijn. Je situatie verandert namelijk voortdurend.

Herkenningspunten en geleidelijnen

Kijk of je op je routes extra geleidelijnen of herkenningspunten kunt vinden. Denk aan:

een ribbellijn op de stoep;
een stoeprand of muur waar je met je taststok langs kunt gaan;
vaste oriëntatiepunten zoals een lantaarnpaal, een struik of een prullenbak.

Soms helpt het zelfs om bewust ‘verkeerd’ te lopen om de omgeving beter te leren kennen. Zo ontdek je nieuwe herkenningspunten die je kunnen helpen om de route veiliger en zelfverzekerder te lopen.

Geleidelijn voor blinden en slechtzienden

Gebruik van blindengeleidehond

Voor wie met een blindengeleidehond loopt, kan er extra veiligheid zijn – maar het is geen garantie. Een hond kan ook weleens een foutje maken of iets over het hoofd zien. Het blijft dus belangrijk dat je zelf blijft oefenen met routes, bij voorkeur samen met een mobiliteitstrainer.

Beloon jezelf en wees trots

Het helpt om jezelf te prijzen als het lukt. Ook al ben je maar één keer recht gelopen over een ribbellijn zonder afgeleid te worden – dat is een prestatie. Probeer niet alleen te focussen op wat niet goed ging. Je doet het namelijk al: je blijft oefenen, je blijft proberen, je blijft zelfstandig.

Praktische tips om met angst en onzekerheid om te gaan

Als je het spannend vindt om zelfstandig naar buiten te gaan, kunnen deze tips helpen om stap voor stap weer vertrouwen op te bouwen:

Begin met kleine, vertrouwde routes en breid langzaam uit naar onbekendere trajecten.
Oefen vaak. Hoe vaker je een route loopt, hoe vertrouwder en minder spannend het wordt.
Neem kleine stapjes. Je hoeft niet meteen ver en alleen te gaan; elke stap telt.
Adem diep in en uit voordat je vertrekt. Breng rust in je lichaam en geest.
Probeer bewust rustig te blijven ademen als je onderweg spanning voelt.
Wees mild voor jezelf als je een fout maakt of even de weg kwijt bent. Dat hoort erbij.
Gebruik hulpmiddelen zoals gps-apps of gesproken navigatie. Die kunnen je extra zekerheid geven.
Ga op rustige momenten naar buiten, zoals tijdens daluren, zodat je minder prikkels hebt.
Zoek ondersteuning via mobiliteitstrainingen, bijvoorbeeld bij een revalidatiecentrum (BE en NL) of mobiliteitsinstructeur van een blindennazorgwerk (BE en NL) of low vision-centrum.
Blijf in contact met mensen die je steunen. Een luisterend oor of iemand die af en toe meeloopt, maakt verschil.
Praat met anderen die iets soortgelijks meemaken. Je bent niet alleen, en herkenning kan opluchten. Via steungroepen en lotgenotencontact vind je ervaringsdeskundigen die je hiermee ook op weg kunnen helpen.

Tot slot: blijf jezelf

Het is oké om bang of onzeker te zijn. Veel blinden en slechtzienden worstelen hiermee, zeker als het zicht nog maar minimaal is of volledig verdwenen. Het helpt om jezelf ruimte te geven voor die gevoelens, maar laat ze je niet tegenhouden. Jij mag er zijn – ook op straat, ook al zie je niets meer. Je mag leren, struikelen, proberen en doorgaan.

Wees trots op wat je doet. En als het even niet lukt? Dan probeer je het morgen opnieuw.

Twee mannen zitten naast elkaar in een kamer. De man aan de rechterkant draagt een beige trui, een bruine broek en een zonnebril. Hij houdt een witte stok vast. De man aan de linkerkant draagt een blauw overhemd en praat met de andere man, terwijl hij een bezorgde of serieuze uitdrukking op zijn gezicht heeft. Op de achtergrond is een groene plant te zien en er valt zacht licht door een raam.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 31 mei 2025 – 15:27

Mobiliteit