‘Zelfs geuren bieden een houvast’

Bron: De Morgen
21 augustus 2001

‘Zelfs geuren bieden een houvast’

Een losliggende stoeptegel, een brievenbus, een minuscuul grasperkje langs de weg. Steven Bladt (19) uit Meise kent ieder detail van het traject naar zijn nieuwe school in hartje Brussel uit het hoofd. De jongen is blind geboren, maar met de hulp van zijn gepensioneerde buurman Jan Smeyers (61) leert Steven om door het drukke stadslabyrint zelfstandig de schoolpoort te bereiken.

Blinde jongen zoekt zijn weg naar school dwars door Brussel

MEISE/BRUSSEL

Met de blindenstok in de hand wacht Steven aan de tramhalte Esplanade in Meise op tram 52. Rond zijn polsen draagt hij kleurige toegangsbandjes van Rock Werchter en Dranouter. “Zomerfestivals bezoeken, dat is mijn vakantie. Als blinde mag ik op het rolstoelpodium, maar ik sta liever tussen het publiek. Ik ga trouwens niet alleen voor de sfeer, ik wil echt de groepen zien.”

De tram stopt. Behoedzaam stapt Steven op en vraagt de trambestuurder om hem te verwittigen aan tramhalte Lemonnier. Daarna zoekt hij tastend een lege plaats vooraan in de tram, de blindenstok stevig vastgeklemd. Twee meisjes lopen voorbij. “Ik heb ze gezien”, lacht Steven. “Of beter: hun parfum geroken.” In zijn hoofd overloopt Steven het traject dat hij de voorbije weken heeft ingeoefend. “Het zal wel lukken. Ik ben er al een maand mee bezig. Soms leg ik de route vier keer per dag af. Maar het blijft toch wel stressen. Er moet maar iets kleins veranderd zijn, dan is het al om zeep. Een afgeschoren heg kan alles in de war sturen.”

Steven is op weg naar de Katholieke Hogeschool in het hartje van Brussel, waar hij midden september start met de opleiding regentaat Nederlands-Engels-godsdienst. “Eigenlijk wil ik later reporter worden voor de krant of de radio. Maar als dat niet lukt, ga ik lesgeven op een blindenschool.” Met aangepaste software zet Steven de schoolcursussen om in brailleschrift of spraak. “Ik breng uren door achter de computer. Surfen, mailen, schrijven. Mijn specialiteit is blind typen”, lacht Steven. “Natuurlijk maak ik wel eens grapjes over blinden. Ik kan toch moeilijk gaan zitten janken.”

Een halte voor Lemonnier staat Steven recht. “We zijn er bijna. Ik heb de metrohaltes geteld.” Na het uitstappen blijft Steven stokstijf staan tot de tram helemaal weggereden is. Hij draait een kwartslag naar rechts en baant zich rakelings langs het tramspoor een weg naar de uitgang. De blindenstok tikt tegen de benen van uitstappende tramreizigers. “Pardon”, klinkt het beleefd. Eens buiten geven ijzeren stoppen op de tegels aan waar het voetpad begint. “Nu komt het moeilijkste: op twee drukke kruispunten vier wegen oversteken”, zegt Steven.

Vrachtwagens denderen voorbij, voetgangers stromen langs hem heen. Steven tast naar een herkenningspunt: de brievenbus aan de metrohalte. “Ook geuren bieden een houvast. Als ik voorbij een krantenwinkel loop bijvoorbeeld, ruik ik de inkt op papier.”

Het kruispunt aan Lemonnier is levensgevaarlijk. Aan de verkeerslichten zijn geen zachte tegels voorzien die markeren waar de autoweg begint, laat staan een piepsignaal dat aangeeft wanneer het licht op groen springt. “Met zo’n signaal zou oversteken veel makkelijker zijn, nu moet ik op goed geluk de weg overlopen als ik geen auto’s meer hoor voorbijsnellen.”

Begeleider Jan kijkt toe van op afstand. “Deze situatie is hartverscheurend voor mij. Ik zie hoe Steven het moeilijk heeft, maar mag niet helpen want hij moet zich leren te behelpen. Soms kafferen mensen mij zelfs uit: ‘U zou hem beter helpen oversteken in plaats van daar te staan’. Maar Steven moet het alleen leren. Zijn autonomie is zijn vrijheid.”

Een jonge Marokkaan ziet Steven wachten, neemt zijn linkerhand en begeleidt hem naar de overkant. Eén hindernis genomen, nog drie te gaan. De stok tikt verder. Aan de tweede weg houdt Steven de stok omhoog, een oversteekmanoeuvre. Zonder het te weten prikt hij in het kraakwitte hemd van een veertiger die net oversteekt. De man schrikt. “Oeps, ik had hem niet gezien”, zegt Steven. “Soms valt er ook wel eens iemand over mijn stok.” Bij de derde weg steekt hij over terwijl het licht nog rood is. “Wacht”, roept een man aan de overkant. Steven blijft ogenblikkelijk staan. Een vrouw neemt de blinde jongen bij de arm en begeleidt hem tot aan het voetpad. “De mensen bieden spontaan hun hulp aan, vooral migranten tonen zich heel behulpzaam. Al weten mensen soms ook niet wat ze moeten doen.”

Terwijl Steven zijn traject verder zet, schuren afhangende boomtakken over zijn hoofd. “Ik heb nochtans heel het traject met de snoeischaar afgelegd om overal de weg vrij te maken”, zucht Jan.

Nu het laatste deel van de blindentocht: de zomerterrassen aan het Zuidstation. Terwijl voorbijgangers aan de kant springen, baant Steven zich moedig een weg tussen terrasstoelen en tafelpoten. De blindenstok tikt tegen deksels, muren, palen en vuilnisbakken. Aan de echo van de stokslag hoort hij waar de voorwerpen staan. “Nu links nog vier aluminium garagepoorten en dan ben ik er bijna.” Maar dan staat plots een ladder schuin over het voetpad tegen de voorgevel van een café. Jan moet ingrijpen. “Niet erg jongen, dat kon je echt niet weten. Die ladder staat hier normaal niet.” Steven knikt en loopt verder over het opgebroken kasseipad. Als hij met zijn linkerhand een grijs elektriciteitskastje aanraakt, verschijnt een glimlach. “We zijn er.”

De schoolpoort staat open. “We zijn halfweg”, weet Jan. “In de komende weken zullen we de terugweg inoefenen. Dat lijkt vanzelfsprekend, gewoon de omgekeerde route volgen, maar zo eenvoudig is het niet. Steven moet weer helemaal vanaf nul beginnen en ieder detail, elke oneffenheid inprenten.” Steven knikt, hij ziet het allemaal wel zitten. “Het is afzien, maar ik geef niet op. Ik wil onafhankelijk zijn.”

Kristof CLERIX

Laatst bijgewerkt op 28 mei 2011 – 23:58

Mobiliteit

‘Zelfs geuren bieden een houvast’

Bron: De Morgen 21 augustus 2001

Bron: De Morgen
21 augustus 2001