Spreekwoorden rond zien, kijken, ogen, blind en slechtziend

Inhoudsopgave

1 Afstand nemen en observeren
2 Blindheid (letterlijk en figuurlijk)
3 Emoties en relaties
4 Expressie en communicatie
5 Gebrek aan inzicht
6 Goed waarnemen en opletten
7 Jaloezie en afgunst
8 Kritiek, twijfel en minachting
9 Lichte of onoplettende blik
10 Negatieve situaties en moeilijkheden
11 Observatie en inzicht in anderen
12 Onwetendheid en niet willen zien
13 Rechtvaardigheid en vergelding
14 Samenwerking en hulp
15 Visuele metaforen en uitdrukkingen over de ziel
16 Andere visuele uitdrukkingen

Afstand nemen en observeren

De kat uit de boom kijken: Afwachten en eerst goed observeren voordat je actie onderneemt.
Door iemand anders bril zien: Iets bekijken vanuit het perspectief van een ander om beter te begrijpen.
Een oogje in het zeil houden: Iets of iemand discreet in de gaten houden zonder op te vallen.
Iemand gadeslaan: Iemand nauwlettend en aandachtig observeren, vaak met interesse of nieuwsgierigheid.
Iemand in het oog houden: Iemand of iets goed blijven volgen en in de gaten houden.
Iets onder de loep nemen: Iets heel nauwkeurig en gedetailleerd onderzoeken.
Met argusogen bekijken: Met achterdocht, wantrouwen of argwaan iets of iemand observeren.
Met een schuin oog bekijken: Iets of iemand met lichte argwaan, twijfel of nieuwsgierigheid bekijken.
Ogen in je achterhoofd hebben: Alles in de gaten houden, ook wat buiten je directe zicht valt.
Op een afstand blijven: Niet actief deelnemen, maar wel blijven observeren of volgen wat er gebeurt.
Toekijken vanaf de zijlijn: Niet meedoen, maar de situatie van buitenaf nauwlettend volgen.
Van een afstandje bekijken: Iets observeren zonder er direct bij betrokken te zijn, om beter overzicht te krijgen.

Blindheid (letterlijk en figuurlijk)

Blind als een mol: Helemaal niet kunnen zien, vaak gebruikt om iemand met een zeer slechte zicht te beschrijven.
Blind als een vleermuis: Slecht zien, vooral in het donker; soms ironisch bedoeld, omdat vleermuizen vooral echolocatie gebruiken.
Blind date: Een ontmoeting tussen twee personen die elkaar nog nooit hebben gezien of gesproken, vaak met romantische bedoelingen.
Blindelings vertrouwen: Iemand of iets volledig vertrouwen zonder bewijs of twijfel.
Blindelings volgen: Zonder nadenken of vragen iemand of iets volgen.
Blind voor de waarheid: Niet willen erkennen wat waar is, de realiteit negeren.
Blind voor eigen fouten: Niet willen of kunnen inzien dat je zelf fouten maakt.
Blinde vlekken hebben: Niet in staat zijn om bepaalde fouten of tekortkomingen bij jezelf of anderen te zien.
De ogen sluiten voor de waarheid: Willen weigeren de feiten of realiteit onder ogen te zien.
Er zijn geen ergere blinden dan die niet zien willen: De ergste vorm van blindheid is het bewust weigeren om de waarheid te accepteren.
Iemand in het donker laten tasten: Iemand niet voldoende informatie geven, zodat diegene ‘blind’ is voor wat er echt aan de hand is.
Naar slaan als een blinde naar een ei: Lukraak en ongericht te werk gaan, zonder duidelijk doel of inzicht.
Op een blind paard wedden: Een gok wagen op iets of iemand waarvan je weinig tot niets weet.
Voor iemand een blinde vlek zijn: Iets of iemand waar je niets van wil of kunt zien, hoewel het voor anderen wel duidelijk is.
Zich blind staren op iets: Zich zo sterk richten op één ding dat je niets anders meer ziet of meeneemt.

Emoties en relaties

Blindelings vertrouwen: Iemand of iets volledig vertrouwen zonder bewijs.
Blindelings volgen: Zonder nadenken iemand of iets volgen.
Door iemands ogen kijken: Een situatie bekijken vanuit het perspectief van iemand anders.
Een oogje dichtknijpen: Iets door de vingers zien, iets toestaan wat eigenlijk niet mag.
Een oogje hebben op iemand: Verliefd zijn op iemand.
Een oogje in het zeil houden: Iets of iemand in de gaten houden om problemen te voorkomen.
Een open oog hebben voor iets: Ervoor openstaan, iets opmerken of waarderen.
Geen oog voor iets hebben: Iets niet willen of kunnen zien of opmerken.
Iemand een oogje gunnen: Iemand iets aardigs of leuks toestaan.
Iemand de ogen openen: Iemand tot inzicht brengen.
Iemand de ogen uitsteken: Iemand jaloers maken.
Iemand met argusogen bekijken: Iemand of iets met wantrouwen of grote oplettendheid bekijken.
Iemand met andere ogen bekijken: Een nieuwe of andere mening over iemand krijgen.
Iemand met grote ogen aankijken: Verbaasd of geschokt naar iemand kijken.
Iemand met ogen van liefde bekijken: Verliefd naar iemand kijken.
In iemands ogen kijken: Open en eerlijk communiceren.
Liefde maakt blind: Verliefdheid belemmert objectief denken.
Met de ogen knipperen: Verbaasd of verward reageren.
Met de ogen stelen: Iets bewonderend bekijken of heimelijk iets afkijken.
Met half oog kijken: Niet met volle aandacht kijken.
Oog hebben voor iemand: Aandacht of interesse hebben voor iemand.
Oog in oog staan met iemand: Iemand direct onder ogen moeten komen.
Oog om oog, tand om tand: Wraak nemen op dezelfde manier als men is benadeeld.
Uit het oog, uit het hart: Iets of iemand vergeten zodra het niet meer zichtbaar of aanwezig is.
Zich blindstaren op iets: Zich zo fixeren op één detail dat je het geheel uit het oog verliest.

Expressie en communicatie

De ogen zijn de messen van de ziel: De ogen kunnen kwetsen.
De ogen zijn de poorten van de ziel: De ogen laten iemands innerlijk zien.
De ogen zijn de schatkamer van de ziel: De ogen laten zien wat iemand weet of heeft meegemaakt.
De ogen zijn de spiegel van de ziel: De ogen laten zien wat iemand denkt of voelt.
De ogen zijn de spiegel van het leven: De ogen weerspiegelen iemands levenservaring.
De ogen zijn de taal van het hart: De ogen drukken gevoelens uit.
De ogen zijn de vensters van het hart: De ogen tonen iemands emoties.
De ogen zijn de wegwijzers van het hart: De ogen laten verlangens zien.
Elkaar in de ogen kijken: Een situatie of waarheid onder ogen zien.
Iemand aankijken op iets: Iemand verantwoordelijk houden.
Iemand de ogen uitsteken: Iemand jaloers maken.
Iemand in de ogen zien: Iemand recht aankijken, meestal met eerlijkheid of moed.
Iemand met andere ogen bekijken: Een andere mening over iemand krijgen.
Iemand recht in de ogen kijken: Open en eerlijk zijn naar iemand toe.
Iets met eigen ogen zien: Iets zelf zien, met zekerheid.
Met open ogen ergens intrappen: Je laten misleiden terwijl je het had kunnen weten.
Ogen spreken boekdelen: Blikken zeggen vaak meer dan woorden.
Uit iemands ogen lezen: Aan iemands blik kunnen zien wat die persoon voelt of denkt.
Zwijgend met de ogen praten: Zonder woorden communiceren via oogcontact.

Gebrek aan inzicht

Blind voor de gevolgen zijn: Niet zien of erkennen welke gevolgen een handeling heeft.
Blind voor de werkelijkheid zijn: Niet onder ogen willen zien wat er echt aan de hand is.
Ergens geen oog voor hebben: Iets niet opmerken of waarderen.
Iets met een oogje zien: Iets met een kritische blik bekijken.
Met een blind oog naar iets kijken: Doen alsof je iets niet ziet, het negeren.
Slechtziend als een uil: Slecht zien, vooral in het donker.
Slechtziend voor de gevolgen zijn: Niet stilstaan bij de mogelijke consequenties.
Slechtziend voor de waarheid zijn: De werkelijkheid niet willen erkennen.
Slechtziend voor eigen fouten zijn: Je eigen fouten niet willen of kunnen inzien.
Slechtziend voor iets zijn: Iets niet goed begrijpen of opmerken.
Zien maar niet waarnemen: Iets wel opmerken, maar de betekenis of het belang ervan niet begrijpen.

Goed waarnemen en opletten

Een oog voor detail hebben: Kleine dingen goed kunnen opmerken.
Een oogje dichtknijpen voor kleine fouten: Niet streng zijn voor kleine vergissingen.
Een oogje openhouden voor kansen: Opletten voor mogelijkheden.
Een oogje toeknijpen voor iets: Iets met opzet door de vingers zien.
Een visuele herinnering hebben: Iets onthouden omdat je het hebt gezien.
Geen hand voor ogen zien: Niets kunnen zien, bijvoorbeeld door mist, duisternis of onduidelijkheid.
Het oog van de meester maakt het paard vet: Goed toezicht zorgt voor betere resultaten.
Iemand blind vertrouwen: Volledig vertrouwen zonder twijfel of bewijs.
Iemand de ogen uitkijken: Iemand intens aankijken, meestal uit bewondering, verwondering of jaloezie.
Iemand de ogen uitkrabben: Intens jaloers zijn op iemand.
Iemand de ogen uitsteken: Iemand jaloers maken door je succes of bezit te tonen.
Iemand de ogen uitvreten: Hevige afgunst of jaloezie voelen.
Iemand de ogen uitwrijven: Iets nauwelijks kunnen geloven of verbluft zijn.
Iets met eigen ogen zien: Iets persoonlijk waarnemen, zelf ervaren.
Je ogen uitkijken bij iets: Erg onder de indruk zijn van wat je ziet.
Met het blote oog zien: Iets zonder hulpmiddelen kunnen waarnemen.
Ogen in je zak hebben: Goed kunnen waarnemen of alert zijn.
Ogen uit je hoofd kijken: Vol bewondering of verbazing kijken naar iets bijzonders.
Ogen zo groot als schoteltjes hebben: Erg verbaasd, geschrokken of overdonderd zijn door wat je ziet.

Jaloezie en afgunst

Het licht in iemands ogen niet gunnen: Zeer jaloers zijn op andermans geluk, succes of bezittingen en dit niet kunnen verdragen.
Iemand het licht in de ogen niet gunnen: Iemand zo jaloers zijn dat je hem of haar niets goeds gunt, vooral succes of geluk niet.

Kritiek, twijfel en minachting

Iemand met scheve ogen aankijken: Iemand met wantrouwen, argwaan of afkeuring bekijken, alsof je die persoon niet helemaal vertrouwt of iets negatiefs van hem of haar denkt.
Met de ogen knipperen: Verbaasd, verrast of even van je stuk zijn door iets onverwachts; soms ook om even tijd te nemen om iets te verwerken.
Met de ogen knipperen van ongeloof: Zo verbaasd of verbijsterd zijn dat je bijna niet kunt geloven wat je ziet of hoort.
Met de ogen rollen: Minachting, ergernis, frustratie of ongeduld tonen, vaak als reactie op iets wat je dom, irritant of onzin vindt.
Met één oog dicht: Iets bewust niet volledig willen zien, erkennen of begrijpen; soms om een vervelende waarheid te negeren of om iets door de vingers te zien.
Met één oog knipperen: Iets met lichte twijfel bekijken, niet helemaal serieus nemen of een beetje spottend reageren.

Lichte of onoplettende blik

Iets met de ogen dicht kunnen: Iets heel goed beheersen of kunnen uitvoeren, zonder moeite.
Met de hand voor de ogen: Iets bewust negeren of niet willen zien, vaak om onaangename feiten te vermijden.
Met de ogen dicht iets kunnen: Iets zonder twijfel of moeite kunnen doen, het gaat vanzelf.
Met de ogen dicht instemmen: Zonder erbij na te denken of twijfelen ergens mee akkoord gaan.
Met één oog kijken: Iets halfslachtig bekijken of niet volledig opletten.
Door de vingers zien: Kleine fouten of tekortkomingen bewust niet opmerken of niet streng zijn.
Ergens doorheen kijken: Iets doorzien, vooral als iemand iets probeert te verbergen.
Geen oog hebben voor iets: Niet opletten of geen aandacht besteden aan iets belangrijks.
Ogen sluiten voor iets: Bewust negeren van een probleem of situatie.
Slapend oog: Iemand die niet oplettend is of niet goed oplet.

Negatieve situaties en moeilijkheden

Door het oog van de naald kruipen: Een gevaarlijke of moeilijke situatie net op tijd overleven of ontsnappen.
Iets door de vingers zien: Een fout of probleem bewust negeren of accepteren, ondanks dat het eigenlijk niet mag.
In de put zitten: Zich in een sombere, moeilijke of verdrietige situatie bevinden.
Met de gebakken peren zitten: Met de onaangename gevolgen of problemen blijven zitten.
Van de regen in de drup komen: Van een slechte situatie in een nog slechtere terechtkomen.
Voor een dubbeltje op de eerste rang zitten: In een lastige situatie zitten en niet het beste krijgen, vaak met teleurstelling.
Water naar de zee dragen: Iets doen wat nutteloos is en geen resultaat oplevert, waardoor je moeite voor niets doet.
Zich in de nesten werken: Zichzelf in een lastige of probleemvolle situatie brengen door eigen doen of laten.

Observatie en inzicht in anderen

Door iemand anders bril zien: Iets vanuit het perspectief van een ander bekijken om het beter te begrijpen.
Iemand in het oog houden: Iemand of iets goed in de gaten houden, alert blijven.
Met argusogen bekijken: Iets of iemand met achterdocht en wantrouwen observeren.
Met een schuin oog bekijken: Iets of iemand met argwaan of twijfel bekijken.
Ogen in je achterhoofd hebben: Overal goed op letten, ook op wat er achter je gebeurt.
Uit iemands ogen lezen: Aan iemands blik kunnen zien wat die persoon voelt, denkt of bedoelt.
Het achterste van je tong niet laten zien: Niet alles laten merken of zeggen wat je denkt.
Iemand doorzien: Iemand goed begrijpen of doorhebben, vaak ook iemands bedoelingen.
Iemand scherp in de gaten houden: Iemand nauwlettend observeren om geen detail te missen.
Ogen en oren openhouden: Alert en oplettend zijn, goed letten op alles wat er gebeurt.
Door de mand vallen: Ontmaskerd worden, doordat iemand doorzichtig of oneerlijk blijkt.

Onwetendheid en niet willen zien

Blind voor de waarheid: Niet willen erkennen wat echt waar is, ondanks duidelijke aanwijzingen.
Blind voor eigen fouten: Niet willen inzien dat je zelf fouten maakt, zelfs als die duidelijk zijn.
Blinde vlekken hebben: Niet in staat zijn om bepaalde fouten, tekortkomingen of problemen bij jezelf te zien of toe te geven.
De ogen sluiten voor de waarheid: De feiten of realiteit bewust negeren of weigeren te erkennen.
De ogen sluiten voor iets: Doen alsof je iets niet ziet of het negeren om ongemakkelijke situaties te vermijden.
Er zijn geen ergere blinden dan die niet zien willen: De ergste vorm van blindheid is bewust weigeren om de waarheid onder ogen te zien.
Slechtziend voor de gevolgen zijn: Niet stilstaan bij of niet willen erkennen wat de mogelijke consequenties van je acties zijn.
Slechtziend voor eigen fouten: Je eigen fouten niet willen of kunnen inzien, ondanks bewijs.
Slechtziend voor iets zijn: Iets niet goed begrijpen, niet opmerken of niet willen zien.
Slechtziend voor de waarheid zijn: De werkelijkheid niet willen erkennen, ook als die duidelijk is.
Voor iemand een blinde vlek zijn: Iets zijn wat iemand zelf niet kan of wil zien, terwijl het voor anderen wel duidelijk is.
Met oogkleppen op lopen: Bewust of onbewust niet openstaan voor andere meningen, feiten of inzichten.
Ogen sluiten voor het onvermijdelijke: Bewust negeren dat iets gaat gebeuren, hoewel het onontkoombaar is.

Rechtvaardigheid en vergelding

Een scherp oog houden op iets: Goed opletten om ervoor te zorgen dat alles eerlijk en rechtvaardig verloopt.
Iemand een koude blik toewerpen: Iemand streng of afkeurend aankijken, vaak als een vorm van afkeuring of waarschuwing.
Iemand met een schuin oog aankijken: Iemand wantrouwend of argwanend bekijken, bijvoorbeeld bij twijfel aan iemands eerlijkheid.
Iemand in de gaten houden: Iemand nauwlettend observeren om te controleren of hij zich aan de regels houdt.
Iemand op de vingers kijken: Iemand nauwlettend controleren om te zien of die zich wel aan de afspraken houdt.
Met argusogen bekijken: Iets of iemand wantrouwend of kritisch observeren, vaak om misstanden te voorkomen.
Ogen in je achterhoofd hebben: Overal alert op zijn om onrecht of oneerlijkheid te voorkomen.
Ogen niet geloven: Verbazing of ongeloof tonen over iets wat oneerlijk of onrechtvaardig lijkt.
Zich niets laten wijsmaken: Niet zomaar iets geloven, goed opletten en kritisch kijken naar wat er gebeurt.
Zwarte blikken werpen: Boos of streng kijken, als teken van afkeuring of waarschuwing bij onrecht.
Zuur kijken naar iemand: Iemand afkeuren of minachten door een scherpe of boze blik.

Samenwerking en hulp

Alle ogen zijn gericht op…: Iedereen let goed op of is aandachtig bij iets belangrijks.
De ogen openen voor iets: Iemand bewust maken van iets dat hij niet zag of begreep.
Elk paar ogen telt: Hoe meer mensen opletten, hoe beter het resultaat.
Met veel ogen zie je meer: Samenwerken en opletten met meerdere mensen levert meer op dan alleen.
Samen de ogen richten op hetzelfde doel: Gezamenlijk aandacht en inzet richten op een gemeenschappelijk doel.
Veel ogen maken licht werk: Samenwerken maakt het werk makkelijker en overzichtelijker.
Zoveel ogen, zoveel zinnen: Iedereen kijkt op zijn eigen manier naar een situatie, wat samenwerking soms ingewikkeld maakt.
Iemand de ogen helpen openen: Iemand helpen iets inzien wat hij eerder niet zag.
Iemand met open ogen helpen: Iemand bewust en met volledige medeweten bij iets ondersteunen.
Niet met één oog kijken, maar met twee: Alles goed en volledig bekijken voordat je een beslissing neemt.

Visuele metaforen en uitdrukkingen over de ziel

De ogen zijn de messen van de ziel: De ogen kunnen kwetsen of scherpe gevoelens overbrengen.
De ogen zijn de poorten van de ziel: Door iemands ogen kun je het innerlijk en ware gevoelens zien.
De ogen zijn de schatkamer van de ziel: De ogen tonen wat iemand weet, heeft meegemaakt of diep verborgen houdt.
De ogen zijn de spiegel van het leven: De ogen weerspiegelen iemands levenservaring en gebeurtenissen.
De ogen zijn de spiegel van de ziel: De ogen tonen wat iemand denkt, voelt en wie die werkelijk is.
De ogen zijn de taal van het hart: Via de ogen druk je gevoelens uit zonder woorden.
De ogen zijn de vensters van het hart: De ogen geven een directe blik op iemands emoties en gevoelens.
De ogen zijn de wegwijzers van het hart: De ogen laten zien wat iemand verlangt of nastreeft.
Iemand met ogen van liefde bekijken: Verliefd of vol genegenheid naar iemand kijken.
Met ogen vol ontzag kijken: Vol bewondering of eerbied naar iemand of iets kijken.
Ogen die spreken zonder woorden: Een blik die gevoelens of gedachten duidelijk maakt zonder te praten.
Ogen die de ziel raken: Een blik die diep binnenkomt en emoties oproept.
Zachte ogen hebben: Een vriendelijke, begripvolle blik hebben die warmte uitstraalt.

Andere visuele uitdrukkingen

Blind date: Een ontmoeting tussen twee personen die elkaar nog nooit hebben gezien of gesproken.
Blindelings vertrouwen: Iemand of iets volledig vertrouwen zonder bewijs of nadenken.
Blindelings volgen: Zonder nadenken of kritisch te zijn iemand of iets volgen.
De kat uit de boom kijken: Afwachten en goed observeren voordat je besluit mee te doen.
Er niet omheen kunnen kijken: Iets niet kunnen negeren omdat het duidelijk of onvermijdelijk is.
Hij heeft zijn ogen in zijn achterzak zitten: Hij let helemaal niet op wat er om hem heen gebeurt.
Hij heeft zijn ogen in zijn buik zitten: Hij is gulzig, vraatzuchtig of kan niet stoppen met kijken of eten.
In het land der blinden is éénoog koning: Degene met een klein voordeel of inzicht heeft de leiding als anderen het missen.
Naar slaan als een blinde naar een ei: Lukraak en onhandig ergens naar zoeken of handelen zonder te weten wat je doet.
Ogen in je achterhoofd hebben: Overal alert zijn, goed opletten, ook op wat achter je gebeurt.
Oogje hebben op iemand: Verliefd zijn op iemand of iemand aantrekkelijk vinden.
Oogje in het zeil houden: Iets of iemand nauwlettend in de gaten houden.
Oogje van de wereld zijn: Er vermoeid, slaperig of verwilderd uitzien.
Op een blind paard wedden: Een risico nemen door te gokken op iets waarvan je niet zeker weet of het goed afloopt.
Slechtziend als een uil: Slecht kunnen zien, vooral in het donker, of iemand die slecht ziet.
Zich blindstaren op iets: Te veel aandacht besteden aan één ding waardoor je andere zaken mist.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 28 mei 2025 – 06:09

Lectuur & Literatuur

Spreekwoorden rond zien, kijken, ogen, blind en slechtziend

Afstand nemen en observeren

Blindheid (letterlijk en figuurlijk)

Emoties en relaties

Expressie en communicatie

Gebrek aan inzicht

Goed waarnemen en opletten

Jaloezie en afgunst

Kritiek, twijfel en minachting

Lichte of onoplettende blik

Negatieve situaties en moeilijkheden

Observatie en inzicht in anderen

Onwetendheid en niet willen zien

Rechtvaardigheid en vergelding

Samenwerking en hulp

Visuele metaforen en uitdrukkingen over de ziel

Andere visuele uitdrukkingen