Glaucoom

Prevalentie

De prevalentie van glaucoom in Nederland en België varieert enigszins, maar over het algemeen zijn er aanzienlijke aantallen mensen die worden getroffen door deze oogaandoening in beide landen.

Nederland

In Nederland wordt geschat dat ongeveer 150.000 mensen glaucoom hebben, waarvan velen zich niet bewust zijn van hun aandoening omdat het in de vroege stadia vaak asymptomatisch is. Deze schatting kan variëren afhankelijk van de bron en de definitie van glaucoom, maar het benadrukt het belang van een vroege opsporing en regelmatige oogonderzoeken.

België

In België is er geen specifieke nationale statistiek over de prevalentie van glaucoom, maar het wordt als een belangrijke oogaandoening beschouwd. Volgens de Belgische Glaucoomvereniging wordt geschat dat ongeveer 2% van de Belgische bevolking boven de 40 jaar glaucoom heeft, wat neerkomt op ongeveer 200.000 mensen. Ook hier benadrukt dit het belang van regelmatige oogonderzoeken om de aandoening in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen.

De prevalentie van glaucoom neemt toe met de leeftijd, dus naarmate de bevolking vergrijst, kan het aantal mensen met deze aandoening ook toenemen. Een vroege opsporing en bewustwording zijn essentieel om gezichtsverlies te voorkomen, en beide landen zetten zich in voor educatie en preventie op dit gebied. Personen met risicofactoren zoals een familiegeschiedenis van glaucoom wordt geadviseerd om regelmatige oogonderzoeken bij een oogarts te ondergaan om vroege opsporing mogelijk te maken.

Oorzaken van glaucoom

Glaucoom ontstaat als gevolg van veranderingen in de intraoculaire druk (druk in het oog) die schade aan de oogzenuw veroorzaken.

Verstoorde afvoer van oogvloeistof (oogkamerwater)

Een van de belangrijkste oorzaken van glaucoom is een verstoorde afvoer van de oogvloeistof, ook wel bekend als het kamerwater of het oogkamerwater. Het oog heeft voortdurend een constante aanvoer en afvoer van deze vloeistof om de oogboldruk te handhaven. Als er een onevenwicht ontstaat tussen de productie en afvoer van oogvloeistof, kan de druk in het oog toenemen. Dit verhoogde drukniveau kan de oogzenuw beschadigen en uiteindelijk leiden tot glaucoom.

Er zijn verschillende manieren waarop de afvoer van oogvloeistof kan worden verstoord:

• Verstopte afvoerkanalen: De drainagekanalen in het oog kunnen verstopt raken of geblokkeerd worden, waardoor de vloeistof niet goed kan wegstromen. Dit kan optreden als gevolg van veroudering, littekenvorming, ontstekingen of andere oogaandoeningen.
• Overmatige productie: In sommige gevallen kan het oog een abnormaal hoge hoeveelheid oogvloeistof produceren, wat leidt tot verhoogde druk.

Familiale predispositie

Erfelijkheid speelt ook een significante rol bij glaucoom. Het komt vaak voor in families, en als je  een eerstegraads familielid hebt met glaucoom, heb je een verhoogd risico om de aandoening te ontwikkelen. Dit suggereert dat genetische factoren een rol spelen bij de vatbaarheid voor glaucoom. Wetenschappers hebben verschillende genen geïdentificeerd die betrokken zijn bij de ontwikkeling van glaucoom, maar het begrijpen van de genetische basis blijft een actief onderzoeksgebied.

Glaucoom is een complexe aandoening waarbij meerdere factoren aan de basis kunnen liggen van een verhoogde oogdruk en schade aan de oogzenuw. Daarom is het begrijpen van de oorzaken van glaucoom slechts een deel van het verhaal. De aandoening kan zich ontwikkelen bij mensen met ogenschijnlijk gezonde oogafvoersystemen, en sommige personen  met verhoogde oogdruk ontwikkelen nooit glaucoom. Dit onderstreept het belang van regelmatige oogonderzoeken om vroege tekenen van glaucoom op te sporen, zelfs als er geen duidelijke risicofactoren zijn.

Soorten

Glaucoom is geen eenvormige aandoening; in plaats daarvan omvat het een divers spectrum van oogaandoeningen met verschillende oorzaken, symptomen en behandelingen.

Openhoekglaucoom

Dit is de meest voorkomende vorm van glaucoom. Openhoekglaucoom treedt op wanneer de afvoerkanalen van het oog geleidelijk verstopt raken, waardoor de intraoculaire druk toeneemt. Belangrijke kenmerken van openhoekglaucoom zijn:

• Asymptomatische beginfase: Openhoekglaucoom wordt vaak de “sluipmoordenaar van het gezichtsvermogen” genoemd vanwege het gebrek aan merkbare symptomen in de vroege stadia. Dit betekent dat de schade aan de oogzenuw kan optreden zonder dat de patiënt het merkt.
• Langzaam progressief: De progressie van openhoekglaucoom is meestal traag en kan zich over meerdere jaren ontwikkelen.
• Geleidelijke gezichtsverlies: Naarmate de aandoening vordert, kunnen patiënten merken dat ze perifeer zicht (zicht aan de zijkant) verliezen. In latere stadia kan het centrale zicht ook worden aangetast.

Geslotenhoekglaucoom

Deze vorm is minder gebruikelijk maar ernstiger. Geslotenhoekglaucoom treedt op wanneer de afvoerkanalen van het oog plotseling worden geblokkeerd, wat resulteert in een abrupte toename van de intraoculaire druk. Belangrijke kenmerken van geslotenhoekglaucoom zijn:

• Acute aanvallen: Geslotenhoekglaucoom kan leiden tot acute aanvallen van intense oogpijn, een een wazig zicht, hoofdpijn, misselijkheid en braken. Dit is een medisch noodgeval dat onmiddellijke aandacht vereist.
• Snelle progressie: In tegenstelling tot openhoekglaucoom kan geslotenhoekglaucoom zich snel ontwikkelen en leiden tot ernstige symptomen.
• Risicofactoren: Sommige mensen hebben een verhoogd risico op geslotenhoekglaucoom vanwege anatomische factoren zoals een ondiepe voorste oogkamer.

Normale drukglaucoom (NDG)

Normale drukglaucoom is een enigmatische vorm van glaucoom. In tegenstelling tot de meeste andere vormen van glaucoom, ontwikkelt NDG zich bij patiënten met een normale intraoculaire druk, wat betekent dat de oogdruk binnen het normale bereik ligt. Kenmerken van normale drukglaucoom zijn onder andere:

• Asymptomatische beginfase: Net als bij openhoekglaucoom kan NDG zich in de beginfase zonder merkbare symptomen manifesteren.
• Schade aan de oogzenuw: NDG leidt tot schade aan de oogzenuw en gezichtsverlies, zelfs bij normale oogdruk. De exacte oorzaken van NDG zijn niet volledig begrepen, maar er wordt verondersteld dat problemen met de bloedtoevoer naar de oogzenuw een rol kunnen spelen.
• Specifieke diagnose en behandeling: NDG vereist een specifieke diagnose en behandeling, vaak gebaseerd op beeldvormende technologieën en visuele veldtesten. De behandeling richt zich op het verlagen van de oogdruk en het behoud van de oogzenuw.

Congenitaal glaucoom

Congenitaal glaucoom is een zeldzame vorm die bij de geboorte aanwezig is. Het ontstaat als gevolg van structurele afwijkingen in het oog die de afvoer van oogvloeistof belemmeren. Belangrijke kenmerken van congenitaal glaucoom zijn:

• Vroegtijdige presentatie: Deze vorm van glaucoom wordt meestal vastgesteld bij zuigelingen of jonge kinderen en kan leiden tot symptomen zoals overmatig huilen, lichtgevoeligheid, een wazig zicht en een vergroot oog.
• Chirurgische behandeling: Congenitaal glaucoom vereist vaak dringende chirurgische ingrepen om de obstructie in de afvoerkanalen te verwijderen en de intraoculaire druk te verlagen.
• Levenslange zorg: Personen met congenitaal glaucoom hebben vaak levenslange oogzorg en follow-upbehandeling nodig om complicaties te voorkomen.

Exfoliatieglaucoom

Exfoliatieglaucoom is een relatief zeldzame vorm van glaucoom die wordt gekenmerkt door de ophoping van exfoliatiemateriaal op de lens van het oog. Dit materiaal kan zich verspreiden naar andere delen van het oog, zoals de drainagekanalen, en de afvoer van oogvloeistof belemmeren. Belangrijke kenmerken van exfoliatieglaucoom zijn onder andere:

• Progressieve ophoping: Exfoliatiemateriaal hoopt zich in de loop van de tijd op en kan leiden tot een verhoging van de oogdruk.
• Meestal bilateraal: Deze vorm van glaucoom treft vaak beide ogen en kan gepaard gaan met een verhoogd risico op cataractvorming.
• Specifieke behandeling: Exfoliatieglaucoom vereist vaak een zorgvuldige monitoring en behandeling om de oogdruk te beheersen. Het kan een uitdaging zijn om te behandelen vanwege de complexiteit van exfoliatiemateriaal.

Pigmentglaucoom

Pigmentglaucoom ontstaat wanneer pigmentdeeltjes uit de iris van het oog in de afvoerkanalen terechtkomen en verstoppingen veroorzaken. Deze verstoppingen kunnen de afvoer van oogvloeistof belemmeren en de oogdruk verhogen. Belangrijke kenmerken van pigmentglaucoom zijn onder andere:

• Typische presentatie: Pigmentglaucoom komt vaak voor bij jongvolwassenen en kan symptomen veroorzaken zoals oogpijn, wazig zien en verhoogde oogdruk.
• Verstopte afvoer: Het pigment uit de iris kan zich ophopen in de drainagekanalen en tot verstoppingen leiden.
• Specifieke behandeling: Pigmentglaucoom vereist vaak een medicamenteuze behandeling of soms laserbehandeling om de oogdruk te beheersen.

Secundair glaucoom

Secundair glaucoom verwijst naar glaucoom dat ontstaat als gevolg van andere oogaandoeningen of medische aandoeningen. Dit type glaucoom kan variëren in oorzaak en presentatie. Enkele voorbeelden van aandoeningen die secundair glaucoom kunnen veroorzaken, zijn uveïtis (ontsteking van het oog), diabetes en een traumatisch oogletsel. Belangrijke kenmerken van secundair glaucoom zijn onder andere:

• Onderliggende oorzaak: De diagnose en behandeling van secundair glaucoom zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de aandoening.
• Diverse presentatie: Secundair glaucoom kan zich op verschillende manieren manifesteren, afhankelijk van de onderliggende aandoening.
• Gepersonaliseerde behandeling: Het beheren van secundair glaucoom vereist een gepersonaliseerde benadering om zowel de onderliggende oorzaak als de verhoogde oogdruk aan te pakken.

Regelmatige oogonderzoeken bij een oogarts zijn de sleutel om glaucoom in een vroeg stadium op te sporen en de juiste zorg te krijgen. Bij vermoeden van glaucoom, vooral bij symptomen van acute aanvallen, is onmiddellijke medische aandacht noodzakelijk om blijvende schade te voorkomen.

Risicofactoren

Verschillende factoren verhogen het risico op glaucoom, variërend van leeftijd en genetica tot raciale achtergrond en medische geschiedenis. Een goed begrip van deze risicofactoren is essentieel voor zowel personen als zorgverleners om vroege opsporing en preventie van deze complexe oogaandoening te bevorderen. Hier verkennen we uitgebreid de belangrijkste risicofactoren voor glaucoom.

Leeftijd

Leeftijd is een belangrijke risicofactor voor glaucoom. Het risico neemt toe met de leeftijd, en de meerderheid van de mensen met glaucoom is ouder dan 40 jaar. Naarmate we ouder worden, kan de afvoer van oogvloeistof minder efficiënt worden, waardoor de intraoculaire druk kan stijgen.

Familiegeschiedenis

Een familiegeschiedenis van glaucoom verhoogt het individuele risico. Er zijn genetische componenten betrokken bij sommige gevallen van glaucoom, en als een eerstegraads familielid (ouder, broer, zus) glaucoom heeft, heb je  een verhoogd risico op de aandoening.

Ras en etniciteit

Het risico op glaucoom kan variëren afhankelijk van ras en etniciteit. Sommige etnische groepen hebben een hoger risico dan andere. Bijvoorbeeld, Afro-Amerikanen hebben een verhoogd risico op openhoekglaucoom en een ernstigere vorm ervan, terwijl Aziatische en Latino populaties een verhoogd risico hebben op geslotenhoekglaucoom.

Oogletsel of chirurgie

Eerdere oogletsels of oogchirurgie kunnen het risico op glaucoom vergroten. Oogtrauma kan de afvoerkanalen van het oog beschadigen, waardoor de oogdruk kan toenemen. Dit benadrukt het belang van oogbescherming bij activiteiten met een hoog risico op letsel.

Oogaandoeningen

Andere oogaandoeningen kunnen het risico op glaucoom verhogen. Mensen met hoge bijziendheid (myopie) lopen bijvoorbeeld een verhoogd risico op bepaalde vormen van glaucoom, zoals normale drukglaucoom.

Symptomen

Een van de uitdagingen bij het opsporen van glaucoom is dat het in de vroege stadia vaak geen merkbare symptomen heeft. Dit betekent dat de aandoening zich ongemerkt kan ontwikkelen en pas wordt opgemerkt wanneer er al schade aan de oogzenuw is opgetreden. Naarmate glaucoom vordert, kunnen echter symptomen optreden die aandacht en onmiddellijke medische zorg vereisen. Hier verkennen we uitgebreid de mogelijke symptomen van glaucoom.

Geleidelijk verlies van perifeer zicht

Een van de vroegste tekenen van glaucoom is het geleidelijke verlies van perifeer zicht, ook wel bekend als tunnelzicht. Dit gebeurt meestal zonder merkbare symptomen in de vroege stadia van de aandoening. Patiënten merken mogelijk niet dat ze hun zijdelingse gezichtsveld verliezen totdat het aanzienlijk is verminderd.

Oogpijn of hoofdpijn

Sommige mensen met glaucoom ervaren milde tot ernstige pijn in de ogen of hoofdpijn. Deze symptomen kunnen voorkomen, vooral wanneer de intraoculaire druk plotseling stijgt, zoals in gevallen van acuut geslotenhoekglaucoom.

Wazig zicht

Een wazig zicht kan optreden als gevolg van glaucoom, vooral wanneer het centrale zicht wordt aangetast. Het kan moeilijk zijn om details te zien, wat dagelijkse taken bemoeilijkt.

Halo’s rond lichtbronnen

Bij het kijken naar lichtbronnen, zoals lampen of autokoplampen, kunnen patiënten lichtkransen (halo’s) ervaren. Dit fenomeen kan optreden vanwege verstrooiing van licht in het oog als gevolg van veranderingen in de ooglens.

Misselijkheid en braken

In gevallen van acuut geslotenhoekglaucoom, kunnen symptomen zoals misselijkheid en braken optreden. Dit zijn tekenen van een ernstige noodsituatie die onmiddellijke medische aandacht vereist.

Wanneer symptomen van glaucoom optreden, vooral ernstige pijn in de ogen, wazig zien, of misselijkheid en braken, wijst dit op een dringende noodsituatie die onmiddellijke medische zorg vereist. In deze gevallen moet onmiddellijk contact worden opgenomen met een oogarts of moet naar de spoedeisende hulp worden gegaan om complicaties en permanent gezichtsverlies te voorkomen. Omdat glaucoom vaak asymptomatisch begint, benadrukt dit het belang van regelmatige oogonderzoeken om de aandoening in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen, zelfs als er geen merkbare symptomen zijn.

Lichamelijke gevolgen van glaucoom

Geleidelijk verlies van gezichtsvermogen

Een van de meest opvallende lichamelijke gevolgen van glaucoom is het geleidelijke verlies van gezichtsvermogen, meestal in de vorm van perifeer zichtverlies. Dit kan het dagelijks functioneren aanzienlijk beïnvloeden, met name bij activiteiten zoals autorijden, lezen en herkennen van gezichten.

Verminderde onafhankelijkheid

Het verlies van gezichtsvermogen kan de onafhankelijkheid van een persoon verminderen. Eenvoudige dagelijkse taken zoals boodschappen doen, koken en persoonlijke verzorging kunnen moeilijker worden, wat kan leiden tot afhankelijkheid van anderen.

Pijn en ongemak

In gevallen van acuut geslotenhoekglaucoom kunnen patiënten ernstige pijn en ongemak ervaren als gevolg van de plotselinge stijging van de intraoculaire druk (oogdruk). Dit kan leiden tot misselijkheid, braken en ernstige hoofdpijn.

Psychische gevolgen van glaucoom

Angst en depressie

Het omgaan met de progressieve aard van glaucoom, het vooruitzicht van blijvend verlies van gezichtsvermogen en de uitdagingen van het dagelijks leven met verminderd zicht kunnen leiden tot gevoelens van angst en een depressie. Het aanpassen aan een veranderd gezichtsvermogen kan psychisch belastend zijn.

Verlies van zelfvertrouwen

Glaucoom kan het zelfvertrouwen van een persoon aantasten, vooral als ze worstelen met slechtziendheid. Het gevoel van afhankelijkheid van anderen en het verlies van onafhankelijkheid kan iemands gevoel van eigenwaarde verminderen.

Sociale isolatie

Het verlies van gezichtsvermogen kan leiden tot sociale isolatie, omdat mensen met glaucoom zich mogelijk terugtrekken uit sociale activiteiten uit angst voor ongemak of stigmatisering.

De fysieke en psychische gevolgen van glaucoom zijn afhankelijk van de ernst van de aandoening en de individuele veerkracht. Een vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal om de progressie van glaucoom te vertragen en de lichamelijke en psychische impact te beperken. Ondersteuning van zorgverleners, gezinsleden, familie en vrienden kan ook essentieel zijn om de kwaliteit van leven van mensen met glaucoom te verbeteren en hen te helpen omgaan met de uitdagingen die deze aandoening met zich meebrengt. Het bewustzijn van de impact van glaucoom, zowel lichamelijk als psychisch, is een eerste stap naar effectieve zorg en ondersteuning.

Diagnose en onderzoeken

Het stellen van de diagnose glaucoom vereist een grondig onderzoek door een gespecialiseerde oogarts. Gezien de sluipende aard van de aandoening, waarbij symptomen vaak afwezig zijn in de vroege stadia, spelen verschillende diagnostische onderzoeken een cruciale rol bij het opsporen van glaucoom en het instellen van een passende behandeling.

Oogdrukmeting (tonometrie)

Een van de belangrijkste diagnostische tests voor glaucoom is de meting van de intraoculaire druk, ook wel bekend als tonometrie. Hierbij wordt de druk in het oog gemeten met behulp van een tonometer. Een verhoogde oogdruk is een veelvoorkomend teken van glaucoom, maar niet alle gevallen van glaucoom gaan gepaard met een verhoogde oogdruk.

Gezichtsveldonderzoek (perimetrie)

Een gezichtsveldonderzoek, zoals een perimetrie, spoort veranderingen in het perifere zicht van de patiënt op. Dit houdt in dat de patiënt in een apparaat kijkt en reageert wanneer lichtpuntjes in hun gezichtsveld verschijnen. Hierdoor kan de arts bepalen of er sprake is van verlies van perifeer zicht, wat een vroeg teken van glaucoom kan zijn.

Oogzenuwonderzoek

Een grondig onderzoek van de oogzenuw is van vitaal belang voor de diagnose van glaucoom. De oogarts bekijkt de oogzenuw met behulp van een oftalmoscoop en beoordeelt verschillende kenmerken, waaronder de kleur, vorm en de aanwezigheid van eventuele afwijkingen. Schade aan de oogzenuw is een sleutelkenmerk van glaucoom.

Optische Coherentie Tomografie (OCT)

Optische coherentie tomografie, ook bekend als OCT, is een geavanceerd beeldvormingsonderzoek dat gedetailleerde beelden biedt van de structuren in het oog. Dit omvat het netvlies, de oogzenuw en andere belangrijke delen. OCT spoort eventuele veranderingen in deze structuren op die geassocieerd kunnen worden met glaucoom.

Vroege opsporing en preventie

Een vroege opsporing van glaucoom is van het grootste belang om verdere schade aan de oogzenuw te voorkomen en het gezichtsverlies te beheersen. Regelmatige oogonderzoeken, vooral als je risicofactoren hebt zoals leeftijd, familiegeschiedenis of een verhoogde oogdruk, zijn essentieel om glaucoom in een vroeg stadium op te sporen. Glaucoom begint vaak asymptomatisch, wat benadrukt waarom deze regelmatige controles zo cruciaal zijn. Door samen te werken met een ervaren oogarts en de aanbevolen screenings te ondergaan, kan je je ooggezondheid behouden en de progressie van glaucoom effectief beheren.

Behandeling

Glaucoom is een chronische oogaandoening waarvoor geen definitieve genezing bestaat. De behandeling richt zich op het onder controle krijgen en houdenvan de oogdruk en het voorkomen van verdere schade aan de oogzenuw. De keuze voor een specifieke behandeling hangt af van verschillende factoren, waaronder het type glaucoom, de ernst ervan en individuele medische omstandigheden. Hier zijn de belangrijkste behandelingsmogelijkheden:

Oogdruppels

Oogdruppels zijn vaak de eerste behandelingslijn voor glaucoom. Ze worden voorgeschreven om de intraoculaire druk te verlagen door de productie van oogvloeistof te verminderen of de afvoer ervan te verbeteren. Er zijn verschillende soorten oogdruppels beschikbaar, waaronder:

• Prostaglandine-analogen: Deze druppels verhogen de afvoer van oogvloeistof en verminderen de druk.
• Beta-blokkers: Deze medicijnen verminderen de productie van oogvloeistof.
• Alfa-agonisten: Ze verminderen de productie van oogvloeistof en verhogen de afvoer.
• Koolzuuranhydraseremmers: Deze druppels verminderen de productie van oogvloeistof.

Het is belangrijk om oogdruppels regelmatig in te nemen, zoals voorgeschreven door je oogarts, om de oogdruk onder controle te houden.

Orale medicatie

In sommige gevallen kan je oogarts orale medicijnen in tabletvorm voorschrijven om de oogdruk te reguleren. Deze medicijnen kunnen effectief zijn bij het verminderen van de druk in het oog, maar ze kunnen bijwerkingen hebben die nauwlettend moeten worden gevolgd. Je arts zal de geschiktheid van orale medicatie voor jouw situatie beoordelen.

Lasertherapie

Verschillende lasertechnieken kunnen worden gebruikt om de intraoculaire druk te verlagen en glaucoom te beheersen. Enkele veel voorkomende laserprocedures zijn onder andere:

• Lasertrabeculoplastie: Bij deze behandeling wordt een laser gebruikt om de afvoerkanalen van het oog te vergroten, waardoor de druk afneemt.
• Laseriridotomie: Dit wordt vaak gebruikt bij geslotenhoekglaucoom om een klein gaatje in de iris te maken, waardoor de druk kan ontsnappen.

Lasertherapie kan effectief zijn bij het verlagen van de druk, maar de resultaten kunnen in de loop van de tijd variëren en meerdere sessies kunnen nodig zijn.

Chirurgie

In gevallen waarin medicatie en lasertherapie niet effectief genoeg zijn, kan een operatie nodig zijn. Chirurgische opties omvatten:

• Trabeculectomie: Dit is een procedure waarbij een nieuw afvoerkanaal wordt gecreëerd om de druk te verminderen.
• Drainage-implantaten: Deze apparaten worden geïmplanteerd om overtollige vloeistof uit het oog af te voeren.

Chirurgie wordt meestal beschouwd als een laatste redmiddel als andere behandelingen niet voldoende zijn om de intraoculaire druk onder controle te krijgen en houden.

Het is van vitaal belang om de behandelingsoptie te bespreken en te volgen die het beste bij jouw specifieke situatie past. Regelmatige opvolgafspraken met je oogarts zijn cruciaal om de voortgang van de behandeling te evalueren en de gezondheid van je ogen te behouden. Glaucoom vereist levenslange zorg en aandacht om schade aan het gezichtsvermogen te minimaliseren.

Prognose

De prognose bij glaucoom is sterk afhankelijk van vroege diagnose en tijdige behandeling. Glaucoom is een sluipende oogaandoening die in de beginfase vaak asymptomatisch is. Als het onbehandeld blijft, kan het leiden tot permanente blindheid.

Vroege diagnose redt gezichtsvermogen

Het meest kritische aspect van het omgaan met glaucoom is de vroege diagnose. In de beginfase van de aandoening merken patiënten vaak geen symptomen of ervaren ze slechts milde ongemakken. Dit kan leiden tot een vertraging in het zoeken naar medische hulp, waardoor de aandoening onopgemerkt kan voortschrijden.

Wanneer glaucoom niet tijdig wordt ontdekt en behandeld, kan het leiden tot permanente schade aan de oogzenuw en gezichtsverlies. Deze schade is onomkeerbaar, wat benadrukt waarom een vroege opsporing cruciaal is.

Effectieve behandeling vertraagt progressie

Hoewel glaucoom niet kan worden genezen, kunnen behandelingen de progressie van de aandoening vertragen en de intraoculaire druk beheersen. Het beheer van de oogdruk is de belangrijkste doelstelling bij de behandeling van glaucoom.

Met behulp van oogdruppels, medicatie, lasertherapie of chirurgie kan de oogarts de intraoculaire druk verminderen en verdere schade aan de oogzenuw voorkomen. Wanneer deze behandelingen consequent worden gevolgd, kunnen ze de voortgang van glaucoom aanzienlijk vertragen en het resterende gezichtsvermogen behouden.

Verbeterde kwaliteit van leven

Een vroege diagnose en effectieve behandeling bieden niet alleen de mogelijkheid om gezichtsverlies te voorkomen, maar ze dragen ook bij aan een verbeterde kwaliteit van leven. Glaucoom kan beperkingen opleggen aan dagelijkse activiteiten, zoals autorijden, lezen en zelfzorg. Door de aandoening onder controle te houden, kunnen patiënten hun onafhankelijkheid behouden en een actieve levensstijl handhaven.

Regelmatige oogonderzoeken en bewustwording

Om de beste prognose te bereiken, is het essentieel om regelmatig oogonderzoek bij een oogarts te ondergaan, vooral als je risicofactoren hebt zoals een familiegeschiedenis van glaucoom of leeftijd boven de 40 jaar. Een vroege opsporing kan de behandeling in een vroeg stadium starten, waardoor schade wordt voorkomen.

Daarnaast is bewustwording van glaucoom en het belang van ooggezondheid van groot belang. Onderwijs over de risicofactoren en symptomen van glaucoom kan mensen aanmoedigen om tijdig medische hulp te zoeken en hun ogen regelmatig te laten controleren.

Complicaties

Glaucoom is een ernstige oogaandoening die, indien onbehandeld, tot verschillende complicaties kan leiden.

Verlies van gezichtsvermogen

Een van de meest verontrustende complicaties van glaucoom is het verlies van gezichtsvermogen. Glaucoom veroorzaakt schade aan de oogzenuw, wat kan leiden tot blijvend verlies van perifeer zicht en uiteindelijk centraal zicht. In de beginfase van de aandoening merken patiënten vaak geen symptomen, waardoor ze niet beseffen dat er schade optreedt. Als glaucoom onbehandeld blijft, kan het gezichtsverlies onomkeerbaar worden en in sommige gevallen leiden tot blindheid.

Verlies van onafhankelijkheid

Gezichtsverlies door glaucoom kan diepgaande gevolgen hebben voor de onafhankelijkheid van een persoon. Dagelijkse activiteiten zoals autorijden, lezen, koken en zelfzorg kunnen moeilijker worden naarmate het gezichtsverlies vordert. Dit verlies van onafhankelijkheid kan de levenskwaliteit aanzienlijk verminderen en leiden tot gevoelens van frustratie en afhankelijkheid van anderen.

Depressie en angst

Het omgaan met gezichtsverlies en de beperkingen die dit met zich meebrengt, kan psychische stress en een depressie veroorzaken. Het verlies van het vermogen om dagelijkse activiteiten uit te voeren en de angst voor verdere achteruitgang van het gezichtsvermogen kunnen een zware emotionele tol eisen. Het is belangrijk om de psychische gezondheid van patiënten met glaucoom in overweging te nemen en tijdig hulp en ondersteuning te bieden indien nodig.

Het belang van preventie en behandeling

Het voorkomen van deze complicaties begint met bewustwording, regelmatige oogonderzoeken en het volgen van de aanbevelingen van je oogarts. Een vroege diagnose en behandeling van glaucoom zijn de sleutels tot het behoud van je gezichtsvermogen en het minimaliseren van complicaties. Omdat glaucoom vaak asymptomatisch is in de beginfase, is het van cruciaal belang om oogonderzoeken te ondergaan, vooral als je risicofactoren heeft zoals een familiegeschiedenis van de aandoening.

Preventie van oogziekte

Het behoud van een gezond gezichtsvermogen is van onschatbare waarde voor een goede levenskwaliteit, en preventieve maatregelen spelen een cruciale rol bij het voorkomen van oogaandoeningen, waaronder glaucoom.

Regelmatige oogonderzoeken

Een van de meest effectieve manieren om glaucoom en andere oogaandoeningen te voorkomen, is door regelmatig oogonderzoek te laten doen. Dit geldt vooral als je risicofactoren hebt, zoals een familiegeschiedenis van glaucoom, leeftijd boven de 40 jaar, of andere medische aandoeningen zoals diabetes. Oogartsen kunnen in een vroeg stadium tekenen van glaucoom opsporen, zelfs voordat er merkbare symptomen optreden. Een vroege opsporing biedt de mogelijkheid om tijdig met behandeling te beginnen en gezichtsverlies te voorkomen.

Gezonde levensstijl

Een gezonde levensstijl speelt een cruciale rol bij het behoud van een goede ooggezondheid. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van een gezonde levensstijl die kunnen bijdragen aan de preventie van glaucoom en andere oogaandoeningen:

• Gezond dieet: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, vitamines en mineralen, zoals groene bladgroenten, vis, noten en bessen, kunnen de ogen beschermen tegen schade door vrije radicalen. Omega-3-vetzuren, die te vinden zijn in vis zoals zalm, tonijn en makreel, kunnen ook gunstig zijn voor de ooggezondheid.
• Lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan de bloedtoevoer naar de ogen verbeteren en de oogdruk helpen reguleren. Het kan ook bijdragen aan een gezond gewicht, wat het risico op diabetes kan verminderen, een risicofactor voor glaucoom.
• Niet roken: Roken is schadelijk voor de ooggezondheid en kan het risico op glaucoom verhogen. Het is belangrijk om roken te vermijden en te werken aan het stoppen als je momenteel rookt.

Bescherming tegen UV-straling en trauma

Langdurige blootstelling aan schadelijke UV-straling kan schade aan de ogen veroorzaken en het risico op cataract en andere oogaandoeningen vergroten. Draag altijd een zonnebril met UV-bescherming en een breedgerande hoed wanneer je je in de zon bevindt.

Daarnaast is oogtrauma een risicofactor voor glaucoom. Draag oogbescherming bij activiteiten waarbij het risico op oogletsel hoog is, zoals sporten of klussen met potentieel gevaarlijke gereedschappen.

Behandeling van onderliggende medische aandoeningen

Sommige onderliggende medische aandoeningen, zoals diabetes, kunnen het risico op glaucoom vergroten. Het is van vitaal belang om deze aandoeningen te beheren door de aanbevelingen van jouw zorgverlener op te volgen, je bloedsuikerspiegel onder controle te houden en regelmatig medische controles te laten uitvoeren.

Omgaan met glaucoom

Het omgaan met glaucoom in het dagelijks leven kan uitdagend zijn, maar met de juiste aanpak en ondersteuning is het mogelijk om een actief en bevredigend leven te leiden. Hier zijn enkele tips om je te helpen bij het omgaan met glaucoom:

Volg de behandelingsrichtlijnen van je arts

• Neem je voorgeschreven medicijnen, oogdruppels of andere behandelingen zoals voorgeschreven door je oogarts.
• Houd regelmatige afspraken voor oogonderzoeken en volg het behandelingsplan dat je arts heeft aanbevolen.

Leer je oogdruppels correct te gebruiken

• Vraag je oogarts om je te laten zien hoe je oogdruppels op de juiste manier toedient.
• Gebruik een schema of herinneringsapp om ervoor te zorgen dat je je druppels op het juiste tijdstip inneemt.

Pas je levensstijl aan voor je ooggezondheid

• Vermijd roken, omdat roken het risico op glaucoom kan verhogen.
• Houd een gezonde bloeddruk en diabetes onder controle, omdat deze aandoeningen de progressie van glaucoom kunnen versnellen.
• Eet een uitgebalanceerd dieet met veel groenten en fruit om je ooggezondheid te ondersteunen.

Creëer een veilige omgeving

• Zorg voor goede verlichting in je huis om ongelukken te voorkomen.
• Verwijder obstakels en creëer een opgeruimde en georganiseerde leefomgeving.
• Gebruik eventueel contrasterende kleuren om objecten en randen beter te kunnen zien.

Gebruik hulpmiddelen en technologie

• Maak gebruik van hulpmiddelen zoals vergrotingshulpmiddelen zoals vergrootglazen, brillen en andere optische hulpmiddelen, groteletterboeken en spraakassistenten om dagelijkse taken te vergemakkelijken.
• Digitale hulpmiddelen zoals smartphones en tablets hebben ingebouwde toegankelijkheidsfuncties die je kunnen helpen, zoals schermvergroting en spraakuitvoer.

Leer braille of grote letters

• Leer indien nodig braille als je zicht aanzienlijk is aangetast.
• Groteletterboeken en -materialen kunnen ook nuttig zijn als je de voorkeur geeft aan vergrote tekst.

Zoek ondersteuning

• Sluit je aan bij een glaucoomondersteuningsgroep of zoek professionele therapie om te leren omgaan met de emotionele impact van glaucoom.
• Je kan ook live terecht bij tal van steun-, praat-, lotgenotengroepen en oogcafés. Blindennazorgwerken (BE en NL) kunnen je hier naar doorverwijzen, al kan je vaak ook online informatie vinden over dergelijke bijeenkomsten (Agenda BE en Agenda NL). Daarnaast bestaan ook besloten Facebook-groepen waar je je verhaal kwijt kan en vragen kan stellen, zoals “Visueel beperkt” en “Lotgenoten met een oogaandoening en slechtzienden“.
• Praat met je partner, familie en vrienden over jouw behoeften en hoe zij je kunnen ondersteunen.
• Voor tips en vragen rond hulpmiddelen bestaat de groep “Hulpmiddelen en tips voor blinden en slechtzienden“, en ook revalidatiecentra (BE en NL), low vision-centra (BE en NL) en hulpmiddelenleveranciers (BE en NL) kunnen je hierbij helpen.

Blijf actief

• Houd je fysieke en mentale welzijn in de gaten door actief te blijven en sociale interacties te bevorderen.
• Overweeg om deel te nemen aan activiteiten, al dan niet specifiek voor mensen met een visuele beperking, zoals tastbare kunst of begeleide wandelingen.

Regelmatige zelfevaluatie

• Monitor je gezichtsvermogen regelmatig door jezelf vragen te stellen zoals: “Zie ik veranderingen in mijn zicht?” of “Zijn er nieuwe uitdagingen waar ik hulp bij nodig heb?”

Wees geduldig met jezelf

• Het aanpassen aan het leven met glaucoom kan tijd en geduld vergen. Wees vriendelijk voor jezelf en zoek professionele hulp als dat nodig is.

Glaucoom hoeft geen beperking hoeft te zijn, maar eerder een uitdaging die je kunt overwinnen met de juiste aanpassingen en ondersteuning. Het is belangrijk om open te staan voor hulp en flexibel te zijn bij het aanpassen van je dagelijkse routine om je onafhankelijkheid en levenskwaliteit te behouden.

Sorteer op: Sorteer selectie Alfabetisch, A-Z Omgekeerd alfabetisch, Z-A Op datum, nieuwste eerst Op datum, oudste eerst

Resultaten per pagina: 25 50 100 150 200

1. Willen blinde en slechtziende personen wel (weer) (goed) zien?16-04-2024 06:04:36
2. Tips voor thuisverpleegkundigen die bij een blinde of slechtziende persoon komen15-04-2024 07:04:41
3. Onbegrip over vermoeidheid bij blinden en slechtzienden07-04-2024 12:04:54
4. Blind of slechtziend: Hand- en polsproblemen tijdens het stoklopen04-04-2024 12:04:21
5. Omgaan met menstruatie als je een visuele beperking hebt31-03-2024 07:03:13
6. Misselijkheid bij blinden en slechtzienden27-03-2024 03:03:09
7. Korstjes op de oogleden27-03-2024 03:03:38
8. Endoftalmitis (ontsteking van binnenste van oog)27-03-2024 03:03:14
9. Dacryocystitis (ontsteking van traanzak)27-03-2024 03:03:41
10. Iritis27-03-2024 03:03:09
11. Iridocyclitis (uveitis anterior)26-03-2024 06:03:43
12. Droge lucht en oogproblemen23-03-2024 05:03:09
13. Verhoogde alertheid bij blinden en slechtzienden21-03-2024 07:03:19
14. Aanpassingsstoornissen bij personen met een visuele handicap16-03-2024 08:03:41
15. Vitaminen en ooggezondheid13-03-2024 07:03:10
16. Oogproblemen bij het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS)12-03-2024 12:03:22
17. Tranende / Waterige ogen08-03-2024 08:03:44
18. Oogafscheiding07-03-2024 06:03:38
19. Oogallergie06-03-2024 04:03:47
20. Gezwollen ogen en oogleden05-03-2024 08:03:08
21. Brandende ogen04-03-2024 06:03:39
22. Oogwrijven28-02-2024 03:02:01
23. Rode ogen27-02-2024 07:02:01
24. Acupunctuur voor de ogen26-02-2024 04:02:00
25. Slechtziend: Tips bij plotselinge misselijkheid door fel licht24-02-2024 05:02:38
26. Problemen met het zien van details24-02-2024 01:02:17
27. Ectropion (onderste ooglid draait naar buiten)20-02-2024 01:02:26
28. Waarom mag je niet met je ogen in de zon kijken?20-02-2024 08:02:50
29. Jeukende ogen19-02-2024 02:02:04
30. Visuele cortex in hersenen: Verwerken van visuele informatie19-02-2024 02:02:12
31. Oogproblemen bij Multiple Sclerose (MS)19-02-2024 06:02:50
32. Wisselend zicht bij slechtzienden19-02-2024 05:02:16
33. Kunnen blinden en slechtzienden lijden aan reisziekte?09-01-2024 07:01:22
34. Kunnen blinden en slechtzienden ook claustrofobie hebben?14-12-2023 07:12:22
35. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij blinden en slechtzienden09-12-2023 03:12:00
36. Automutilatie (zelfverwonding) bij blinden en slechtzienden09-12-2023 02:12:54
37. Vervormd zien (metamorfopsie)19-11-2023 07:11:22
38. Maculagat18-11-2023 04:11:07
39. Iris (regenboogvlies): Aandoeningen en problemen13-11-2023 06:11:03
40. Oogzenuw (opticus nervus): Aandoeningen en problemen11-11-2023 04:11:00
41. Oogbindvlies (conjunctiva): Aandoeningen en problemen11-11-2023 02:11:17
42. Ooglid / Oogleden: Aandoeningen en problemen11-11-2023 01:11:24
43. Netvlies (retina): Aandoeningen en problemen11-11-2023 08:11:22
44. Wetenschappelijke onderzoeken die blinden weer willen doen zien06-11-2023 07:11:28
45. Foropter: Instrument voor oogonderzoeken en bepalen van oogcorrectie04-11-2023 05:11:50
46. Pterygium04-11-2023 03:11:56
47. Pinguecula04-11-2023 03:11:33
48. Trachoom04-11-2023 03:11:05
49. Premature retinopathie04-11-2023 03:11:22
50. Trichiasis04-11-2023 03:11:44
51. Subconjunctivale bloeding04-11-2023 03:11:02
52. Hoornvlieslittekens04-11-2023 03:11:11
53. Scleritis04-11-2023 03:11:46
54. Oogziekte van Graves04-11-2023 03:11:21
55. De invloed van hydratatie op de ooggezondheid03-11-2023 03:11:38
56. Oogontsteking02-11-2023 02:11:48
57. Oogzenuwontsteking02-11-2023 02:11:32
58. Oogkasontsteking (orbitale cellulitis)02-11-2023 01:11:01
59. Nachtblindheid01-11-2023 01:11:32
60. Hormonale veranderingen en oogproblemen01-11-2023 12:11:06
61. Oogirritatie01-11-2023 07:11:00
62. Ooginfarct01-11-2023 07:11:35
63. Oftalmoplegie (verzwakte of verlamde oogspieren)01-11-2023 07:11:51
64. Oculaire toxoplasmose01-11-2023 07:11:44
65. Meibomitis29-10-2023 08:10:19
66. Hoornvlies: Aandoeningen en problemen met de cornea29-10-2023 03:10:09
67. Ziekte van Coats29-10-2023 02:10:31
68. Lagoftalmie (niet kunnen knipperen of ogen niet volledig kunnen sluiten)29-10-2023 02:10:45
69. Macula-oedeem29-10-2023 02:10:30
70. Maculapucker29-10-2023 02:10:20
71. Kleurenblindheid29-10-2023 02:10:30
72. Keratitis (hoornvliesontsteking)27-10-2023 01:10:02
73. Coördinatieproblemen bij blinden en slechtzienden26-10-2023 02:10:47
74. Duizeligheid bij blinden en slechtzienden26-10-2023 07:10:21
75. Hypertensieve retinopathie25-10-2023 05:10:59
76. Herpes in het oog (oculaire herpes, oogherpes)25-10-2023 05:10:43
77. Gordelroos in het oog25-10-2023 05:10:07
78. Hoornvlieszweer25-10-2023 05:10:14
79. Hoornvliestroebelingen25-10-2023 05:10:27
80. Paniekaanvallen bij blinden en slechtzienden25-10-2023 05:10:15
81. Ziekenhuisinfecties die de ogen kunnen aantasten24-10-2023 11:10:48
82. Invloed van airconditioning op de ooggezondheid24-10-2023 11:10:57
83. Hart- en vaataandoeningen bij blinden en slechtzienden24-10-2023 05:10:17
84. Fluoresceïnekleuring van het oog: Diagnostische hulpmiddel voor oogaandoeningen24-10-2023 05:10:22
85. Ooginfecties23-10-2023 05:10:46
86. Eenzaamheid bij blinden en slechtzienden23-10-2023 03:10:04
87. Hordeolum (strontje): Ooginfectie23-10-2023 07:10:57
88. Hoornvliesletsels23-10-2023 07:10:30
89. Usher-syndroom23-10-2023 07:10:04
90. Hemianopsie: Verlies van gezichtsveld in één of beide ogen23-10-2023 07:10:14
91. Invloed van melatonine op blinden21-10-2023 01:10:58
92. Leber Congenitale Amaurose21-10-2023 11:10:18
93. Sneeuwblindheid21-10-2023 11:10:37
94. Retinoblastoom (netvlieskanker)21-10-2023 11:10:23
95. Oogkanker21-10-2023 11:10:08
96. Halo’s en lichtverblinding21-10-2023 11:10:36
97. Hoornvliesdystrofie21-10-2023 11:10:59
98. Hand- en polsklachten bij blinden en slechtzienden20-10-2023 03:10:08
99. Keratoconus (kegelvormig en dunner hoornvlies)20-10-2023 11:10:46
100. Scotomen (blinde vlekken in gezichtsveld)20-10-2023 11:10:27
101. Ptosis (ptose): Afhangend ooglid20-10-2023 11:10:25
102. Visual snow syndrome20-10-2023 11:10:57
103. Uveïtis20-10-2023 11:10:13
104. Lichttherapie bij blinden als behandeling voor melatoninetekort19-10-2023 05:10:29
105. Scleralenzen: Behandeling van verschillende oogproblemen19-10-2023 04:10:22
106. Scheelzien (strabisme, strabismus)19-10-2023 07:10:52
107. Vaak voorkomende oogproblemen en oogziekten bij kinderen19-10-2023 06:10:44
108. Leber Erfelijke Optische Neuropathie (LHON)18-10-2023 11:10:30
109. Verziendheid (hypermetropie)18-10-2023 07:10:02
110. Droge ogen17-10-2023 05:10:51
111. Kunsttranen17-10-2023 04:10:05
112. Schouderpijn en schouderklachten bij blinden en slechtzienden16-10-2023 10:10:08
113. Rugpijn en rugklachten bij blinden en slechtzienden16-10-2023 07:10:02
114. Nystagmus (onwillekeurige, ritmische oogbewegingen)16-10-2023 06:10:24
115. Binoculair onderzoek: Onderzoek van samenwerking tussen de ogen14-10-2023 06:10:22
116. MRI-scan van de ogen: Gedetailleerde beelden van ogen en omliggende structuren14-10-2023 06:10:46
117. Lichtgevoeligheidstest: Onderzoeken van oogreacties op licht14-10-2023 06:10:06
118. Biopsie van het oog: Weefsel uit oog verwijderen en onderzoeken14-10-2023 06:10:56
119. Traanfilmonderzoek13-10-2023 06:10:57
120. Spleetlamponderzoek (biomicroscopie)13-10-2023 06:10:03
121. Refractie-onderzoek (oogmeting)13-10-2023 05:10:32
122. Pupilverwijding (pupildilatatie): Pupil vergroten (meestal via oogdruppels)13-10-2023 05:10:18
123. Pachymetrie van het hoornvlies: Dikte van hoornvlies meten13-10-2023 05:10:22
124. Oogspierfunctietest: Bewegingen van oogspieren beoordelen13-10-2023 05:10:33
125. Oogdrukmeting (tonometrie)13-10-2023 05:10:33
126. Oogechografie: Gedetailleerde blik op de oogstructuren13-10-2023 05:10:44
127. Oftalmoscopie (fundoscopie): Diepgaand onderzoek van het oog13-10-2023 05:10:47
128. OCT-angiografie: Beeldvorming van oogbloedvaten zonder kleurstoffen13-10-2023 05:10:10
129. Netvliesonderzoek: Afwijkingen of problemen in netvlies opsporen13-10-2023 05:10:02
130. Kleurentest: Beoordeling van kleurenzicht13-10-2023 04:10:08
131. Gonioscopie: Beoordeling van de ooghoek13-10-2023 04:10:16
132. Fundusfotografie: Gedetailleerde beelden van achterste deel van het oog13-10-2023 04:10:50
133. Fluoresceïne-angiografie: Onderzoek van netvliesbloedvaten met kleurstof13-10-2023 04:10:33
134. Elektrofysiologische oogonderzoeken: Elektrische evaluatie van de gezondheid van het oog13-10-2023 04:10:44
135. CT-scan van de ogen en oogkas: Gedetailleerde beeldvorming13-10-2023 03:10:58
136. Corneatopografie: Gedetailleerde meting van het hoornvlies13-10-2023 03:10:53
137. Contrastgevoeligheidstest: Oogonderzoek om contrastvermogen te onderzoeken13-10-2023 03:10:33
138. Biometrie: Oogonderzoek om nauwkeurige oogmetingen te krijgen13-10-2023 03:10:08
139. Oogzalven: Soorten, gebruik, tips en hulpmiddelen13-10-2023 06:10:58
140. Netvliesloslating09-10-2023 01:10:45
141. Onzekerheid bij blinden en slechtzienden08-10-2023 01:10:17
142. Abnormale hoofdpositie bij oogproblemen08-10-2023 01:10:21
143. Spierstijfheid, spierpijn en spierspanning bij blinden en slechtzienden08-10-2023 12:10:57
144. Nekpijn bij blinden en slechtzienden08-10-2023 12:10:36
145. Burn-out bij blinden en slechtzienden08-10-2023 07:10:34
146. Ziekte van Stargardt (juveniele maculadegeneratie)07-10-2023 01:10:25
147. Glasvochtbloeding07-10-2023 11:10:22
148. Fotopsie: (Licht)flitsen of flikkeringen in gezichtsveld zien07-10-2023 06:10:46
149. Floaters (mouches volantes): Zwevende deeltjes in gezichtsveld07-10-2023 05:10:04
150. Psychische oorzaken van tijdelijke of permanente slechtziendheid en blindheid05-10-2023 05:10:55
151. Pupilgrootte: Miosis (abnormaal vernauwde pupillen) en mydriasis (abnormaal verwijde pupillen)05-10-2023 06:10:56
152. Retinitis pigmentosa (RP)04-10-2023 04:10:18
153. Vragen stellen aan je oogarts04-10-2023 01:10:21
154. Zeer slechtziend en naar de oogarts blijven gaan04-10-2023 12:10:50
155. Gezichtsveld en gezichtsveldonderzoek03-10-2023 04:10:30
156. Gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden02-10-2023 05:10:25
157. Mentale impact van ernstige oogproblemen bij blinden en slechtzienden02-10-2023 02:10:33
158. Hoofdpijn bij blinden en slechtzienden02-10-2023 05:10:58
159. Exoftalmie (proptosis) (abnormaal uitpuilende ogen)30-09-2023 02:09:01
160. Episcleritis30-09-2023 02:09:22
161. Entropion (onderste ooglid draait naar binnen)30-09-2023 02:09:29
162. Diplopie (dubbelzien)30-09-2023 02:09:56
163. Dacryostenose30-09-2023 02:09:24
164. Visuele hallucinaties30-09-2023 10:09:48
165. Drugsverslaving en medicatiemisbruik: Effecten op de ogen en ooggezondheid30-09-2023 07:09:24
166. De invloed van het gebruik van medicatie op de ogen en ooggezondheid30-09-2023 06:09:31
167. Body Integrity Identity Disorder (BIID): Verlangen om blind te zijn29-09-2023 01:09:30
168. Omgaan met (constante) veranderende en/of bevende beelden in gezichtsvermogen29-09-2023 11:09:46
169. Kunnen blinden en slechtzienden hoogtevrees hebben?29-09-2023 07:09:20
170. Weer (iets) kunnen zien na tijdelijk of permanent blind of slechtziend te zijn geweest29-09-2023 07:09:14
171. Cytomegalovirus (CMV) retinitis28-09-2023 04:09:49
172. Convergentie-insufficiëntie28-09-2023 04:09:41
173. Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)28-09-2023 04:09:14
174. Computer Vision Syndrome28-09-2023 04:09:01
175. Coloboom28-09-2023 04:09:55
176. Chalazion (gerstekorrel aan ooglid)28-09-2023 04:09:25
177. Cerebrale Visuele Inperking (CVI)28-09-2023 04:09:04
178. Centrale sereuze retinopathie28-09-2023 04:09:08
179. Cat Eye Syndroom28-09-2023 04:09:30
180. ADOA (autosomale dominante optische atrofie)28-09-2023 04:09:50
181. Bradyopsie28-09-2023 04:09:00
182. Blefarospasme (overmatig oogknipperen)28-09-2023 04:09:28
183. Blefaritis28-09-2023 04:09:49
184. Birdshot Chorioretinopathie28-09-2023 04:09:19
185. Bijziendheid (myopie)28-09-2023 04:09:46
186. Astigmatisme28-09-2023 04:09:18
187. Vermoeide ogen (oogvermoeidheid)28-09-2023 04:09:47
188. Anoftalmie28-09-2023 04:09:15
189. Anisocorie28-09-2023 04:09:45
190. Aniridie28-09-2023 04:09:43
191. Geen dieptezicht hebben27-09-2023 07:09:19
192. De impact van luchtvervuiling op de ogen en ooggezondheid26-09-2023 07:09:31
193. De impact van UV-blootstelling op de ogen26-09-2023 06:09:55
194. Mineralen en ooggezondheid24-09-2023 03:09:18
195. Voedingsvezels en ooggezondheid24-09-2023 01:09:24
196. Antioxidantrijke voedingsmiddelen en ooggezondheid24-09-2023 01:09:48
197. Bessen en ooggezondheid24-09-2023 01:09:50
198. Luteïne en zeaxanthine voor ooggezondheid24-09-2023 01:09:18
199. Zink en ooggezondheid24-09-2023 01:09:53
200. Omega-3 vetzuren en ooggezondheid24-09-2023 01:09:04

Laatst bijgewerkt op 1 april 2024 – 06:49