Gezichtsveld en gezichtsveldonderzoek

Het gezichtsveld, ook wel het zichtveld genoemd, is het totale gebied dat een persoon kan zien terwijl de ogen in een bepaalde richting kijken, zonder dat het hoofd of de ogen worden bewogen. Het begrijpen van het gezichtsveld, het detecteren van defecten en het identificeren van onderliggende neurologische of oogproblemen is van cruciaal belang voor de diagnose en behandeling van verschillende medische aandoeningen. In deze tekst zullen we dieper ingaan op het gezichtsveld, gezichtsvelddefecten en hoe gezichtsveldonderzoek wordt uitgevoerd.

Gezichtsveld: Wat is het en waarom is het belangrijk?

Het gezichtsveld omvat alle gebieden die een persoon kan zien zonder de ogen te verplaatsen. Het wordt vaak visueel weergegeven als een koepelvormige ruimte rondom een persoon, waarbij het centrale gezichtsveld het gebied is waar de scherpste visuele waarneming optreedt. Het perifere gezichtsveld omvat de gebieden buiten het centrale gezichtsveld. Dit gezichtsveld kan worden onderverdeeld in verschillende gebieden en wordt gemeten in graden. Hier is een beknopte uitleg van de belangrijkste concepten met betrekking tot het gezichtsveld:

  • Centrale gezichtsveld: Dit is het gebied recht voor ons wanneer we recht vooruit kijken. Het centrale gezichtsveld heeft meestal de hoogste scherpte en wordt gebruikt voor gedetailleerde visuele waarneming, zoals het lezen van tekst of het herkennen van gezichten.
  • Perifere gezichtsveld: Dit is het gebied dat zich uitstrekt rondom het centrale gezichtsveld. Het perifere gezichtsveld is verantwoordelijk voor het detecteren van beweging en objecten aan de zijkanten en boven en onder het centrale gezichtsveld. Het biedt ons informatie over onze omgeving en speelt een belangrijke rol in onze alertheid en veiligheid.
  • Gezichtsveldlimieten: De maximale uitbreiding van het gezichtsveld wordt gemeten in graden. Normaal gesproken strekt het gezichtsveld zich uit tot ongeveer 180 graden horizontaal en 135 graden verticaal bij gezonde personen. Dit betekent dat we een breed scala aan visuele informatie kunnen waarnemen zonder onze ogen te bewegen.
  • Gezichtsvelddefecten: Een gezichtsvelddefect treedt op wanneer er een beperking of verlies is van het normale gezichtsveld. Dit kan zich uiten als blinde vlekken (scotomen), verminderd zicht in bepaalde gebieden of vernauwing van het gezichtsveld. Gezichtsvelddefecten kunnen worden veroorzaakt door verschillende oorzaken, waaronder oogaandoeningen zoals glaucoom, netvliesproblemen of neurologische aandoeningen.
  • Perimetrie: Dit is de techniek die wordt gebruikt om het gezichtsveld te meten. Tijdens een perimetrische test registreert een apparaat de reacties van een persoon op visuele stimuli die op verschillende plaatsen in het gezichtsveld worden gepresenteerd. Op basis van deze reacties kan een kaart van het gezichtsveld worden gegenereerd om eventuele gezichtsvelddefecten te identificeren.

Een gezond gezichtsveld is essentieel voor een normaal gezichtsvermogen en een goede kwaliteit van leven. Mensen kunnen hierdoor objecten en gebeurtenissen in hun omgeving waarnemen, herkennen en erop reageren. Elke beperking of defect in het gezichtsveld kan de mobiliteit, veiligheid en algehele levenskwaliteit aantasten.

Gezichtsvelddefecten: Oorzaken en Soorten

Gezichtsvelddefecten kunnen optreden als gevolg van vele verschillende onderliggende oorzaken, waaronder neurologische en oogaandoeningen. Hieronder volgt een lijst van de meest voorkomende oorzaken. Let wel: Gezichtsvelddefecten kunnen verschillende vormen aannemen, waaronder blinde vlekken, gezichtsveldverlies aan de randen (perifere gezichtsvelddefecten) en scotomen (donkere vlekken in het gezichtsveld). De aard en ernst van het gezichtsvelddefect zijn vaak indicatief voor de onderliggende oorzaak.

Enkele veelvoorkomende oorzaken van gezichtsvelddefecten zijn:

Achromatopsie (volledige kleurenblindheid)

Achromatopsie is een erfelijke aandoening die leidt tot volledige kleurenblindheid en ernstige gezichtsveldbeperkingen, met name in het centrale gezichtsveld. (Tast centrale gezichtsveld aan)

Kleurencirkel

Kleurencirkel

Aniridie

Aniridie is een aangeboren aandoening waarbij het regenboogvlies (iris) ontbreekt of onderontwikkeld is. Dit kan leiden tot gezichtsveldbeperkingen, inclusief het perifere gezichtsveld. (Tast het perifeer gezichtsveld aan)

Cerebrale Visuele Inperking (CVI)

CVI is een aandoening waarbij het gezichtsvermogen wordt aangetast als gevolg van schade aan de visuele cortex van de hersenen. Dit kan leiden tot diverse gezichtsvelddefecten, afhankelijk van de locatie en de ernst van de hersenschade. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Chiasmaal syndroom

Een zeldzame oogaandoening waarbij het chiasma opticum wordt aangetast, wat kan leiden tot gezichtsvelddefecten, meestal in de vorm van bitemporale hemianopsie, waarbij de buitenste helft van beide gezichtsvelden is aangetast. Dit kan optreden als gevolg van tumoren, ontstekingen of andere aandoeningen die druk uitoefenen op het chiasma opticum. (Tast zowel perifeer als centraal gezichtsveld aan)

Chorioretinitis

Chorioretinitis is een ontsteking van het netvlies en de choroidea (vaatvliezen), wat kan leiden tot perifere gezichtsvelddefecten. (Tast het perifeer gezichtsveld aan)

Coloboom

Coloboom is een aangeboren afwijking waarbij er een opening of sleuf is in een deel van het oog, zoals de iris, het netvlies of de choroidea (vaatvliezen). Dit kan het perifere gezichtsvermogen aantasten. (Tast het perifeer gezichtsveld aan)

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie is een complicatie van diabetes die schade aan het netvlies veroorzaakt, wat kan leiden tot gezichtsvelddefecten, meestal in het centrale gezichtsveld, en gepaard kan gaan met wazig zicht. (Tast centraal gezichtsveld aan)

Beeld van wat een persoon met diabetische retinopathie zou kunnen zien

Glaucoom

Glaucoom is een veelvoorkomende oogziekte die wordt gekenmerkt door een verhoogde intraoculaire druk (oogboldruk). De oogaandoening kan schade aan de oogzenuw veroorzaken en leiden tot gezichtsveldverlies, meestal in het perifere gezichtsveld. (Tast perifeer gezichtsveld aan)

Hemianopsie

Hemianopsie is een specifiek type gezichtsvelddefect waarbij de helft van het gezichtsveld in beide ogen is aangetast. Dit kan optreden als gevolg van een beroerte, traumatisch hersenletsel of andere neurologische aandoeningen die de visuele banen in de hersenen aantasten. (Tast zowel perifeer als centraal gezichtsveld aan)

Leber’s Hereditary Optic Neuropathy (LHON) (Leber erfelijke optische neuropathie)

LHON is een zeldzame erfelijke aandoening die de oogzenuw aantast en gezichtsveldverlies kan veroorzaken, meestal centraal. (Tast centraal gezichtsveld aan)

Leber’s opticus atrofie

Leber’s opticus atrofie is een andere erfelijke aandoening die schade aan de oogzenuw veroorzaakt, vergelijkbaar met LHON, en kan leiden tot gezichtsvelddefecten. (Tast centraal gezichtsveld aan)

Maculadegeneratie

Er zijn twee hoofdtypen maculadegeneratie: droge maculadegeneratie en natte maculadegeneratie. Bij beide vormen kan het centrale gezichtsveld worden aangetast, wat resulteert in een verlies van scherp zicht. In het geval van natte maculadegeneratie kunnen bloedingen in het netvlies optreden en kunnen zich ook littekens vormen die het gezichtsveld aantasten. (Tast centraal gezichtsveld aan)

Beeld van wat een persoon met maculadegeneratie zou kunnen zien

Beeld van wat een persoon met maculadegeneratie zou kunnen zien

Netvliesloslating

Een netvliesloslating is een ernstige oogaandoening waarbij het netvlies van de oogbol begint los te komen van de onderliggende lagen, wat kan leiden tot perifeer gezichtsveldverlies. (Tast perifeer gezichtsveld aan)

Neurologische aandoeningen

Verschillende neurologische aandoeningen kunnen gezichtsveldproblemen veroorzaken. Beroertes, zowel ischemisch als hemorragisch, kunnen delen van het gezichtsveld aantasten, afhankelijk van de locatie van de hersenbeschadiging. Hersentumoren kunnen druk uitoefenen op de visuele banen in de hersenen en tot gezichtsveldverlies leiden. Een traumatisch hersenletsel, zoals een hoofdletsel na een ongeval, kan ook invloed hebben op het gezichtsveld. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Oogletsels

Directe verwondingen aan het oog of de oogkas kunnen leiden tot verschillende vormen van gezichtsvelddefecten, afhankelijk van de aard en de ernst van het letsel. Dit kan variëren van blinde vlekken tot perifeer gezichtsveldverlies. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Oogzenuwproblemen

Schade aan de oogzenuw kan gezichtsvelddefecten veroorzaken. Voorbeelden zijn optische neuritis, een ontsteking van de oogzenuw, en ischemische optische neuropathie, waarbij de bloedtoevoer naar de oogzenuw wordt verminderd. Deze aandoeningen manifesteren zich vaak als blinde vlekken of verminderde gevoeligheid voor contrast. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Optische atrofie (opticusatrofie)

Schade aan de oogzenuw die kan leiden tot verschillende vormen van gezichtsvelddefecten. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Optische gliomen

Tumoren in of rond de oogzenuw die druk kunnen uitoefenen op de oogzenuw en leiden tot gezichtsveldverlies. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Retinale vasculaire occlusies

Blokkades in de bloedvaten die de retina (het netvlies) voeden, kunnen leiden tot retinale vasculaire occlusies. Afhankelijk van welk deel van de retina is aangetast, kan dit resulteren in gezichtsvelddefecten, zoals scotomen of blinde vlekken. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Retinitis Pigmentosa (RP)

Retinitis pigmentosa is een erfelijke aandoening die het netvlies aantast. De oogziekte begint vaak met perifere gezichtsvelddefecten, wat resulteert in een beperking van het gezichtsveld. Na verloop van tijd kan het centrale gezichtsveld ook worden aangetast, wat leidt tot tunnelzicht. RP kan uiteindelijk leiden tot een ernstige visuele beperking. (Tast zowel perifeer als centraal gezichtsveld aan)

Beeld van wat een persoon met retinitis pigmentosa zou kunnen zien

Beeld van wat een persoon met retinitis pigmentosa zou kunnen zien

Toxiciteit van medicijnen

Sommige medicijnen, zoals bepaalde antimalariamiddelen, kunnen toxisch (giftig) zijn voor het netvlies en gezichtsvelddefecten veroorzaken. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Traumatische Optische Neuropathie

Een traumatisch letsel aan de oogzenuw als gevolg van hoofdtrauma kan ook gezichtsvelddefecten veroorzaken. (Kan verschillende soorten gezichtsverlies veroorzaken)

Ziekte van Best

De ziekte van Best is een erfelijke aandoening van het netvlies die centrale gezichtsvelddefecten kan veroorzaken. (Tast centrale gezichtsveld aan)

Ziekte van Stargardt

De ziekte van Stargardt is een erfelijke aandoening die leidt tot centrale gezichtsvelddefecten, meestal als gevolg van problemen met de macula (het centrale deel van het netvlies). (Tast centrale gezichtsveld aan)

Verschillende onderzoeken om gezichtsveldproblemen op te sporen

Om gezichtsvelddefecten op te sporen en te diagnosticeren, wordt een gezichtsveldonderzoek uitgevoerd door oogartsen en neurologen. Er zijn verschillende methoden om het gezichtsveld te testen, waarvan de meest voorkomende de perimetrie-test is.

Amsler-roostertest

De Amsler-roostertest is een hulpmiddel dat wordt gebruikt om maculaire aandoeningen te detecteren, zoals maculadegeneratie. Deze test is niet specifiek ontworpen om gezichtsveldproblemen op te sporen. Deze test spoort veranderingen in het centrale gezichtsveld op, en de patiënt kan hiermee eventuele vervormingen of blinde vlekken (scotomen) in dit gebied opmerken. Gezichtsveldproblemen, zoals perifere gezichtsvelddefecten, zijn meestal niet goed te detecteren met de Amsler-roostertest, omdat deze test primair gericht is op het centrale gezichtsveld. Als een persoon vermoedt dat hij gezichtsveldproblemen heeft, is het raadzaam om een uitgebreid gezichtsveldonderzoek te ondergaan, zoals een perimetrie, om de aard en het bereik van de gezichtsveldproblemen nauwkeurig te beoordelen.

Perimetrie-test

Tijdens een perimetrie-test zit de patiënt achter een koepelvormig apparaat, de perimeter genaamd, en fixeert hij zijn blik op een centraal punt. Lichtpuntjes of stimuli worden willekeurig in verschillende delen van het gezichtsveld weergegeven, en de patiënt moet reageren zodra hij het lichtpuntje ziet. De resultaten worden geanalyseerd om het gezichtsveld in kaart te brengen en eventuele defecten te identificeren.

OCT (Optical Coherence Tomografie)

Naast een perimetrie kan een OCT-beeldvorming worden gebruikt om het netvlies en de oogzenuw te beoordelen. Dit helpt bij het identificeren van veranderingen in de oogweefsels die verband houden met gezichtsveldverlies.

Gezichtsveldonderzoek (perimetrie)

Doel van het gezichtsveldonderzoek

  • Opsporing van gezichtsvelddefecten: Het belangrijkste doel van een gezichtsveldonderzoek is om gezichtsvelddefecten te identificeren. Deze defecten kunnen variëren van blinde vlekken of donkere gebieden in het gezichtsveld tot verlies van perifere visie. Het opsporen van deze defecten is van cruciaal belang omdat ze kunnen wijzen op verschillende medische aandoeningen, zoals glaucoom, optische neuritis, beroertes, hersentumoren, netvliesaandoeningen en meer.
  • Diagnose en monitoring: Gezichtsveldonderzoek helpt artsen en oogzorgspecialisten bij de diagnose van oogziekten en neurologische aandoeningen die het gezichtsvermogen aantasten. Bovendien wordt deze test vaak gebruikt om de progressie van de aandoening te monitoren. Artsen kunnen hierdoor beoordelen of behandelingen effectief zijn en of er veranderingen optreden in het gezichtsveld van de patiënt.
  • Behandelingsplanning: Het resultaat van een gezichtsveldonderzoek kan van invloed zijn op de behandelingsplanning voor de patiënt. Afhankelijk van de aard en ernst van de opgespoorde defecten, kunnen artsen medicijnen, chirurgische ingrepen, optische hulpmiddelen of revalidatietherapie (BE en NL) aanbevelen.
  • Veiligheid en zelfstandigheid: Voor patiënten met gezichtsvelddefecten kan het begrijpen van de omvang en locatie van deze defecten hen helpen bij het nemen van beslissingen met betrekking tot hun veiligheid en mobiliteit. Bijvoorbeeld bij het autorijden, oversteken van straten of het vermijden van obstakels.
Autorijden, met blik op dashboard van de wagen en de weg

Autorijden, met blik op dashboard van de wagen en de weg

Voordelen

Een gezichtsveldonderzoek, ook wel perimetrie genoemd, biedt verschillende voordelen voor zowel patiënten als medische professionals. Hier zijn enkele van de belangrijkste voordelen van deze test:

  • Vroege opsporing van gezichtsvelddefecten: Een van de belangrijkste voordelen van gezichtsveldonderzoek is de vroege detectie van gezichtsvelddefecten. Hierdoor kunnen problemen worden geïdentificeerd voordat ze leiden tot merkbare symptomen zoals verminderd zicht. Dit is vooral cruciaal bij aandoeningen zoals glaucoom, waarbij een vroege behandeling het progressieve verlies van gezichtsvermogen kan vertragen of voorkomen.
  • Diagnose en monitoring van oogaandoeningen: Een gezichtsveldonderzoek speelt een sleutelrol bij de diagnose en monitoring van verschillende oogaandoeningen, waaronder glaucoom, diabetische retinopathie, optische neuritis en meer. Het onderzoek helpt artsen bij het begrijpen van de aard en de ernst van deze aandoeningen. Ze kunnen hierdoor de juiste behandelingsplannen opstellen.
  • Behandelingsevaluatie: Voor patiënten met oogaandoeningen die behandeling ondergaan, is een gezichtsveldonderzoek van onschatbare waarde. Artsen kunnen hierdoor de effectiviteit van de behandeling evalueren en bepalen of aanpassingen aan het behandelingsplan nodig zijn.
  • Veiligheid en mobiliteit: Voor personen met gezichtsvelddefecten kan het begrijpen van de omvang en locatie van deze defecten bijdragen aan hun veiligheid en mobiliteit. Het helpt hen om risicovolle situaties, zoals autorijden of het lopen in drukke omgevingen, te vermijden.
  • Bewustwording en zelfmanagement: Een gezichtsveldonderzoek kan patiënten bewust maken van eventuele gezichtsveldproblemen. Ze kunnen hierdoor proactief betrokken zijn bij hun eigen gezondheidszorg en maatregelen nemen om hun veiligheid te waarborgen.
  • Ondersteuning bij pogchirurgie: Bij oogchirurgie, zoals cataractoperaties, kan een gezichtsveldonderzoek worden gebruikt om de status van het gezichtsvermogen te beoordelen vóór en na de operatie. Dit helpt chirurgen bij het plannen van de ingreep en ze kunnen hierdoor ook de resultaten evalueren.
  • Wetenschappelijk onderzoek: Een gezichtsveldonderzoek draagt bij aan wetenschappelijk onderzoek naar oogaandoeningen en neurologische aandoeningen die het gezichtsvermogen aantasten. De gegevens die worden verzameld tijdens deze onderzoeken kunnen waardevol zijn voor het begrijpen van de aard en het verloop van deze aandoeningen.

Nadelen

Hoewel gezichtsveldonderzoek essentieel is voor de diagnose en het beheer van verschillende oogziekten en neurologische aandoeningen, zijn er enkele potentiële nadelen of uitdagingen verbonden aan deze procedure:

  • Moeilijkheden bij samenwerking: Voor sommige patiënten kan het moeilijk zijn om gedurende langere tijd stil te zitten en te blijven focussen op het centrale punt in het perimetrie-apparaat. Dit kan met name een uitdaging zijn voor kinderen, mensen met cognitieve stoornissen of patiënten met ernstige neurologische aandoeningen.
  • Tijd en geduld: Een gezichtsveldonderzoek kan tijdrovend zijn, vooral als het uitgebreid wordt uitgevoerd om de volledige reikwijdte van het gezichtsveld te testen. Patiënten moeten geduldig zijn en bereid zijn om de nodige tijd door te brengen in de testcabine.
  • Subjectiviteit: Een gezichtsveldonderzoek is in zekere zin subjectief, omdat de testresultaten afhankelijk zijn van de reactie van de patiënt op visuele stimuli. Foutieve reacties kunnen optreden als gevolg van vermoeidheid, afleiding of andere factoren, waardoor de nauwkeurigheid van de resultaten in gevaar kan komen.
  • Angst en ongemak: Voor sommige patiënten kan het zitten in een afgesloten cabine en het waarnemen van lichtflitsen of bewegende stimuli enige angst of ongemak veroorzaken. Dit kan de testervaring minder aangenaam maken.
  • Beperkingen voor ernstige gezichtsvelddefecten: In sommige gevallen kunnen ernstige gezichtsvelddefecten leiden tot een verminderd vermogen van de patiënt om de visuele stimuli waar te nemen. Dit kan resulteren in een onvolledige of onnauwkeurige beoordeling van het gezichtsveld.
  • Afhankelijk van de technologie: De nauwkeurigheid en effectiviteit van gezichtsveldonderzoek zijn sterk afhankelijk van de kwaliteit van de gebruikte technologie en de ervaring van de persoon die de test uitvoert. Onjuiste kalibratie of slecht onderhouden apparatuur kan de resultaten beïnvloeden.
  • Kosten: Afhankelijk van de gezondheidszorgcontext en de locatie kunnen gezichtsveldonderzoeken kosten met zich meebrengen. Deze kosten kunnen de toegang tot de procedure beperken voor sommige patiënten.

Hoewel er enkele uitdagingen en nadelen zijn verbonden aan gezichtsveldonderzoek, wegen de voordelen over het algemeen op tegen deze beperkingen. Het vroegtijdig detecteren van gezichtsvelddefecten en het mogelijk maken van de juiste diagnose en behandeling van oogaandoeningen en neurologische aandoeningen blijven essentiële aspecten van oogzorg en neurologische zorg. Voor patiënten is het belangrijk om samen te werken met zorgverleners om de procedure zo soepel en effectief mogelijk te laten verlopen.

Voorbereidingen

Voorafgaand aan een gezichtsveldonderzoek zijn er enkele voorbereidingen die patiënten moeten treffen om ervoor te zorgen dat de procedure nauwkeurige en betrouwbare resultaten oplevert. Hier zijn de belangrijkste voorbereidende stappen:

  • Informeer de zorgverlener: Patiënten moeten hun zorgverlener op de hoogte brengen van eventuele bestaande medische aandoeningen, oogaandoeningen of neurologische problemen. Dit helpt de zorgverlener om de juiste testparameters in te stellen en de resultaten correct te interpreteren.
  • Medicatie en oogdruppels: Als de patiënt medicijnen gebruikt, met name oogdruppels, is het belangrijk om de zorgverlener hiervan op de hoogte te stellen. Sommige medicijnen kunnen van invloed zijn op de resultaten van het gezichtsveldonderzoek.
  • Contactlenzen en bril: Patiënten die normaal gesproken contactlenzen of een bril dragen, moeten hun zorgverlener informeren. In sommige gevallen kan het nodig zijn om deze correctiemiddelen tijdens de test te verwijderen.
  • Comfortabele kleding: Patiënten moeten comfortabele kleding dragen die geen beperkingen oplegt aan hun bewegingen of het zitten in de testcabine bemoeilijkt.
  • Oogmake-up en contactlenzen: Indien van toepassing, moet oogmake-up, zoals mascara of oogschaduw, worden verwijderd voordat het gezichtsveldonderzoek wordt uitgevoerd. Zachte contactlenzen moeten ook worden verwijderd als ze worden gedragen.
  • Ontspanning en geduld: Een gezichtsveldonderzoek kan enige tijd in beslag nemen, dus het is belangrijk voor patiënten om ontspannen te zijn en geduldig te blijven tijdens de procedure.
  • Voorbereiding voor lichtflitsen: Tijdens het gezichtsveldonderzoek worden lichtflitsen of bewegende stimuli gebruikt om de reactie van de patiënt vast te leggen. Patiënten moeten zich voorbereiden op het zien van deze lichtflitsen en zich ervan bewust zijn dat ze zich in een verduisterde testcabine bevinden.
  • Voorafgaand aanvullend onderzoek: In sommige gevallen kan de zorgverlener aanvullende onderzoeken uitvoeren, zoals metingen van de oogdruk (tonometrie) of andere oogonderzoeken, voordat het gezichtsveldonderzoek wordt uitgevoerd.

Patiënten moeten open en eerlijk communiceren met hun zorgverlener en eventuele vragen of zorgen delen die ze hebben met betrekking tot het gezichtsveldonderzoek. Het is belangrijk om goed voorbereid te zijn en samen te werken met de zorgverlener om ervoor te zorgen dat de procedure soepel verloopt en nauwkeurige resultaten oplevert die kunnen helpen bij de diagnose en behandeling van eventuele oogaandoeningen of neurologische aandoeningen

Toediening van oogdruppels bij persoon

Toediening van oogdruppels bij persoon

Verloop

Het verloop van een gezichtsveldonderzoek, ook wel perimetrie genoemd, kan variëren afhankelijk van het specifieke type test dat wordt uitgevoerd en de gebruikte apparatuur. Hier is een algemeen overzicht van hoe een typisch gezichtsveldonderzoek kan verlopen:

  • Voorbereiding: De patiënt zal samen met een technicus of oogarts naar een speciale testkamer worden gebracht waar het gezichtsveldonderzoek zal plaatsvinden. In deze kamer bevindt zich een perimetrie-apparaat, dat lijkt op een koepelvormige cabine met een centraal fixatiepunt.
  • Instructies: De technicus zal de patiënt instructies geven over hoe hij of zij de test moet uitvoeren. Dit omvat meestal het fixeren van de ogen op een centraal punt binnen het apparaat en het reageren op visuele stimuli.
  • Test starten: De test begint meestal met een kalibratieproces, waarbij het apparaat wordt aangepast aan de individuele oogparameters van de patiënt. Dit zorgt ervoor dat de resultaten zo nauwkeurig mogelijk zijn.
  • Stimuli: Tijdens het gezichtsveldonderzoek worden visuele stimuli weergegeven in verschillende delen van het gezichtsveld van de patiënt. Deze stimuli kunnen bestaan uit lichtflitsen, bewegende stippen of andere visuele patronen. Het doel is om te meten hoe goed de patiënt deze stimuli kan zien.
  • Reactie registreren: Telkens wanneer de patiënt een visuele stimulus waarneemt, wordt van hen verwacht te reageren. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat ze een knop indrukken of aangeven wanneer ze iets hebben gezien. Het apparaat registreert deze reacties en bouwt een kaart op van het gezichtsveld van de patiënt.
  • Herhaling: De test omvat meestal herhalingen van de stimuli in verschillende delen van het gezichtsveld, waaronder het centrale gezichtsveld en het perifere gezichtsveld. Dit geeft een uitgebreider beeld van het gezichtsvermogen van de patiënt.
  • Resultaten: Nadat de test is voltooid, worden de resultaten geanalyseerd door een oogarts of specialist. Deze resultaten geven informatie over eventuele gezichtsvelddefecten, zoals blinde vlekken of verminderd zicht in bepaalde delen van het gezichtsveld.
  • Interpretatie: De oogarts zal de resultaten interpreteren en bespreken wat ze betekenen voor de gezondheid van de patiënt. Afhankelijk van de bevindingen kan verdere diagnostische onderzoeken, behandelingen of follow-upafspraken worden aanbevolen.
  • Duur: Het gezichtsveldonderzoek kan variëren in duur, maar het duurt meestal tussen de 15 en 45 minuten, afhankelijk van de complexiteit van de test en de persoonlijke behoeften van de patiënt.

Het gezichtsveldonderzoek is een waardevolle diagnostische tool voor het identificeren van gezichtsvelddefecten die kunnen worden veroorzaakt door oogaandoeningen of neurologische aandoeningen. Het helpt zorgverleners om de juiste behandelingen te plannen en de voortgang van de aandoening in de loop van de tijd te volgen. Het is belangrijk dat patiënten samenwerken met hun zorgverleners om ervoor te zorgen dat de procedure correct wordt uitgevoerd en dat de resultaten nauwkeurig zijn.

Resultaten gezichtsveldonderzoek

Resultaten gezichtsveldonderzoek

Ervaringen van de patiënt

De ervaringen van een patiënt tijdens een gezichtsveldonderzoek kunnen variëren afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de aard van de test, de gebruikte apparatuur en de persoonlijke gezondheidstoestand. Hier zijn enkele aspecten die de ervaring van de patiënt kunnen beïnvloeden:

  • Comfort in de testcabine: Patiënten worden meestal in een speciale testcabine geplaatst waarin ze zich moeten concentreren op een centraal punt. De cabine is vaak verduisterd om de nauwkeurigheid van de test te waarborgen. Sommige patiënten kunnen zich enigszins beperkt voelen in deze afgesloten ruimte, terwijl anderen zich er juist op hun gemak voelen.
  • Fixatiepunt: Tijdens het gezichtsveldonderzoek wordt van de patiënt verwacht dat ze hun ogen fixeren op een centraal punt binnen het perimetrie-apparaat. Dit kan enkele minuten tot meer dan een half uur in beslag nemen, afhankelijk van de test. Het is belangrijk dat de patiënt gedurende deze tijd stil blijft zitten en gefocust blijft.
  • Visuele stimuli: De visuele stimuli die tijdens de test worden gebruikt, kunnen variëren van lichtflitsen tot bewegende patronen. Sommige patiënten vinden deze stimuli ongemakkelijk, terwijl anderen ze als niet-invasief ervaren. Het is belangrijk om te onthouden dat de stimuli nodig zijn om de reactie van het gezichtsveld te meten.
  • Reacties registreren: Tijdens de test moet de patiënt reageren telkens wanneer ze een visuele stimulus waarnemen. Dit kan inhouden dat ze op een knop drukken of op een andere manier aangeven dat ze iets hebben gezien. Het is belangrijk voor de patiënt om alert te zijn en consistent te reageren om nauwkeurige resultaten te verkrijgen.
  • Geduld en concentratie: Een gezichtsveldonderzoek kan enige tijd in beslag nemen, en patiënten moeten geduldig zijn en hun aandacht gedurende de hele procedure behouden. Vermoeidheid of afleiding kan de resultaten beïnvloeden.
  • Resultaatbespreking: Na de test zal de oogarts of specialist de resultaten bespreken met de patiënt. Dit kan het moment zijn waarop de patiënt meer inzicht krijgt in eventuele gezichtsvelddefecten en wat dit betekent voor hun gezondheid.
  • Emotionele reacties: Sommige patiënten kunnen emotionele reacties ervaren tijdens of na het ontvangen van de testresultaten, vooral als er gezichtsvelddefecten worden gedetecteerd. Het is normaal om bezorgdheid, angst of andere emoties te voelen, en het is belangrijk om deze gevoelens met de zorgverlener te bespreken.

Over het algemeen kan het gezichtsveldonderzoek voor sommige patiënten enigszins ongemakkelijk of uitdagend zijn, terwijl anderen het als een routineprocedure beschouwen. Het is belangrijk om open te communiceren met de zorgverlener, eventuele zorgen te uiten en vragen te stellen om de ervaring zo soepel mogelijk te laten verlopen. Het uiteindelijke doel van het gezichtsveldonderzoek is om de gezondheid van de patiënt te evalueren en de juiste zorg te bieden om eventuele problemen aan te pakken.

Diverse gezichtsicoontjes naast elkaar: van heel verdrietig naar naar heel blij

Diverse gezichtsicoontjes naast elkaar: van heel verdrietig naar naar heel blij

Behandeling van gezichtsveldproblemen

Het behandelen van gezichtsvelddefecten is sterk afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst van de aandoening. Het doel van de behandeling is meestal gericht op het beheren van de symptomen, het voorkomen van verdere verslechtering en het verbeteren van de kwaliteit van leven van de patiënt. Hier volgen enkele veelvoorkomende behandelingsopties:

Medicijnen

In sommige gevallen, zoals bij glaucoom, diabetische retinopathie of bepaalde neurologische aandoeningen, kunnen medicijnen worden voorgeschreven om de onderliggende oorzaak van het gezichtsvelddefect te behandelen of de progressie ervan te vertragen. Deze medicijnen kunnen oogdruppels, injecties of orale (via de mond ingenomen) medicijnen omvatten.

Chirurgie

Chirurgische ingrepen kunnen noodzakelijk zijn om structurele problemen te corrigeren die leiden tot gezichtsvelddefecten. Bij bijvoorbeeld een netvliesloslating kan een operatie nodig zijn om het netvlies weer aan zijn juiste positie te bevestigen. Ook kan chirurgie worden overwogen bij tumoren die druk uitoefenen op de oogzenuw of andere visuele structuren.

Optische hulpmiddelen

Voor mensen met blijvende gezichtsvelddefecten kunnen optische hulpmiddelen zoals prismabrillen, telescoopbrillen of vergrootglazen helpen om het zicht te verbeteren en de dagelijkse activiteiten te vergemakkelijken. Deze hulpmiddelen kunnen specifiek worden aangepast aan de behoeften van de patiënt.

Vergrotingsloep: Handloep

Vergrotingsloep: Handloep

Revalidatietherapie

Voor veel mensen met gezichtsvelddefecten kan revalidatietherapie nuttig zijn. Dit omvat vaak visuele revalidatie waarbij patiënten leren hoe ze hun bestaande zicht optimaal kunnen benutten en strategieën ontwikkelen om met hun gezichtsveldbeperkingen om te gaan. Revalidatietherapeuten kunnen ook helpen bij het aanleren van oriëntatie- en mobiliteitstechnieken.

Aanpassingen in levensstijl

Personen met gezichtsvelddefecten moeten mogelijk enkele aanpassingen maken in hun dagelijkse routines en levensstijl om zichzelf en anderen te beschermen. Dit kan onder meer het vermijden van autorijden, het gebruik van extra waarschuwingsmiddelen en het organiseren van hun leefruimte omvatten.

Behandeling van onderliggende aandoening

Als gezichtsvelddefecten het gevolg zijn van een onderliggende aandoening zoals diabetes of een hoge bloeddruk, is het belangrijk om die aandoening effectief te behandelen om verdere schade te voorkomen.

Het is van cruciaal belang dat personen met gezichtsveldproblemen nauw samenwerken met hun oogarts, neuroloog of andere specialisten om de juiste diagnose te stellen en een behandelplan op maat te ontwikkelen. Regelmatige follow-upafspraken en monitoring zijn vaak essentieel om de voortgang van de aandoening te bewaken en de behandeling indien nodig aan te passen.

Meer informatie

Deel dit:
Advertenties

  1. Aanpassingsstoornissen bij personen met een visuele handicap16-03-2024 08:03:41
  2. Vitaminen en ooggezondheid13-03-2024 07:03:10
  3. Oogproblemen bij het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS)12-03-2024 12:03:22
  4. Tranende / Waterige ogen08-03-2024 08:03:44
  5. Oogafscheiding07-03-2024 06:03:38
  6. Oogallergie06-03-2024 04:03:47
  7. Gezwollen ogen en oogleden05-03-2024 08:03:08
  8. Brandende ogen04-03-2024 06:03:39
  9. Oogwrijven28-02-2024 03:02:01
  10. Rode ogen27-02-2024 07:02:01
  11. Acupunctuur voor de ogen26-02-2024 04:02:00
  12. Slechtziend: Tips bij plotselinge misselijkheid door fel licht24-02-2024 05:02:38
  13. Problemen met het zien van details24-02-2024 01:02:17
  14. Ectropion (onderste ooglid draait naar buiten)20-02-2024 01:02:26
  15. Waarom mag je niet met je ogen in de zon kijken?20-02-2024 08:02:50
  16. Jeukende ogen19-02-2024 02:02:04
  17. Visuele cortex in hersenen: Verwerken van visuele informatie19-02-2024 02:02:12
  18. Oogproblemen bij Multiple Sclerose (MS)19-02-2024 06:02:50
  19. Wisselend zicht bij slechtzienden19-02-2024 05:02:16
  20. Kunnen blinden en slechtzienden lijden aan reisziekte?09-01-2024 07:01:22
  21. Kunnen blinden en slechtzienden ook claustrofobie hebben?14-12-2023 07:12:22
  22. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij blinden en slechtzienden09-12-2023 03:12:00
  23. Automutilatie (zelfverwonding) bij blinden en slechtzienden09-12-2023 02:12:54
  24. Vervormd zien (metamorfopsie)19-11-2023 07:11:22
  25. Maculagat18-11-2023 04:11:07
  26. Iris (regenboogvlies): Aandoeningen en problemen13-11-2023 06:11:03
  27. Oogzenuw (opticus nervus): Aandoeningen en problemen11-11-2023 04:11:00
  28. Oogbindvlies (conjunctiva): Aandoeningen en problemen11-11-2023 02:11:17
  29. Ooglid / Oogleden: Aandoeningen en problemen11-11-2023 01:11:24
  30. Netvlies (retina): Aandoeningen en problemen11-11-2023 08:11:22
  31. Wetenschappelijke onderzoeken die blinden weer willen doen zien06-11-2023 07:11:28
  32. Foropter: Instrument voor oogonderzoeken en bepalen van oogcorrectie04-11-2023 05:11:50
  33. Pterygium04-11-2023 03:11:56
  34. Pinguecula04-11-2023 03:11:33
  35. Trachoom04-11-2023 03:11:05
  36. Premature retinopathie04-11-2023 03:11:22
  37. Trichiasis04-11-2023 03:11:44
  38. Subconjunctivale bloeding04-11-2023 03:11:02
  39. Hoornvlieslittekens04-11-2023 03:11:11
  40. Scleritis04-11-2023 03:11:46
  41. Oogziekte van Graves04-11-2023 03:11:21
  42. De invloed van hydratatie op de ooggezondheid03-11-2023 03:11:38
  43. Oogontsteking02-11-2023 02:11:48
  44. Oogzenuwontsteking02-11-2023 02:11:32
  45. Oogkasontsteking (orbitale cellulitis)02-11-2023 01:11:01
  46. Nachtblindheid01-11-2023 01:11:32
  47. Hormonale veranderingen en oogproblemen01-11-2023 12:11:06
  48. Oogirritatie01-11-2023 07:11:00
  49. Ooginfarct01-11-2023 07:11:35
  50. Oftalmoplegie (verzwakte of verlamde oogspieren)01-11-2023 07:11:51
  51. Oculaire toxoplasmose01-11-2023 07:11:44
  52. Meibomitis29-10-2023 08:10:19
  53. Hoornvlies: Aandoeningen en problemen met de cornea29-10-2023 03:10:09
  54. Ziekte van Coats29-10-2023 02:10:31
  55. Lagoftalmie (niet kunnen knipperen of ogen niet volledig kunnen sluiten)29-10-2023 02:10:45
  56. Macula-oedeem29-10-2023 02:10:30
  57. Maculapucker29-10-2023 02:10:20
  58. Kleurenblindheid29-10-2023 02:10:30
  59. Keratitis (hoornvliesontsteking)27-10-2023 01:10:02
  60. Coördinatieproblemen bij blinden en slechtzienden26-10-2023 02:10:47
  61. Duizeligheid bij blinden en slechtzienden26-10-2023 07:10:21
  62. Hypertensieve retinopathie25-10-2023 05:10:59
  63. Herpes in het oog (oculaire herpes, oogherpes)25-10-2023 05:10:43
  64. Gordelroos in het oog25-10-2023 05:10:07
  65. Hoornvlieszweer25-10-2023 05:10:14
  66. Hoornvliestroebelingen25-10-2023 05:10:27
  67. Paniekaanvallen bij blinden en slechtzienden25-10-2023 05:10:15
  68. Ziekenhuisinfecties die de ogen kunnen aantasten24-10-2023 11:10:48
  69. Invloed van airconditioning op de ooggezondheid24-10-2023 11:10:57
  70. Hart- en vaataandoeningen bij blinden en slechtzienden24-10-2023 05:10:17
  71. Fluoresceïnekleuring van het oog: Diagnostische hulpmiddel voor oogaandoeningen24-10-2023 05:10:22
  72. Ooginfecties23-10-2023 05:10:46
  73. Eenzaamheid bij blinden en slechtzienden23-10-2023 03:10:04
  74. Hordeolum (strontje): Ooginfectie23-10-2023 07:10:57
  75. Hoornvliesletsels23-10-2023 07:10:30
  76. Usher-syndroom23-10-2023 07:10:04
  77. Hemianopsie: Verlies van gezichtsveld in één of beide ogen23-10-2023 07:10:14
  78. Invloed van melatonine op blinden21-10-2023 01:10:58
  79. Leber Congenitale Amaurose21-10-2023 11:10:18
  80. Sneeuwblindheid21-10-2023 11:10:37
  81. Retinoblastoom (netvlieskanker)21-10-2023 11:10:23
  82. Oogkanker21-10-2023 11:10:08
  83. Halo’s en lichtverblinding21-10-2023 11:10:36
  84. Hoornvliesdystrofie21-10-2023 11:10:59
  85. Hand- en polsklachten bij blinden en slechtzienden20-10-2023 03:10:08
  86. Keratoconus (kegelvormig en dunner hoornvlies)20-10-2023 11:10:46
  87. Scotomen (blinde vlekken in gezichtsveld)20-10-2023 11:10:27
  88. Ptosis (ptose): Afhangend ooglid20-10-2023 11:10:25
  89. Visual snow syndrome20-10-2023 11:10:57
  90. Uveïtis20-10-2023 11:10:13
  91. Lichttherapie bij blinden als behandeling voor melatoninetekort19-10-2023 05:10:29
  92. Scleralenzen: Behandeling van verschillende oogproblemen19-10-2023 04:10:22
  93. Scheelzien (strabisme, strabismus)19-10-2023 07:10:52
  94. Vaak voorkomende oogproblemen en oogziekten bij kinderen19-10-2023 06:10:44
  95. Leber Erfelijke Optische Neuropathie (LHON)18-10-2023 11:10:30
  96. Verziendheid (hypermetropie)18-10-2023 07:10:02
  97. Droge ogen17-10-2023 05:10:51
  98. Kunsttranen17-10-2023 04:10:05
  99. Schouderpijn en schouderklachten bij blinden en slechtzienden16-10-2023 10:10:08
  100. Rugpijn en rugklachten bij blinden en slechtzienden16-10-2023 07:10:02
  101. Nystagmus (onwillekeurige, ritmische oogbewegingen)16-10-2023 06:10:24
  102. Binoculair onderzoek: Onderzoek van samenwerking tussen de ogen14-10-2023 06:10:22
  103. MRI-scan van de ogen: Gedetailleerde beelden van ogen en omliggende structuren14-10-2023 06:10:46
  104. Lichtgevoeligheidstest: Onderzoeken van oogreacties op licht14-10-2023 06:10:06
  105. Biopsie van het oog: Weefsel uit oog verwijderen en onderzoeken14-10-2023 06:10:56
  106. Traanfilmonderzoek13-10-2023 06:10:57
  107. Spleetlamponderzoek (biomicroscopie)13-10-2023 06:10:03
  108. Refractie-onderzoek (oogmeting)13-10-2023 05:10:32
  109. Pupilverwijding (pupildilatatie): Pupil vergroten (meestal via oogdruppels)13-10-2023 05:10:18
  110. Pachymetrie van het hoornvlies: Dikte van hoornvlies meten13-10-2023 05:10:22
  111. Oogspierfunctietest: Bewegingen van oogspieren beoordelen13-10-2023 05:10:33
  112. Oogdrukmeting (tonometrie)13-10-2023 05:10:33
  113. Oogechografie: Gedetailleerde blik op de oogstructuren13-10-2023 05:10:44
  114. Oftalmoscopie (fundoscopie): Diepgaand onderzoek van het oog13-10-2023 05:10:47
  115. OCT-angiografie: Beeldvorming van oogbloedvaten zonder kleurstoffen13-10-2023 05:10:10
  116. Netvliesonderzoek: Afwijkingen of problemen in netvlies opsporen13-10-2023 05:10:02
  117. Kleurentest: Beoordeling van kleurenzicht13-10-2023 04:10:08
  118. Gonioscopie: Beoordeling van de ooghoek13-10-2023 04:10:16
  119. Fundusfotografie: Gedetailleerde beelden van achterste deel van het oog13-10-2023 04:10:50
  120. Fluoresceïne-angiografie: Onderzoek van netvliesbloedvaten met kleurstof13-10-2023 04:10:33
  121. Elektrofysiologische oogonderzoeken: Elektrische evaluatie van de gezondheid van het oog13-10-2023 04:10:44
  122. CT-scan van de ogen en oogkas: Gedetailleerde beeldvorming13-10-2023 03:10:58
  123. Corneatopografie: Gedetailleerde meting van het hoornvlies13-10-2023 03:10:53
  124. Contrastgevoeligheidstest: Oogonderzoek om contrastvermogen te onderzoeken13-10-2023 03:10:33
  125. Biometrie: Oogonderzoek om nauwkeurige oogmetingen te krijgen13-10-2023 03:10:08
  126. Oogzalven: Soorten, gebruik, tips en hulpmiddelen13-10-2023 06:10:58
  127. Netvliesloslating09-10-2023 01:10:45
  128. Onzekerheid bij blinden en slechtzienden08-10-2023 01:10:17
  129. Abnormale hoofdpositie bij oogproblemen08-10-2023 01:10:21
  130. Spierstijfheid, spierpijn en spierspanning bij blinden en slechtzienden08-10-2023 12:10:57
  131. Nekpijn bij blinden en slechtzienden08-10-2023 12:10:36
  132. Burn-out bij blinden en slechtzienden08-10-2023 07:10:34
  133. Ziekte van Stargardt (juveniele maculadegeneratie)07-10-2023 01:10:25
  134. Glasvochtbloeding07-10-2023 11:10:22
  135. Fotopsie: (Licht)flitsen of flikkeringen in gezichtsveld zien07-10-2023 06:10:46
  136. Floaters (mouches volantes): Zwevende deeltjes in gezichtsveld07-10-2023 05:10:04
  137. Psychische oorzaken van tijdelijke of permanente slechtziendheid en blindheid05-10-2023 05:10:55
  138. Pupilgrootte: Miosis (abnormaal vernauwde pupillen) en mydriasis (abnormaal verwijde pupillen)05-10-2023 06:10:56
  139. Retinitis pigmentosa (RP)04-10-2023 04:10:18
  140. Vragen stellen aan je oogarts04-10-2023 01:10:21
  141. Zeer slechtziend en naar de oogarts blijven gaan04-10-2023 12:10:50
  142. Gezichtsveld en gezichtsveldonderzoek03-10-2023 04:10:30
  143. Gevoelens van verlies bij blinden en slechtzienden02-10-2023 05:10:25
  144. Mentale impact van ernstige oogproblemen bij blinden en slechtzienden02-10-2023 02:10:33
  145. Hoofdpijn bij blinden en slechtzienden02-10-2023 05:10:58
  146. Exoftalmie (proptosis) (abnormaal uitpuilende ogen)30-09-2023 02:09:01
  147. Episcleritis30-09-2023 02:09:22
  148. Entropion (onderste ooglid draait naar binnen)30-09-2023 02:09:29
  149. Diplopie (dubbelzien)30-09-2023 02:09:56
  150. Dacryostenose30-09-2023 02:09:24
  151. Visuele hallucinaties30-09-2023 10:09:48
  152. Drugsverslaving en medicatiemisbruik: Effecten op de ogen en ooggezondheid30-09-2023 07:09:24
  153. De invloed van het gebruik van medicatie op de ogen en ooggezondheid30-09-2023 06:09:31
  154. Body Integrity Identity Disorder (BIID): Verlangen om blind te zijn29-09-2023 01:09:30
  155. Omgaan met (constante) veranderende en/of bevende beelden in gezichtsvermogen29-09-2023 11:09:46
  156. Kunnen blinden en slechtzienden hoogtevrees hebben?29-09-2023 07:09:20
  157. Weer (iets) kunnen zien na tijdelijk of permanent blind of slechtziend te zijn geweest29-09-2023 07:09:14
  158. Cytomegalovirus (CMV) retinitis28-09-2023 04:09:49
  159. Convergentie-insufficiëntie28-09-2023 04:09:41
  160. Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)28-09-2023 04:09:14
  161. Computer Vision Syndrome28-09-2023 04:09:01
  162. Coloboom28-09-2023 04:09:55
  163. Chalazion (gerstekorrel aan ooglid)28-09-2023 04:09:25
  164. Cerebrale Visuele Inperking (CVI)28-09-2023 04:09:04
  165. Centrale sereuze retinopathie28-09-2023 04:09:08
  166. Cat Eye Syndroom28-09-2023 04:09:30
  167. ADOA (autosomale dominante optische atrofie)28-09-2023 04:09:50
  168. Bradyopsie28-09-2023 04:09:00
  169. Blefarospasme (overmatig oogknipperen)28-09-2023 04:09:28
  170. Blefaritis28-09-2023 04:09:49
  171. Birdshot Chorioretinopathie28-09-2023 04:09:19
  172. Bijziendheid (myopie)28-09-2023 04:09:46
  173. Astigmatisme28-09-2023 04:09:18
  174. Vermoeide ogen (oogvermoeidheid)28-09-2023 04:09:47
  175. Anoftalmie28-09-2023 04:09:15
  176. Anisocorie28-09-2023 04:09:45
  177. Aniridie28-09-2023 04:09:43
  178. Geen dieptezicht hebben27-09-2023 07:09:19
  179. De impact van luchtvervuiling op de ogen en ooggezondheid26-09-2023 07:09:31
  180. De impact van UV-blootstelling op de ogen26-09-2023 06:09:55
  181. Mineralen en ooggezondheid24-09-2023 03:09:18
  182. Voedingsvezels en ooggezondheid24-09-2023 01:09:24
  183. Antioxidantrijke voedingsmiddelen en ooggezondheid24-09-2023 01:09:48
  184. Bessen en ooggezondheid24-09-2023 01:09:50
  185. Luteïne en zeaxanthine voor ooggezondheid24-09-2023 01:09:18
  186. Zink en ooggezondheid24-09-2023 01:09:53
  187. Omega-3 vetzuren en ooggezondheid24-09-2023 01:09:04
  188. De invloed van cafeïne op de ogen en ooggezondheid24-09-2023 12:09:01
  189. De invloed van chocolade op de ogen en ooggezondheid24-09-2023 12:09:21
  190. De invloed van een overmatige zoutinname op de ogen en ooggezondheid24-09-2023 12:09:36
  191. De invloed van suiker op de ogen en ooggezondheid24-09-2023 11:09:10
  192. Waarom zie je beter als je je ogen samenknijpt?24-09-2023 11:09:46
  193. Achromatopsie (volledige kleurenblindheid)24-09-2023 05:09:27
  194. Ametropie23-09-2023 06:09:15
  195. Amblyopie (lui oog)23-09-2023 05:09:28
  196. Amaurosis fugax, tijdelijke plotselinge en gedeeltelijke blindheid23-09-2023 05:09:40
  197. Albinisme23-09-2023 05:09:10
  198. Afakie23-09-2023 05:09:02
  199. Achterste glasvochtloslating23-09-2023 04:09:55
  200. Acanthamoeba keratitis23-09-2023 11:09:53

Laatst bijgewerkt op 17 maart 2024 – 16:05