Lezen alle blinde en zeer slechtziende personen braille?

Veel mensen denken dat iedereen die blind is automatisch braille leest, maar dat klopt niet. In dit artikel lees je waarom slechts een minderheid van de blinde en slechtziende personen effectief braille gebruikt, welke redenen daarachter zitten, wat mogelijke alternatieven zijn en in welke situaties braille toch een grote meerwaarde blijft hebben.

Gebruik van braille in Vlaanderen en Nederland

In Vlaanderen en Nederland heeft braille een lange geschiedenis. Toch gebruikt maar een kleine groep het dagelijks. Volgens een bevraging in 2025 door de Belgische Brailleliga onder 525 blinde en slechtziende leden kende 69% het brailleschrift, maar gebruikte slechts 45% het dagelijks en 12% regelmatig. Minder dan een derde gebruikt het dus echt vaak. In Vlaanderen wordt geschat dat slechts zo’n 15% van alle blinde personen braille gebruikt. In Nederland zijn het er naar schatting tussen de 1 500 en 2 000, op een totaal van ongeveer 300 000 blinde en slechtziende mensen (De Morgen, 2025).

Waarom veel mensen geen braille gebruiken

Leeftijd

Kinderen leren vaak op jonge leeftijd braille, meestal tussen 3 en 7 jaar. Maar wie pas op latere leeftijd blind wordt, leert het zelden nog. Voor ouderen is de inspanning vaak te groot, zeker als de tastzin of fijne motoriek al verminderd is.

Restvisus

Sommige mensen hebben nog een beetje zicht. Met leeshulpmiddelen zoals een beeldschermloep, vergrootglas of speciale verlichting kunnen ze vaak gedrukte tekst blijven lezen. Daardoor wordt braille soms overbodig geacht.

Individuele voorkeur

Iedereen is anders. Sommige mensen houden niet van braille of vinden het moeilijk. Ze kiezen dan liever voor andere manieren om te lezen, zoals audioboeken of schermuitleesprogramma’s. Digitale technologie is snel, toegankelijk en werkt goed met spraak of vergroting. Toch heeft ze ook nadelen: lawaai, minder privacy, onduidelijke spelling en soms technische beperkingen.

Medische problemen

Ook lichamelijke of mentale problemen kunnen het leren of gebruiken van braille moeilijk maken. Mensen met neuropathie of dystrofie voelen minder in hun vingers. Anderen hebben moeite met fijne bewegingen, bijvoorbeeld door cerebrale parese of spierdystrofie. Wie een verstandelijke beperking of leerstoornis heeft, vindt het moeilijker om braillesymbolen te onthouden of te gebruiken.

Mentale gezondheidsproblemen spelen ook mee. Angst, depressie, een laag zelfbeeld of concentratieproblemen maken het lastiger om gemotiveerd aan de slag te gaan. Dat ondermijnt vaak de motivatie om iets nieuws aan te leren.

Wanneer braille wél nuttig is

Toch is braille in veel situaties een onmisbare manier om te communiceren, te lezen en informatie op te nemen. Dat geldt zeker:

  • bij het leren van spelling of talen;
  • voor exacte vakken zoals wiskunde of muziek;
  • in situaties waarin je liever stil werkt zonder spraak (bijvoorbeeld in de trein of tijdens een vergadering);
  • als je je privacy belangrijk vindt;
  • en vooral voor kinderen die blind zijn geboren.

Braille helpt om teksten letterlijk te doorgronden, in plaats van ze alleen te horen. Onderzoek wijst uit dat wie braille leert, later vaker zelfstandig woont of werkt. Dat komt omdat braille de taalvaardigheid versterkt, wat bijdraagt aan betere school- en werkkansen.

Braille

Braille

Andere leesmethoden

Naast braille bestaan er ook andere manieren om boeken en teksten te gebruiken:

Meer informatie

Bronnen

Deel dit:
Delen
Advertenties

  1. Woordbeeld behouden als je geen braille gebruikt02-08-2025 01:08:41
  2. Lezen alle blinde en zeer slechtziende personen braille?21-04-2024 12:04:01
  3. Toegankelijke informatievoorziening voor blinden en slechtzienden15-04-2024 06:04:34
  4. Leesproblemen bij slechtzienden19-11-2023 07:11:53
  5. Spreekwoorden rond zien, kijken, ogen, blind en slechtziend14-11-2023 06:11:15
  6. Hoe lang duurt het om braille te leren?06-11-2023 07:11:11
  7. Braillepost versturen06-11-2023 06:11:52
  8. Geschiedenis van Louis Braille en het brailleschrift03-11-2023 08:11:09
  9. Braille en psychosociale aspecten: De impact op zelfperceptie en welzijn31-10-2023 08:10:26
  10. Braille en maatschappelijke participatie: Actieve deelname aan het dagelijks leven bevorderen31-10-2023 08:10:20
  11. Braille en de arbeidsmarkt: Kansen vergroten voor mensen met een visuele beperking31-10-2023 08:10:12
  12. Braille en inclusief onderwijs: Het belang van tactiele geletterdheid31-10-2023 07:10:35
  13. Braille en neuroplasticiteit: De hersenen veranderen door tactiel leren31-10-2023 07:10:16
  14. Braille en cognitieve ontwikkeling31-10-2023 07:10:03
  15. Tips om je kind voor te bereiden op het leren van braille31-10-2023 07:10:16
  16. Kan je nog braille leren op hoge leeftijd?15-10-2023 04:10:34
  17. Goede lettertypen voor slechtzienden21-09-2023 06:09:07
  18. E-readers voor personen met een visuele beperking15-09-2023 12:09:44
  19. Nederlandstalige en Engelstalige organisaties rond brailleboeken10-09-2023 06:09:13
  20. Nederlandstalige en Engelstalige platforms voor audioboeken en luisterboeken08-09-2023 11:09:24
  21. Nederlandstalige en Engelstalige platforms voor ebooks en digitale boeken08-09-2023 05:09:49
  22. Als ziende persoon braille leren25-08-2023 01:08:40
  23. Blinde en slechtziende auteurs en dichters21-08-2023 11:08:26
  24. Leeshulpmiddelen voor blinden en slechtzienden19-08-2023 02:08:12
  25. Braillemenukaart voor blinde en slechtziende gasten07-08-2023 04:08:09
  26. Is braille in alle talen hetzelfde?25-11-2011 05:11:05
  27. Moon: Schrift in reliëf05-06-2011 12:06:07
  28. Oskar Picht, uitvinder van de brailleschrijfmachine05-06-2011 12:06:23
  29. Brailleschrift en Louis Braille05-06-2011 10:06:32
  30. Valentin Haüy, de eerste blindenleraar05-06-2011 10:06:26

Laatst bijgewerkt op 2 augustus 2025 – 12:09