Communiceren met dove, slechthorende of doofblinde personen als je zelf blind of slechtziend bent

Als je zelf blind of slechtziend bent, kan communiceren met dove, slechthorende of doofblinde personen soms een uitdaging zijn. Toch bestaan er heel wat manieren om elkaar goed te begrijpen. Door een paar duidelijke afspraken te maken en open te staan voor verschillende hulpmiddelen, kan je gesprekken een stuk vlotter en aangenamer laten verlopen.

Communicatie met dove en slechthorende personen

Voor iemand die doof of slechthorend is, zijn visuele signalen vaak onmisbaar. Liplezen, mimiek en lichaamstaal ondersteunen het verstaan enorm. Zorg er daarom voor dat je gezicht zichtbaar is, spreek rustig en duidelijk, en vermijd overdreven hard praten. Een gewoon spreektempo werkt het best.

De omgeving maakt ook verschil: kies bij voorkeur een rustige plek zonder storende geluiden. Gebruik korte, heldere zinnen en vermijd ingewikkelde woorden of vaktermen. Op die manier kan je gesprekspartner de boodschap makkelijker volgen en blijft het gesprek ontspannen.

Communicatie met doofblinde personen

Bij iemand die zowel doof als blind is, speelt tast een centrale rol. Vaak wordt gewerkt met tactiele gebarentaal, waarbij gebaren in de handen van de ander voelbaar worden gemaakt. Een andere methode is lormen: daarbij worden letters met tikjes en streken in de handpalm aangeduid.

Laat altijd eerst weten dat je aanwezig bent, bijvoorbeeld door een zachte aanraking aan de arm of schouder. Stel jezelf kort voor en spreek af welke communicatiemethode gebruikt zal worden. Dat geeft houvast en rust bij het gesprek.

Licht, structuur en duidelijke signalen

Wanneer er nog wat restzicht aanwezig is, kan goede verlichting helpen om gebaren of gezichtsuitdrukkingen beter te volgen. Houd je boodschap overzichtelijk en bespreek telkens één onderwerp tegelijk. Dat geeft de ander voldoende tijd om de informatie te verwerken.

Hulpmiddelen inzetten

Naast tactiele gebaren en lormen bestaan er hulpmiddelen zoals brailleleesregels, aanwijsboeken of elektronische communicatiemiddelen. Voor langere of ingewikkelde gesprekken kan een tolk doofblindheid ondersteuning bieden. Nieuwe hulpmiddelen zoals grafisch-tactiele tablets worden ook steeds vaker gebruikt.

Praktisch stappenplan voor een vlot gesprek

Eerste contact

• Kondig je aanwezigheid duidelijk aan. Raak bij doofblinde personen zachtjes een arm of schouder aan.

• Stel jezelf kort voor en zeg tegen wie je praat.

• Spreek eventueel af welke methode of hulpmiddelen je gaat gebruiken.

Tijdens het gesprek

• Zorg voor een rustige omgeving en, indien nuttig, voldoende licht.

• Spreek in korte, duidelijke zinnen en vermijd moeilijke woorden.

• Geef de ander tijd om informatie te verwerken of te reageren.

• Gebruik tast of hulpmiddelen wanneer dat nodig is (zoals lormen, brailleleesregel of tolk).

Afronding

• Geef aan dat het gesprek bijna afgerond is.

• Vraag of alles duidelijk was of dat er nog iets herhaald moet worden.

• Sluit af met een korte groet of bevestiging, zodat de ander weet dat het contact beëindigd is.

Meer informatie

• Communiceren met doofblinden
• Communiceren met dove, slechthorende of doofblinde personen als je zelf blind of slechtziend bent
• Omgangtips met doofblinde mensen

Bronnenlijst

• Communiceren met doofblinden, Visio, https://www.visio.org/expertise/doofblind/communiceren-met-mensen-met-doofblindheid/

• Communicatie en slechthorendheid, Stichting Hoormij, https://www.stichtinghoormij.nl/items/nl-nl/tips/voor-leden/communicatie-en-slechthorendheid

• Communiceren met doven en slechthorenden, Beter Horen, https://www.beterhoren.nl/nieuws-en-blog/communicatietips

• Omgangstips met doofblinde mensen, Kim Bols, https://www.kimbols.be/doofblindheid/info-doofblindheid/omgangtips-met-doofblinde-mensen.html

• Tips om te communiceren met doven en slechthorenden, VAPH, https://www.vaph.be/tips-om-te-communiceren-met-doven-en-slechthorenden

• Tips voor goed contact met mensen met een visuele beperking, Kennisplein Gehandicaptensector, https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/tips-tools/tips/tips-in-de-omgang-met-mensen-met-een-visuele-beperking

• Tips voor communiceren bij doofblindheid, Hulpmiddelenwijzer, https://www.hulpmiddelenwijzer.nl/doen/tips-voor-communiceren-bij-doofblindheid

• Tips voor de omgang met blinden en slechtzienden, Kim Bols, https://www.kimbols.be/hulp/info-hulp/tips-voor-de-omgang-met-blinden-en-slechtzienden.html

Sorteer op: Sorteer selectie Alfabetisch, A-Z Omgekeerd alfabetisch, Z-A Op datum, nieuwste eerst Op datum, oudste eerst

Resultaten per pagina: 25 50 100 150 200

1. Communiceren met dove, slechthorende of doofblinde personen als je zelf blind of slechtziend bent01-09-2025 12:09:01
2. Kwaliteit van leven bij doofblinde personen28-10-2023 01:10:31
3. Tinnitus (oorsuizen) bij doofblinde personen28-10-2023 01:10:29
4. Cognitieve en ontwikkelingsaspecten bij doofblindheid28-10-2023 12:10:01
5. Revalidatie en behandelingen voor doofblinde personen28-10-2023 12:10:07
6. Evenwichtsproblemen bij doofblindheid28-10-2023 11:10:45
7. Zich verplaatsen in het verkeer met doofblindheid28-10-2023 11:10:39
8. Sporten met doofblindheid28-10-2023 06:10:33
9. Impact van aangeboren, verworven en leeftijdsgerelateerde doofblindheid28-10-2023 06:10:04
10. Oorzaken van doofblindheid28-10-2023 06:10:20
11. Communiceren met doofblinden27-10-2023 07:10:32
12. Omgangtips met doofblinde mensen14-09-2023 07:09:54
13. Algemene info over doofblindheid14-08-2023 05:08:22
14. Helen Keller: Doofblinde Amerikaanse auteur, spreker en voorvechter van mensen met visuele en auditieve beperking31-07-2023 12:07:27

Laatst bijgewerkt op 1 september 2025 – 12:06