Naar een toneel- of theatervoorstelling als je blind of slechtziend bent

Theater en toneel zijn niet alleen visuele kunstvormen, maar ook bronnen van verbeelding en emotie die ons raken op diepere niveaus. Voor personen met een visuele beperking kan het bijwonen van theater- en toneelvoorstellingen een unieke uitdaging vormen, maar gelukkig bestaan er diverse oplossingen, hulpmiddelen en aanpassingen om een toneel- of theatervoorstelling toegankelijk te maken voor blinden en slechtzienden. In deze tekst staan tevens diverse tips en adviezen voor blinden en slechtzienden, het publiek en de organisatoren.

Inhoudsopgave

1 Uitdagingen en problemen bij toneel- of theaterbezoek
2 Aanpassingen en hulpmiddelen voor een inclusieve ervaring
3 Tips voor blinden en slechtzienden
4 Tips voor organisatoren
5 Tips voor publiek

Uitdagingen en problemen bij toneel- of theaterbezoek

Het bijwonen van toneel- en theatervoorstellingen door personen met een visuele beperking brengt specifieke uitdagingen met zich mee.

Mobiliteit & Navigatie

Het navigeren door een onbekende theateromgeving kan een fysieke en mentale uitdaging vormen voor blinde en slechtziende personen. Onbekende trappen, smalle gangen en obstakels kunnen zorgen voor onzekerheid en angst voor het verplaatsen in de ruimte.

Iemand neemt de trap omhoog

Beleving

Theater is vaak een visueel en emotioneel spektakel, maar voor mensen met een visuele beperking kan het begrijpen en ervaren van non-verbale acties, gezichtsuitdrukkingen en visuele effecten een uitdaging zijn. Het volledig meeleven met de emoties en subtiliteiten van een voorstelling is soms erg moeilijk.

Informatie

Het gebrek aan toegankelijke informatie vormt een grote hindernis voor personen met een visuele beperking. Visuele aankondigingen, posters en programmaboekjes zijn mogelijk ontoegankelijk, waardoor het moeilijk is om voorafgaand aan de voorstelling belangrijke details over het plot, de cast en de thematiek te verkrijgen.

Zitplaatskeuze

Personen met een visuele beperking hebben soms specifieke behoeften wat betreft zitplaatsen. Ze hebben mogelijk voorkeur voor zitplaatsen dichtbij het podium of de geluidsbronnen om een betere zicht/- en/of luisterervaring te hebben. Het kan soms lastig zijn om deze voorkeuren te communiceren en te regelen.

Sociale barrières

Sociale interacties kunnen uitdagend zijn, vooral wanneer mensen met een visuele beperking zich onzeker voelen over hoe ze moeten reageren op visuele elementen of hoe ze met medebezoekers moeten omgaan.

Toegankelijkheid van faciliteiten

De toegankelijkheid van sanitaire voorzieningen, pauzeruimtes en horecagelegenheden in het theater kan variëren en invloed hebben op het comfort en de ervaring van blinden en slechtzienden.

Onvoorspelbaarheid

Theater en toneel zijn live-ervaringen en onverwachte elementen kunnen optreden tijdens een voorstelling. Voor personen met een visuele beperking kan het moeilijk zijn om te anticiperen op en om te gaan met onverwachte veranderingen in het verhaal of de scène.

Gebruik van mobiliteitshulpmiddelen

Mobiliteitshulpmiddelen zoals een witte stok of geleidehond kunnen praktische uitdagingen met zich meebrengen, zoals onvoldoende ruimte en onbegrip van medebezoekers die bijvoorbeeld een geleidehond willen afleiden of aaien.

Aanpassingen en hulpmiddelen voor een inclusieve ervaring

Audiodescriptie

Verschillende organisaties bieden live audiodescriptie (audiobeschrijving) aan, waarbij een speciaal opgeleide verteller tussen dialogen door belangrijke visuele elementen beschrijft. Speciale “blindentolken” zetten hierbij dan deze informatie om. Audiobeschrijvers van bijvoorbeeld “Nevero” in België en “Komt Het Zien!” in Nederland kunnen deze informatie omzetten voor blinden en slechtzienden.

Verder kunnen personen die blind of slechtziend zijn de app Earcatch downloaden. De Earcatch biedt audiodescriptie aan voor bioscoop- en theaterproducties waardoor belangrijke visuele elementen van een film, voorstelling of tv-programma worden beschreven. Via Earcatch krijgen gebruikers toegang tot deze beschrijvingen via hun eigen hoofdtelefoon of oortjes.

Verkennende rondleidingen

Voorafgaand aan de eigenlijke voorstelling worden personen met een visuele beperking uitgenodigd om het theater binnen te gaan en het podium en het decor te verkennen. Dit wordt vaak gedaan onder begeleiding van leden van het productieteam, de cast en/of vrijwilligers die bekend zijn met de ruimte. Tijdens deze rondleidingen kunnen deelnemers tactiel contact maken met de cast, rekwisieten, decorstukken en andere elementen die een rol spelen in de voorstelling.

Aangepaste programma’s

Sommige theaters bieden programma’s in braille en/of grootdruk met essentiële informatie over de voorstelling. Ook zorgen plaatsen theaters mogelijk alle informatie rond de voorstelling op hun website en/of social media hetgeen blinden en slechtzienden vaak ook kunnen raadplegen. Sommige theaters versturen informatie in toegankelijke digitale formaten zoals PDF’s met tekst die geschikt is voor schermlezers.

Icoontjes van social media

Tips voor blinden en slechtzienden

Hier zijn enkele handige tips om de theaterervaring voor blinden en slechtzienden zo aangenaam en toegankelijk mogelijk te maken:

Bereid je voor: Voorafgaand aan de voorstelling is het raadzaam om zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Lees recensies, bekijk trailers en raadpleeg de officiële website van het theater voor details over de voorstelling, het plot, de cast en eventuele visuele elementen. Dit helpt je om een mentaal beeld te vormen van wat je kunt verwachten.
Oefen met navigatie: Indien mogelijk kan je vooraf de toneel- of theateromgeving gaan verkennen. Zo voel je je meer vertrouwd en comfortabel op de dag van de voorstelling.
Vraag om hulp: Theaterpersoneel en medewerkers van ondersteunende organisaties staan klaar om te helpen. Als je vragen hebt over de indeling van het theater, de beschikbaarheid van toegankelijke programma’s of andere zaken, aarzel dan niet om hulp te vragen. Ze zijn er om je toneel- of theaterervaring zo soepel mogelijk te laten verlopen.
Neem hulpmiddelen mee: Dankzij optische hulpmiddelen zoals een handig kijkertje lukt het waarnemen van visuele elementen beter. Een witte stok of blindengeleidehond helpt je de weg te vinden in de theateromgeving.

Tips voor organisatoren

Het creëren van een inclusieve theateromgeving vereist aandacht en inspanning van de organisatoren. Hier zijn enkele tips om ervoor te zorgen dat theater- en toneelvoorstellingen toegankelijk zijn voor personen met een visuele beperking:

Toegankelijke informatie: Zorg ervoor dat aankondigingen, programma’s en andere informatie toegankelijk zijn voor blinden en slechtzienden. Overweeg braille, grootdruk, digitale formaten en audiobestanden.
Audiodescriptie: Investeer in audiodescriptie, een dienst waarbij visuele elementen tijdens de voorstelling worden beschreven via koptelefoons. Dit biedt waardevolle context aan personen met een visuele beperking.

Tips voor publiek

Het algemene publiek kan ook bijdragen aan een inclusieve theateromgeving. Hier zijn enkele tips voor medebezoekers:

Toon begrip en geduld: Geef blinden en slechtzienden de ruimte om comfortabel te navigeren en te genieten van de voorstelling.
Praat zachtjes tijdens het beschrijven: Als je begeleider bent van een persoon met een visuele beperking, beschrijf dan visuele elementen tijdens de voorstelling zachtjes en discreet. Dit helpt hen om een completer beeld te krijgen van wat er op het podium gebeurt. Vraag eerst wel vooraf aan de blinde of slechtziende persoon of extra audiobeschrijving gewenst is.

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 15 april 2024 – 05:41

Kunst & Cultuur