Invloed van slechtziendheid op sporten

Bij slechtziendheid kunnen verschillende visuele functies tegelijkertijd defect of aangetast zijn. Dit heeft een invloed op het dagelijks leven, inclusief deelname aan sport en fysieke activiteiten. In dit artikel worden verschillende vormen van slechtziendheid besproken en welke impact dit heeft op het sporten. Voor slechtziende sporters worden vervolgens enkele tips weergegeven hoe ze hiermee kunnen omgaan. Tot slot lees je in deze tekst hoe begeleiders en instructeurs rekening kunnen houden met deze uitdagingen.

Impact van slechtziendheid op sport

Slechtziendheid kan variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van de mate waarin de visuele functies zijn aangetast. Hier zijn enkele manieren waarop slechtziendheid het sporten kan beïnvloeden:

Verminderd dieptezicht

Veel mensen met slechtziendheid hebben problemen met dieptewaarneming. Dit kan het moeilijk maken om afstanden en snelheden tijdens sportactiviteiten nauwkeurig in te schatten.

Impact op balsporten: Het ontbreken van dieptezicht kan het moeilijk maken om de afstand en snelheid van een bal correct in te schatten. Bij sporten zoals tennis, cricket of honkbal kan dit een aanzienlijke uitdaging vormen bij het ontvangen of slaan van ballen.
Nauwkeurigheid bij werpsporten: Bij sporten zoals boogschieten of werpen kan het ontbreken van dieptezicht invloed hebben op de nauwkeurigheid van de worp. Atleten moeten leren vertrouwen op andere zintuigen en veel oefenen om de juiste afstand te kunnen inschatten.

Beperkt perifeer zicht (tunnelzicht)

Sommige vormen van slechtziendheid tasten het perifere zicht aan, waardoor slechtzienden geen objecten of spelers aan de zijkanten waar kunnen nemen (tunnelzicht).

Problemen bij teamsporten: Een beperkt perifeer zicht kan problemen veroorzaken bij teamsporten zoals voetbal of basketbal. Het kan moeilijk zijn om teamgenoten of tegenstanders in de periferie op te merken, wat kan leiden tot onverwachte botsingen of verkeerde beslissingen.

Gevoeligheid voor licht

Mensen met bepaalde oogziekten kunnen gevoelig zijn voor licht.

Buitenactiviteiten: Mensen met lichtgevoeligheid kunnen problemen ondervinden bij buitensporten, vooral bij fel zonlicht. Dit kan hun zicht belemmeren en hen kwetsbaar maken voor verblinding. Het dragen van een zonnebril met gepolariseerde glazen kan helpen.

Zonnebril

Beperkte kleurperceptie

Kleurenblindheid is een vorm van slechtziendheid die het vermogen om kleuren te onderscheiden aantast.

Moeite met kleurcodering: In sporten waar kleurcodering belangrijk is, zoals biljart, snooker of sommige vormen van darts, kunnen mensen met kleurenblindheid moeite hebben om de juiste ballen of doelwitten te onderscheiden.

Wazig zien of verminderd zien

Risico bij contactsporten: Sporten zoals rugby of ijshockey, waar contact en fysiek spel centraal staan, kunnen risicovol zijn als gevolg van algemene wazigheid of verminderd zicht. Beschermende uitrusting is van het grootste belang.

Tips voor slechtziende sporters

Ken je eigen visuele mogelijkheden

Het is essentieel om een goed begrip te hebben van je eigen visuele beperking, inclusief de aard en de mate ervan. Dit zal je helpen om realistische verwachtingen te hebben en de juiste sport en aanpassingen te kiezen.

Overleg met een specialist

Raadpleeg een optometrist of een specialist in visuele revalidatie (BE en NL) om je visuele mogelijkheden te evalueren en aanbevelingen te ontvangen voor geschikte sporten en hulpmiddelen.

Kies de juiste sport

Selecteer een sport die bij je visuele capaciteiten past en waar je van geniet. Sommige sporten, zoals goalbal, torbal en tandemfietsen, zijn speciaal ontworpen voor slechtzienden. Andere sporten, zoals zwemmen of atletiek, kunnen met de juiste aanpassingen worden beoefend.

Tandem

Informeer je teamgenoten

Als je deel uitmaakt van een team, communiceer dan openlijk met je teamgenoten over je slechtziendheid. Ze kunnen je beter ondersteunen als ze begrijpen hoe ze je kunnen helpen tijdens trainingen en wedstrijden.

Werk samen met een trainer of begeleider

Een ervaren trainer of begeleider kan je helpen met technische vaardigheden, oriëntatie op het speelveld en het begrijpen van tactieken. Ze kunnen je ook adviseren over geschikte hulpmiddelen en aanpassingen.

Gebruik geschikte hulpmiddelen

Afhankelijk van je sport, kan je hulpmiddelen gebruiken zoals een bal met geluid, braillemarkeringen of speciale verlichting om het spel te vergemakkelijken.

Oriënteer je op het speelveld

Leer de indeling van het speelveld of de baan goed kennen. Herken belangrijke referentiepunten en obstakels en ontwikkel een mentale kaart van het gebied.

Werk aan je luistervaardigheid

Luister actief naar geluiden die je helpen bij het volgen van het spel, zoals de beweging van de bal, de stemmen van teamgenoten of het fluitsignaal van de scheidsrechter.

Bouw zelfvertrouwen op

Bouw zelfvertrouwen op door regelmatig te oefenen en te blijven werken aan je sportvaardigheden. Je vaardigheden verbeteren zal je onafhankelijkheid en plezier in de sport vergroten.

Blijf positief en gefocust

Positieve gedachten en concentratie zijn essentieel. Laat je niet ontmoedigen door uitdagingen en blijf gefocust op je doelen in de sport.

Leer van anderen

Zoek mentors of medesporters met een visuele beperking die je kunnen inspireren en waardevolle inzichten kunnen delen over hoe ze met dezelfde uitdagingen omgaan.

Geniet van de ervaring

Onthoud dat sport niet alleen gaat om winnen, maar ook om plezier, vriendschap en persoonlijke groei. Geniet van elke sportervaring en vier je prestaties, hoe klein ze ook mogen lijken.

Sporten als je slechtziend bent kan uitdagend zijn, maar het kan ook buitengewoon lonend zijn. Met de juiste ondersteuning, vastberadenheid en passie kun je als slechtziende sporter je doelen bereiken en een actief en gezond leven leiden.

Hoe kunnen begeleiders en instructeurs helpen?

Het is van groot belang dat begeleiders, trainers en instructeurs begrip tonen voor de specifieke uitdagingen waarmee slechtziende sporters te maken hebben. Hier zijn enkele richtlijnen:

Individuele evaluatie

Het is belangrijk de persoonlijke behoeften en uitdagingen van elke sporter (met een visuele beperking) te kennen. Doe eveneens indien nodig een grondige individuele evaluatie om inzicht te krijgen in hun specifieke aandoening en hoe deze van invloed is op hun zicht. Bespreek hoe ze zich voelen in verschillende sportomgevingen en vraag naar hun verwachtingen en doelen.

Aanpassingen en hulpmiddelen

Afhankelijk van de aard van de slechtziendheid, kunnen verschillende aanpassingen en hulpmiddelen worden overwogen. Voor sporten zoals voetbal, basketbal of tennis kunnen felgekleurde ballen met een helder contrast worden gebruikt om ze beter zichtbaar te maken. Overweeg het gebruik van sportuitrusting met geluidssignalen, zoals een bal die geluid maakt wanneer deze in beweging is. Bij atletiek kunnen speciale startpistolen met geluidssignalen worden gebruikt om atleten met een visuele beperking te laten weten wanneer ze moeten starten.

Training en oriëntatie

Een grondige training en oriëntatie op het sportterrein zijn cruciaal. Help de sporter vertrouwd te raken met de indeling van het veld, de baan of de arena. Herken obstakels en markeer zones om hen te begeleiden. Laat hen weten waar belangrijke referentiepunten zich bevinden, zoals doelen, lijnen of andere spelers. Geef hen de kans om het terrein te verkennen voordat de sportactiviteit begint.

Verbale communicatie

Verbale communicatie is van essentieel belang tijdens sportactiviteiten. Geef duidelijke en tijdige instructies, aanwijzingen en feedback. Communiceer met de sporter over de positie van de bal, de richting waarin ze moeten bewegen en eventuele obstakels of tegenstanders in de buurt. Gebruik heldere en beknopte taal om verwarring te voorkomen. Moedig de sporter aan om vragen te stellen en open te communiceren over hun behoeften.

Inclusieve sport

Bevorder inclusiviteit in de sportgemeenschap door sporters met een visuele handicap actief te betrekken bij reguliere sportactiviteiten. Hierdoor kunnen sporters van elkaar leren en samenwerken. Organiseer inclusieve sportevenementen en trainingssessies waar sporters met en zonder visuele beperking samen kunnen deelnemen. Een mooi voorbeeld hiervan is Running Blind in Nederland waarbij blinde en slechtziende lopers samen rennen met een ziende buddy.

Veiligheid voorop

Veiligheid staat altijd voorop bij sportactiviteiten. Zorg ervoor dat visueel gehandicapte sporters de juiste beschermende uitrusting dragen die past bij de aard van de sport en de omgeving waarin ze actief zijn. Voor contactsporten is extra bescherming nodig. Moedig een eerlijk spel aan om blessures te voorkomen. Geef speciale aandacht aan de veiligheid van blinde en slechtziende sporters, vooral tijdens sportactiviteiten met hoge snelheden of fysiek contact. Er zijn ook speciale sportshirts voor blinde en slechtziende sporters beschikbaar waarop een logo van “visuele beperking” is afgebeeld: https://www.facebook.com/profile.php?id=61550827318054.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 9 april 2024 – 18:02