Beeldhouwen door blinden en slechtzienden

Beeldhouwen is een kunstvorm die traditioneel wordt geassocieerd met het vermogen om vormen en texturen met het oog waar te nemen. Beeldhouwen is echter niet alleen visueel, maar ook tactiel. Voor blinden en slechtzienden biedt dit een unieke kans om hun tastzin te ontwikkelen en prachtige kunstwerken te creëren1.

Het beeldhouwproces

Beeldhouwen is een uiterst tastbare kunstvorm, en voor blinden en slechtzienden is het een manier om de wereld om hen heen te verkennen en uit te drukken. Het proces begint met het selecteren van het juiste materiaal en gereedschap, en gaat dan verder met het vormgeven van de ruwe steen, hout of andere sculptuurmaterialen tot een verfijnde creatie. Hier is een stapsgewijze beschrijving van het beeldhouwproces voor mensen met visuele beperkingen:

Materialen selecteren

Het eerste en misschien wel het belangrijkste aspect van beeldhouwen is het kiezen van het juiste materiaal. Voor beginners en mensen met weinig of geen ervaring wordt vaak aanbevolen om te beginnen met zachte materialen zoals speksteen, klei of zacht hout. Deze materialen zijn gemakkelijker te bewerken en geven snel tastbare feedback.

Het concept ontwikkelen

Net als bij alle kunstvormen begint het beeldhouwproces met een idee of concept. De kunstenaar moet bedenken wat hij wil creëren en welke vormen en texturen hij in gedachten heeft. Dit kan een abstract idee zijn of iets dat is geïnspireerd door de omgeving, gevoelens of persoonlijke ervaringen.

Gereedschappen gebruiken

Blinden en slechtzienden gebruiken verschillende gereedschappen om hun kunstwerk vorm te geven. Beitels, raspen en vijlen zijn enkele van de meest voorkomende gereedschappen. Tijdens het bewerken van het materiaal, moet de kunstenaar de textuur, hardheid en de feedback van het materiaal zorgvuldig waarnemen om de gewenste vorm te bereiken.

Tactiele verkenning

Een cruciaal aspect van beeldhouwen voor blinden en slechtzienden is het voortdurend verkennen van het kunstwerk met de handen en vingertoppen. Kunstenaars laten hun handen over het oppervlak van het materiaal glijden om oneffenheden, uitstulpingen en inkepingen te voelen. Dit tactiele proces stelt hen in staat om de gewenste vorm en textuur te bereiken.

Feedback verwerken

Het vermogen om de feedback van het materiaal te begrijpen en te interpreteren is essentieel. Door continu de aanraking te gebruiken om de kunstwerk te beoordelen, kunnen kunstenaars de nodige aanpassingen maken om hun visie te realiseren. Ze leren te herkennen wanneer een oppervlak te ruw is of wanneer een detail moet worden verfijnd.

Geduld en doorzettingsvermogen

Beeldhouwen is een geduldige en meditatieve kunstvorm. Voor mensen met visuele beperkingen kan het proces langer duren, maar het resultaat is vaak des te bevredigender. Het vergt doorzettingsvermogen om een kunstwerk tot in de perfectie te brengen en om de voldoening te voelen van een voltooide creatie.

Belangrijke vaardigheden

Het beeldhouwen vereist een reeks technische vaardigheden, zoals het omgaan met gereedschappen, het begrijpen van materialen en het vormgeven van ruwe vormen tot gedetailleerde sculpturen. Hier zijn enkele van de vaardigheden die nodig zijn voor beeldhouwen en hoe blinden en slechtzienden deze kunnen aanleren:

  • Materiaalherkenning: Het kunnen identificeren en begrijpen van verschillende sculptuurmaterialen is essentieel. Voor mensen met een visuele beperking kan dit worden bereikt door te leren over de eigenschappen en kenmerken van materialen door middel van aanraking en beschrijvingen door anderen. Het aanraken en voelen van verschillende materialen helpt bij het ontwikkelen van een begrip van hun textuur, hardheid en mogelijkheden.
  • Veiligheid met gereedschappen: Het gebruik van beeldhouwgereedschappen, zoals beitels en raspen, vereist kennis van veiligheid en nauwkeurigheid. Dit kan worden aangeleerd door middel van persoonlijke begeleiding en instructie. Leerlingen moeten leren hoe ze gereedschappen veilig kunnen vasthouden, gebruiken en onderhouden.
  • Tactiele waarneming: Visueel gehandicapte kunstenaars ontwikkelen hun tastzin als een kritische vaardigheid. Ze leren subtiele texturen, reliëfs en details te voelen met hun handen en vingertoppen. Dit vereist oefening en geduld, en het vermogen om met de handen te ‘luisteren’ naar de feedback van het materiaal.
  • Ruimtelijk inzicht: Beeldhouwers moeten het vermogen ontwikkelen om driedimensionale vormen te visualiseren en te creëren. Dit kan worden geleerd door middel van modellering en het begrijpen van verhoudingen en perspectief. Tactiele modellen en tastbare hulpmiddelen, zoals sjablonen en sculptuurframes, kunnen helpen bij het ontwikkelen van dit inzicht.
  • Technieken voor vormgeving: Het aanleren van verschillende beeldhouwtechnieken, zoals reliëf, hakken, schrapen en polijsten, is essentieel. Dit vereist begeleiding en oefening, waarbij kunstenaars leren hoe ze met verschillende gereedschappen en technieken kunnen werken om de gewenste resultaten te bereiken.
  • Feedbackverwerking: Kunstenaars moeten leren hoe ze feedback van hun werk kunnen interpreteren en gebruiken om hun creaties te verbeteren. Dit kan gebeuren door samen te werken met mentors, beeldhouwdocenten of mede-kunstenaars om inzichten en suggesties te ontvangen.
  • Zelfexpressie en creativiteit: Naast technische vaardigheden is het belangrijk om de kunstenaar te helpen bij het ontwikkelen van hun eigen unieke stem en creatieve visie. Dit wordt bevorderd door het aanmoedigen van zelfexpressie en het verkennen van thema’s en concepten die persoonlijk en inspirerend zijn.
  • Aanrakingsgevoeligheid: Blinden en slechtzienden moeten hun aanrakingsgevoeligheid ontwikkelen om de vorm en het volume van een object te kunnen voelen.
  • Spatiaal inzicht: Blinden en slechtzienden moeten hun ruimtelijk inzicht ontwikkelen om de relatie tussen de verschillende delen van een object te kunnen begrijpen.
  • Creativiteit: Blinden en slechtzienden moeten hun creativiteit gebruiken om hun eigen unieke beelden te creëren.

Ondersteuning en organisaties

Er zijn organisaties zoals de stichting KUBES die zich inzetten voor de toegankelijkheid van kunst en cultuur voor mensen met een visuele beperking1. Ze organiseren evenementen zoals een beeldhouwweekend en bieden ondersteuning aan de deelnemers. Er zijn ook ateliers zoals BLIND ART SENSATION, een kunstacademie voor mensen met een visuele beperking die hun tastzin willen ontwikkelen door middel van het maken van kunst2.

Tips voor blinden en slechtzienden die willen beeldhouwen

Hier zijn enkele tips voor blinden en slechtzienden die willen beeldhouwen:

  • Zoek een mentor of coach die je kan helpen bij het ontwikkelen van je vaardigheden.
  • Doe mee aan workshops of cursussen voor blinden en slechtzienden.
  • Bezoek musea en galerieën om inspiratie op te doen.
  • Kies het juiste materiaal: Begin met zachte materialen die gemakkelijker te bewerken zijn en snel tastbare resultaten opleveren.
  • Experimenteer met verschillende technieken en materialen.
  • Ontwikkel een concept: Bedenk wat je wilt creëren voordat je begint. Een helder concept helpt je bij het vormgeven van je kunstwerk.
  • Oefen geduld: Beeldhouwen is een langzaam en methodisch proces. Neem de tijd om elk detail te verkennen en te verfijnen.
  • Gebruik de tastzin: Laat je handen voortdurend over het kunstwerk glijden om de vormen, lijnen en texturen te begrijpen en bij te sturen.
  • Vraag om feedback: Als je deelneemt aan een beeldhouwprogramma, aarzel dan niet om feedback en begeleiding van ervaren beeldhouwers te vragen.

Met een beetje oefening en doorzettingsvermogen kunnen blinden en slechtzienden succesvol zijn in beeldhouwen.

Meer informatie

  1. NL Organisaties Kunst & Cultuur rond blinden en slechtzienden
  2. BE Organisaties Kunst & Cultuur rond blinden en slechtzienden
Deel dit:
Delen
Advertenties

  1. DAB-radio’s voor blinden en slechtzienden05-12-2023 06:12:52
  2. Hobby’s voor mensen die blind of slechtziend zijn30-11-2023 04:11:46
  3. Bloemschikken voor blinden en slechtzienden26-11-2023 07:11:11
  4. Videogames en computergames voor blinden en slechtzienden24-11-2023 06:11:44
  5. Meditatie voor blinden en slechtzienden18-11-2023 08:11:41
  6. Pannenkoeken bakken als je blind of slechtziend bent17-11-2023 07:11:41
  7. Boetseren door blinden en slechtzienden08-11-2023 06:11:05
  8. Beeldhouwen door blinden en slechtzienden07-11-2023 07:11:56
  9. Kledingsetjes maken en kleuren combineren als je (kleuren)blind of slechtziend bent30-10-2023 06:10:43
  10. Ontspanningsoefeningen en -technieken voor blinden en slechtzienden14-10-2023 05:10:49
  11. Kleding herstellen met een visuele beperking12-09-2023 11:09:37
  12. Tips voor het bakken van vlees door blinden en slechtzienden11-09-2023 02:09:52
  13. Reizen voor blinde en slechtziende personen: Tips en aandachtspunten06-09-2023 05:09:34
  14. Bij vrienden of familie op bezoek gaan als je blind of slechtziend bent05-09-2023 07:09:09
  15. Hoe kunnen blinden en slechtzienden afbeeldingen zien?02-09-2023 01:09:31
  16. Kerstmis vieren als je blind of slechtziend bent30-08-2023 12:08:50
  17. Kerstboom versieren als je blind of slechtziend bent30-08-2023 07:08:19
  18. Fysieke en mentale impact van wandelen door blinden en slechtzienden29-08-2023 04:08:14
  19. Voordelen van muziekinstrument bespelen door blinden en slechtzienden23-08-2023 01:08:35
  20. Naar een festival, concert of optreden als je blind of slechtziend bent20-08-2023 05:08:39
  21. Televisiekijken als je blind of slechtziend bent19-08-2023 10:08:59
  22. Sinterklaas vieren met een blind of slechtziend kind18-08-2023 04:08:18
  23. Kan je zelfstandig een markt bezoeken als je blind of slechtziend bent?16-08-2023 03:08:01
  24. Dansen als je blind of slechtziend bent15-08-2023 06:08:12
  25. Yoga beoefenen als je blind of slechtziend bent15-08-2023 05:08:50
  26. Cadeautips voor blinden en slechtzienden10-08-2023 06:08:56
  27. Geloof: Aanpassingen en hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden09-08-2023 12:08:34
  28. Make-up aanbrengen (zich opmaken) als je blind of slechtziend bent09-08-2023 06:08:23
  29. Tips voor tuinieren met een visuele handicap03-08-2023 07:08:52
  30. Tips voor het rijden met een tandem02-08-2023 01:08:56
  31. Vissen als je blind of slechtziend bent01-07-2017 04:07:19
  32. Moppen en grappige situaties rond blinden en slechtzienden12-09-2015 10:09:54

Laatst bijgewerkt op 18 november 2023 – 07:00