Brieven en documenten toegankelijk maken voor blinden en slechtzienden

In deze tekst lees je hoe je brieven en documenten zo schrijft en opmaakt dat ze voor blinde en slechtziende personen goed bruikbaar zijn. Je krijgt uitleg over hoe je omgaat met tabellen, afbeeldingen, kleurcodes, links en andere elementen in teksten. Ook leggen we uit hoe schermuitleesprogramma’s werken en hoe je de opmaak zo aanpast dat iedereen de informatie goed kan ontvangen.

Hoe werken schermuitleesprogramma’s?

Personen met een visuele beperking gebruiken vaak schermuitleesprogramma’s. Dit zijn speciale softwareprogramma’s die tekst op het scherm voorlezen of omzetten naar braille. Zo kunnen ze een document “lezen” zonder het te zien. De manier waarop de tekst is opgebouwd en opgemaakt bepaalt hoe duidelijk en begrijpelijk het wordt voor deze programma’s.

Schermuitleesprogramma’s werken het beste met duidelijke tekststructuren. Ze herkennen koppen, lijsten, tabellen en links als aparte onderdelen. Daarom is het belangrijk om altijd gebruik te maken van de juiste koppen (zoals kop 1, kop 2 in Word) en om opsommingen en tabellen correct op te bouwen.

Opmaak: Zo zorg je dat een document goed werkt

Gebruik een overzichtelijke structuur met duidelijke koppen. Zorg dat je koppen niet alleen vetgedrukt zijn, maar ook als echte koppen zijn ingesteld in je tekstverwerker. Dit helpt het schermuitleesprogramma om de tekst logisch te ordenen en de gebruiker makkelijk door de brief te laten navigeren.

Vermijd tekst in meerdere kolommen, tekstvakken, of teksten als afbeeldingen. Ook het gebruik van te veel verschillende lettertypes of kleuren maakt het lastiger voor schermuitlezers om de inhoud te begrijpen. Kies een schreefloos lettertype zoals Arial of Calibri en gebruik een lettergrootte van minimaal 14 punten voor een goede leesbaarheid.

Let op de regelafstand: gebruik liever 1,15 tot 1,5 regelafstand zodat de tekst niet te dicht op elkaar staat. Zet voldoende witruimte tussen alinea’s.

Kleurcodes en kleurgebruik

Kleur alleen is geen betrouwbare manier om informatie over te brengen. Als je bijvoorbeeld status of categorieën aanduidt met kleuren, moeten ook andere signalen worden toegevoegd. Denk aan tekstlabels, symbolen of patronen. Dit is belangrijk omdat slechtzienden de kleuren soms niet goed kunnen onderscheiden en schermuitleesprogramma’s kleuren niet kunnen doorgeven.

Ook contrast is belangrijk. Zwarte tekst op een witte of lichtgele achtergrond werkt het beste. Vermijd kleurencombinaties met weinig contrast, zoals lichtgrijs op wit of rood op groen. Zorg dat teksten die opvallen bijvoorbeeld vetgedrukt zijn of met een kader worden aangegeven, zodat ze ook zonder kleur duidelijk zijn.

Omgaan met tabellen, afbeeldingen en codes

Tabellen moeten simpel en overzichtelijk zijn. Gebruik geen samengevoegde cellen of ingewikkelde structuren. Zet duidelijke kolomkoppen in de opmaak zodat het schermuitleesprogramma ze kan herkennen en voorlezen. Complexe tabellen kun je beter uitleggen in gewone tekst.

Afbeeldingen en pictogrammen mogen worden gebruikt om iets toe te lichten, maar zorg altijd voor een korte, duidelijke alternatieve tekst (alt-tekst). Deze omschrijft wat er op de afbeelding staat, zodat ook blinden en slechtzienden weten wat bedoeld wordt.

Gebruik je QR-codes, barcodes of andere visuele codes, dan is het belangrijk om daarnaast ook de informatie in gewone tekst aan te bieden. Bijvoorbeeld een URL of een telefoonnummer, zodat iedereen erbij kan zonder visuele hulpmiddelen.

Links en speciale tekens

Maak linkteksten duidelijk en beschrijvend, zodat iemand meteen weet waar de link over gaat. Vermijd teksten zoals “klik hier” zonder context. Schermuitleesprogramma’s lezen deze teksten hardop en dat moet zinvol zijn.

Speciale tekens en symbolen kunnen problemen geven als ze niet goed worden ingevoerd. Controleer daarom altijd of ze correct worden weergegeven en voorgelezen, en vervang ze eventueel door woorden die het begrip ondersteunen.

Meer informatie

Bronnenlijst

Deel dit:
Delen
Advertenties

  1. Afspraken maken bij organisaties met uitsluitend online portalen als je blind of slechtziend bent12-08-2025 11:08:40
  2. Brieven en documenten toegankelijk maken voor blinden en slechtzienden10-08-2025 06:08:23
  3. App NaviLens: Scanhulp voor oriëntatie, informatie en etiketten voor blinden en slechtzienden04-08-2025 05:08:29
  4. Tips en trucs voor het gebruik van Apple Siri door blinden en slechtzienden02-08-2025 03:08:37
  5. Tips voor het werken met TikTok als je blind of slechtziend bent25-07-2025 05:07:34
  6. Berichten op sociale media toegankelijk maken voor blinde en slechtziende personen25-07-2025 05:07:08
  7. Gezichtsherkenningsapps voor blinden en slechtzienden24-06-2025 12:06:03
  8. Omgaan met digitale loketten als je blind of slechtziend bent07-06-2025 01:06:19
  9. App VoiceVista: Navigatiehulp voor blinden en slechtzienden03-06-2025 12:06:53
  10. Emoticons en emoji’s lezen als je blind of slechtziend bent02-06-2025 12:06:31
  11. Robotekst: Gratis documenten omzetten naar toegankelijk leesformaat voor blinden en slechtzienden26-05-2025 05:05:01
  12. Piccy Bot: App die video’s toegankelijk maakt voor blinden en slechtzienden10-11-2024 05:11:15
  13. Toegankelijke printers voor blinden en slechtzienden10-04-2024 06:04:46
  14. App Spraaklabel: Objecten herkennen door er labels aan toe te voegen04-04-2024 06:04:05
  15. App Captions: Vertaalde ondertiteling voor video’s03-04-2024 03:04:33
  16. App Speech Central: Digitale teksten voorlezen31-03-2024 02:03:18
  17. Blogs, vlogs en podcasts voor en/of door mensen met een visuele beperking16-02-2024 04:02:44
  18. Wat betekent AI (artificiële intelligentie) voor blinden en slechtzienden?03-02-2024 01:02:21
  19. Fusion: Schermuitleesprogramma voor blinden en slechtzienden13-01-2024 03:01:52
  20. Blind of slechtziend: Wat kan je doen als je een ontoegankelijke website bezoekt?12-01-2024 07:01:35
  21. Blind of slechtziend: Apps om een taal te leren10-12-2023 06:12:49
  22. App “Sprekende klok”: Tijd automatisch uitspreken10-12-2023 06:12:25
  23. Tablets geschikt voor slechtzienden01-12-2023 12:12:43
  24. Hoe maak je als blinde of slechtziende een foto met je smartphone?25-11-2023 01:11:05
  25. Toegankelijke formulieren maken voor blinden en slechtzienden20-11-2023 07:11:42
  26. App Moovit: Reisplanner, ook voor blinden en slechtzienden15-11-2023 07:11:18
  27. App Apple Kaarten: Navigatie, ook voor blinden en slechtzienden14-11-2023 04:11:27
  28. App Google Maps: Navigatie, ook voor blinden en slechtzienden13-11-2023 01:11:21
  29. App Komoot: Route plannen, ook handig voor blinden en slechtzienden06-11-2023 07:11:48
  30. Voor- en nadelen van mobiliteits-, oriëntatie- en navigatie-apps voor blinden en slechtzienden19-10-2023 05:10:47
  31. App Ariadne: Navigatiehulp voor blinden en slechtzienden13-10-2023 06:10:28
  32. Vergrotingssoftware voor slechtzienden09-10-2023 04:10:24
  33. Be My AI: Uitgebreide beschrijvingen dankzij kunstmatige intelligentie08-10-2023 07:10:29
  34. App Lazarillo: Navigatie en oriëntatie voor blinden en slechtzienden26-09-2023 06:09:35
  35. App Brighter and Bigger: Scherm en tekst aanpassen voor slechtzienden25-09-2023 07:09:55
  36. App TextGrabber: Tekst herkennen en vertalen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:59
  37. App LookTel Money Reader: Geld herkennen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:43
  38. App Earcatch: Audiodescriptie bij tv-programma’s en films voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:27
  39. App Prizmo Go: Tekst herkennen en vertalen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:25
  40. App Voice Dream Scanner: Tekst herkennen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:56
  41. App Voice Dream Reader: Tekst-naar-spraak voor blinden en slechtzienden25-09-2023 05:09:06
  42. App OneStep Reader (voorheen KNFB Reader): Tekstherkenning voor blinden en slechtzienden25-09-2023 05:09:36
  43. App Cash Reader: Geld herkennen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 05:09:58
  44. App BlindTool: Objecten herkennen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 05:09:24
  45. App TapTapSee: Objecten herkennen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 05:09:19
  46. App Seeing AI: (Handgeschreven) tekst, video’s, objecten, gezichten, licht, kleuren en documenten herkennen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 04:09:09
  47. ZoomText: Schermuitleesprogramma (screenreader) voor slechtzienden25-09-2023 12:09:47
  48. Supernova: Schermuitleesprogramma voor blinden en slechtzienden25-09-2023 12:09:15
  49. NVDA: Schermuitleesprogramma voor blinden en slechtzienden25-09-2023 11:09:16
  50. CAPTCHA’s en de impact op blinden en slechtzienden25-09-2023 07:09:35
  51. Firefox: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 07:09:29
  52. JAWS: Schermuitleesprogramma voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:11
  53. X (Twitter): Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen voor blinden en slechtzienden25-09-2023 06:09:43
  54. OCR (Optische tekenherkenning: Tekst omzetten in elektronisch formaat20-09-2023 02:09:38
  55. Barcodelezerapps voor blinden en slechtzienden19-09-2023 12:09:16
  56. App Blindsquare: Omgeving verkennen voor blinden en slechtzienden19-09-2023 11:09:39
  57. App Google Lens: Tekst, objecten, obstakels, gezichten en geld herkennen voor blinden en slechtzienden19-09-2023 07:09:45
  58. App Envision AI: Tekst, objecten, gezichten, obstakels en geld herkennen voor blinden en slechtzienden19-09-2023 06:09:22
  59. WordPress: Installatie en toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden18-09-2023 01:09:02
  60. TalkBack: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen voor blinden en slechtzienden17-09-2023 05:09:10
  61. Youtube: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen17-09-2023 02:09:09
  62. App Lookout voor blinden en slechtzienden: Objecten, tekst en mensen herkennen16-09-2023 06:09:05
  63. Facebook: Aanmelden, toegankelijkheidsopties en sneltoetsen voor blinden en slechtzienden16-09-2023 06:09:50
  64. Netflix: Toegankelijkheidsopties voor blinden en slechtzienden14-09-2023 07:09:53
  65. Beeldbellen: Voorbeelden en toepassingen voor blinden en slechtzienden14-09-2023 04:09:08
  66. Inspirerende blinde en slechtziende influencers14-09-2023 01:09:19
  67. Google Chrome: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen voor blinden en slechtzienden13-09-2023 04:09:58
  68. Microsoft Edge: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen voor blinden en slechtzienden13-09-2023 04:09:22
  69. Spotify bedienen als je blind of slechtziend bent13-09-2023 04:09:13
  70. Handleiding van Windows Verteller (Narrator), ingebouwde screenreader13-09-2023 03:09:50
  71. Facetime: Toegankelijkheidsopties, sneltoetsen en werking12-09-2023 04:09:25
  72. Zoom: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen12-09-2023 03:09:58
  73. Microsoft Teams: Toegankelijkheidsopties en sneltoetsen12-09-2023 03:09:46
  74. Blind leren typen als je blind of slechtziend bent08-09-2023 03:09:17
  75. Hoe kan je een website laten voorlezen voor blinden en slechtzienden?07-09-2023 10:09:55
  76. WhatsApp: Toegankelijkheidsopties voor blinden en slechtzienden03-09-2023 12:09:53
  77. Tips om je website toegankelijk te maken voor blinden en slechtzienden28-08-2023 12:08:22
  78. Windows 11: Toegankelijkheidsopties voor blinden en slechtzienden28-08-2023 05:08:10
  79. App “Be My Eyes”: Hulp vragen aan ziende personen18-08-2023 04:08:26
  80. VoiceOver, schermuitleesprogramma (screenreader) voor blinden en slechtzienden16-08-2023 05:08:49
  81. Toegankelijkheidsopties van diverse webbrowsers15-08-2023 07:08:00
  82. Screenreader (schermuitleesprogramma) voor blinden en slechtzienden15-08-2023 07:08:48
  83. Objectherkenningsapps voor blinden en slechtzienden12-08-2023 12:08:52
  84. Tekstherkenningsapps voor blinden en slechtzienden12-08-2023 11:08:45
  85. Tekst vergroten op je smartphone of tablet10-08-2023 04:08:36
  86. Mobiliteits- en navigatieapps voor blinden en slechtzienden09-08-2023 04:08:04
  87. App OKO: Hulp bij navigatie en mobiliteit voor blinden en slechtzienden09-08-2023 03:08:42
  88. Toegankelijkheidsopties van diverse social media07-08-2023 05:08:57
  89. Nieuwsbrieven bij organisaties rond blinden en slechtzienden05-08-2023 05:08:00
  90. App Zuzanka: Vervaldatumscanner voor blinden en slechtzienden03-01-2023 12:01:27
  91. WhatsApp-groepen voor blinden en slechtzienden25-01-2022 06:01:07
  92. App Fun Sounds en Sound Effects: Geluiden afspelen met duidelijke weergave voor slechtzienden08-04-2021 10:04:52
  93. Mailgroepen rond blinden en slechtzienden06-11-2014 05:11:58
  94. Facebook rond visuele handicap16-08-2014 07:08:25

Laatst bijgewerkt op 12 augustus 2025 – 06:18