Afgekeurde blindengeleidehond

Het opleiden van een blindengeleidehond is een complex en zorgvuldig proces dat in verschillende stadia verloopt. Vanaf het moment dat de pup 7 tot 8 weken oud is, gaat hij van een fokker of een fokgastgezin naar een puppypleeggezin. Dit gezin leert de puppy commando’s en socialiseert hem met diverse situaties, plaatsen en personen tot hij gemiddeld 1 tot 1,5 jaar oud is. Vervolgens ondergaat de puppy een training in een geleidehondenschool die gemiddeld 6 tot 12 maanden duurt. De laatste fase van de opleiding vindt plaats samen met een passend blind of slechtziend baasje. Gedurende deze stadia kan het voorkomen dat een hond wordt afgekeurd als blindengeleidehond.

Inhoudsopgave

1 Oorzaken van afkeuring tijdens opleiding
- 1.1 Medische oorzaken
- 1.2 Gedragsproblemen
  - 1.2.1 In het pleeggezin
  - 1.2.2 In opleiding
2 Oorzaken van vroegtijdige afkeuring tijdens loopbaan
- 2.1 Medische oorzaken
- 2.2 Gedragsproblemen
  - 2.2.1 Door de hond
  - 2.2.2 Door de baas (combinatie baas-hond)
3 Toekomst van een afgekeurde geleidehond
4 Adoptie van afgekeurde blindengeleidehond
5 Meer informatie

Oorzaken van afkeuring tijdens opleiding

Tijdens het opleidingsproces doen de medewerkers van de geleidehondenschool er alles aan om een afkeuring van een geleidehond te voorkomen. Echter, in sommige situaties moet de school besluiten dat de hond niet (meer) verder kan in het geleidewerk. Over het algemeen zijn er twee oorzaken van een afkeuring: medische redenen en gedragsproblemen.

Medische oorzaken

De meeste werkende geleidehonden zijn labrador retrievers, golden retrievers, Duitse herders, Zwitserse herders, koningspoedels en kruisingen tussen deze rassen. De blindengeleidehondenschool test de heupen en ellebogen van deze honden wanneer deze gemiddeld 1 tot 1,5 jaar oud zijn. Tot die tijd ontwikkelen de gewrichten in het lichaam zich namelijk nog. Het gewricht is pas ‘klaar’ wanneer de groeischijven gesloten zijn. Ook laat de geleidehondenschool de ogen van aspirant-geleidehonden onderzoeken. Aanvankelijk ontwikkelen de ogen zich namelijk normaal bij de gebruikte hondenrassen, maar bij een erfelijke oogziekte ontstaan vaak pas problemen vanaf éénjarige leeftijd. Daarnaast zijn er nog tal van andere medische problemen die bij een puppy of geleidehond in opleiding mogelijk optreden zoals incontinentie, een allergie, …

Gedragsproblemen

In het pleeggezin

Uiteraard doet de geleidehondenschool erg hun best om geschikte fokkers/fokgastgezinnen, puppypleeggezinnen en ook pups te selecteren, maar soms loopt in het traject op weg naar een blindengeleidehond toch nog iets mis. Soms gebeurt reeds een stopzetting van het traject wanneer de pup nog in het pleeggezin zit. De puppy heeft dan toch bepaalde angsten opgelopen waar hij niet overheen kan komen, heeft moeite met bepaalde ondergronden, heeft te veel jachtinstinct, is te dominant, …

In opleiding

Ook wanneer een aspirant-geleidehond in opleiding is, gebeurt het regelmatig dat een trainer of instructeur de beslissing moet nemen om de hond af te keuren. Ook dan heeft de hond bepaalde angsten (opgelopen), kan hij de druk in het geleidewerk niet aan, is hij te snel afgeleid, neemt hij te weinig initiatief, valt hij uit naar andere honden of wil hij er te veel mee spelen tijdens het werk, …

Oorzaken van vroegtijdige afkeuring tijdens loopbaan

Een geleidehond aan het werk is niet onfeilbaar. Ook dan kunnen er medische en/of gedragsmatige problemen ontstaan waardoor een afkeuring onvermijdbaar is.

Medische oorzaken

Medische problemen tijdens het geleidewerk kunnen verschillende oorzaken hebben. Een hernia, artrose, een hersentumor, hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart), diabetes, oogproblemen, … De meeste geleidehondenscholen adviseren de gebruiker (of hebben dit contractueel soms ‘verplicht’ aan de blinde of slechtziende geleidehondgebruiker) om de geleidehond minimaal één keer per jaar volledig te laten onderzoeken door een dierenarts, en hem ook de nodige vaccinaties en andere medische zorgen te geven. Wanneer ernstige of langdurige medische problemen optreden met de hond, neemt een blinde of slechtziende baas contact op met de geleidehondenschool. Vaak werken zij ook samen met een dierenarts, een dierenartsenpraktijk en/of een universitaire dierenkliniek. Mogelijk vindt dan een overleg plaats tussen diverse partijen om de medische geschiedenis van de hond te bekijken. Zo nodig volgt een verwijzing naar een gespecialiseerde kliniek of een hondenrevalidatiecentrum om het medisch probleem op te lossen. In sommige situaties is (volledig) herstel echter niet meer mogelijk waardoor de hond vroegtijdig afgekeurd wordt.

Gedragsproblemen

Door de hond

Af en toe komen in het geleidewerk gedragsmatige problemen tot stand die nog niet aanwezig waren in het pleeggezin en in de opleiding. Zo weet een geleidehond bijvoorbeeld soms heel goed dat het baasje niet (goed) kan zien, en is het mogelijk dat obsessief vreet- en/of steelgedrag tot uiting komt. Mogelijk vindt de geleidehond de druk in het geleidewerk uiteindelijk toch te groot. Een ander probleem vormt plots opkomend vuurwerk, waarbij een geleidehond maar ook de baas zowel mentale als fysieke schade kunnen oplopen. Dit heeft als gevolg dat zowel baas als hond (in bepaalde situaties) niet meer (goed) buiten durven komen. Daarnaast zijn nog andere situaties mogelijk waarbij bepaalde gedragskenmerken verschijnen die niet meer verenigbaar zijn met het geleidewerk. Uiteraard zal de geleidehondenschool er steeds alles aan doen om het gedragsprobleem te verhelpen, en zo de band tussen baas en hond weer te verstevigen, maar in sommige gevallen is het gedrag te diep geworteld om nog aan te kunnen passen, en volgt alsnog een afkeuring.

Door de baas (combinatie baas-hond)

Sporadisch is het gedrag toe te wijzen aan de blinde of slechtziende persoon zelf. Wanneer de hond namelijk soms omwille van bepaalde omstandigheden niet meer ‘matcht’ met de geleidehondgebruiker (bijvoorbeeld door een plotse forse uitbreiding van het werkaanbod of door een blijvend trager looptempo omwille van een knieoperatie van de baas), dan bekijkt de geleidehondenschool of de hond nog bij een andere blinde of slechtziende persoon herplaatst kan worden. Uiteraard bekijken ze dit steeds in overleg met de baas en kijken ze hiervoor eveneens naar de leeftijd van de geleidehond.

Geleidehond

Toekomst van een afgekeurde geleidehond

Wat er gebeurt met een afgekeurde geleidehond hangt af van verschillende factoren, waaronder de school, de leeftijd van de blindengeleidehond (in opleiding), en de specifieke omstandigheden rond de afkeuring. De geleidehondenschool bepaalt in principe wat er met een afgekeurde blindengeleidehond gebeurt, maar dit gebeurt altijd in overleg met het gezin of de gebruiker waar de hond op dat moment verblijft.

Bij het pleeggezin / de baas

In sommige gevallen kan het verstandig of fijn zijn dat de hond bij het pleeggezin of de geleidehondgebruiker kan blijven wonen. Niet altijd volgt dus een herplaatsing van een hond die de eindmeet niet gehaald heeft, of tijdens z’n carrière als blindengeleidehond is afgekeurd.

Ander sociaal doel

Een aantal geleidehondenscholen levert ook andere type assistentiehonden af. Zo werken zowel KNGF Geleidehonden als Gaus Geleide- en Hulphondenschool met hulphonden die mensen met een motorische beperking (vaak rolstoelgebruikers) helpen. KNGF Geleidehonden leidt bovendien autismegeleidehonden, buddyhonden en PTSS-honden op. Ook Scale Dogs leidt honden voor kinderen met autismespectrumstoornis (ASS) op. Andere blindengeleidehondenscholen werken wel samen met andere assistentiehondenscholen. Indien mogelijk zoekt de geleidehondenschool een ander nuttig doel voor de geleidehond, zodat de investering van tijd, energie en geld nog een goede, sociale bestemming krijgt in de vorm van een ander type assistentiehond. Bij een aantal honden is dit omwille van gedragsmatige en/of medische redenen niet (meer) mogelijk. In dat geval zoekt de geleidehondenschool nog andere sociale doelen, zoals een verzorgingstehuis, een palliatieve eenheid, een psychiatrisch centrum, …

Andere gegadigden

Soms kan de afgekeurde puppy niet meer in het pleeggezin blijven of terug naar het pleeggezin gaan, indien geen ander sociaal of werkend doel haalbaar is voor de hond. Zeer sporadisch lukt het voor een geleidehondgebruiker evenmin om de niet meer werkende geleidehond (in het gezin) te houden. In dat geval hebben vrijwel alle geleidehondencentra een lijst beschikbaar van mensen die zich hebben opgegeven voor een (jong) afgekeurde of (vroeg) gepensioneerde blindengeleidehond.

Adoptie van afgekeurde blindengeleidehond

Als je geïnteresseerd bent in het adopteren van een afgekeurde blindengeleidehond, kun je informatie vinden op de meeste websites van blindengeleidehondencentra (BE en NL). Het is meestal raadzaam om de gekozen geleidehondenschool een e-mail te sturen of hen te bellen om je interesse voor een afgekeurde geleidehond kenbaar te maken.

Meestal stuurt de school een uitgebreide vragenlijst naar de geïnteresseerde persoon. Soms krijgt hij/zij hiervoor ook nog of enkel maar een thuisbezoek. De geleidehondenschool wil vooral weten of, en zo ja hoe lang de hond alleen moet zijn, wat de nieuwe baas een hond te bieden zou hebben, of een tuin aanwezig is, of nog hondenschool op het programma staat enzovoort. Omdat de meeste afgekeurde geleidehonden bij het pleeggezin of het baasje met een visuele handicap (of diens gezin of familie) blijven, eventueel naar een andere blinde of slechtziende baas gaan, of ingezet worden bij een sociaal doel, is de wachtlijst voor een afgekeurde hond bij het merendeel van de scholen (erg) lang. De kostprijs voor een geleidehond die uit de running is, is zeer variabel en afhankelijk per school en per hond. Vaak werken scholen met een (proef)contract voor de nieuwe baas. Wil de nieuwe baas contact met het pleeggezin en/of de slechtziende of blinde persoon, dan is meestal advies nodig vanuit de geleidehondenschool die deze gegevens dan met toestemming bezorgt.

Meer informatie

Deel dit:

Advertenties

Laatst bijgewerkt op 9 december 2023 – 07:04