Braille bladmuziek: de docent aan het woord

Dedicon – Tim Sabel is muziekdocent aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Om zijn blinde leerling goed les te kunnen geven, heeft hij zich braille bladmuziek eigen gemaakt. In deze video vertelt hij hierover.

De pianomuziek die je tijdens het gesprek hoort wordt gemaakt door zijn leerling Ryan tijdens de muziekles.

Audiotranscript
[vlotte pianomuziek]

[voice-over] Muziek in braille? Gewoon doen! Een leerling, een docent en de producent vertel je in een drieluik hoe je met braille bladmuziek gewoon muziek kunt maken, ook als je blind of slechtziend bent. In deze video komt Tim aan het woord. Tim is muziekdocent aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Eén van zijn leerlingen is blind. Speciaal voor hem heeft Tim zich verdiept in braille bladmuziek.

[Tim] Ik ben Tim Sabel. Ik geef les op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en daar geef ik les nu bij Junior en bij de school voor jong talent en ik heb ook lang lesgegeven bij PI. Nou toen ik bij PI werkte was er een blinde leerling die bij ons pianoles kwam nemen. En nu in zijn 3e jaar van dit programma geef ik hem extra ondersteuning met name op notatiegebied. Omdat het voor ons nieuw is en voor hem natuurlijk ook. Zodoende geef ik hem nu sinds een jaar pianoles en ben ik me aan verdiepen in braille bladmuziek.

Ik heb gewoon gegoogeld en toen vond ik een Inleiding in braille bladmuziek. Die heb ik gelezen en leuke is dat ik samen met Ryan leer, want het is Ryan nieuw, maar het is voor mij ook nieuw en dat is echt heel fijn omdat we samen dezelfde stappen kunnen nemen en hopelijk probeer ik altijd één stap voor te zijn. Maar samen leren we eigenlijk braille bladmuziek. Dus ik heb mij eigenlijk eerst verdiept in nou hoe werkt het systeem überhaupt van braille en daarna van hoe werkt het systeem in braille bladmuziek. Ik heb dus een collega die je nu deze leerling ook les geeft en die heeft een aantal workshops gevolgd over braille muziekschrift en hoe ik mezelf heb ook het voorbereid is ik heb een aantal docenten geïnterviewd die ook aan een blinde leerling les hebben gegeven, bijvoorbeeld ook Bert Van de Brink, en ook een aantal andere docenten en daar heb ik ook veel van geleerd van, nou, hoe pak je dat nou aan, hoe kan je dat nou doen? Dus het is ook heel fijn dat ik het niet helemaal in mijn eentje hoef uit te pluizen. Je kan altijd wel mensen bellen, googelen, rondvragen. Een oud-docente heeft ook iemand aangeraden. Zo kom je altijd wel bij iemand terecht die er iets over kan vertellen waardoor je weer een beetje verder komt.

Maar ik heb geleerd dat het wel in die zin belangrijk is, het braille muziekschrift, omdat je er die leerling zelfstandigheid ook mee geeft. En dat vind ik heel erg belangrijk, dat ik niet mijn leerling, bij wijze van spreken, iedere dag hoef les te geven of dat de ouders thuis heel veel moeten doen maar dat het leerling ook uiteindelijk zelfstandig muziek kan instuderen en muziek kan leren.

Wat ik wel nog een uitdaging ga vinden, denk ik, is dat er zoveel (en dat realiseer ik me dus nu pas, nu ik met braille bladmuziek bezig ben) hoeveel informatie er in muziek staat en dat dus voor elk teken ook letterlijk dus één of meerdere tekens in braille is. Dus het tempo, de dynamiek, de vingerzetting of een noot hoger is of lager dus in welk register, of er een kruis bij staat of een herstellingsteken. Daarom denkt ik ook dat braille bladmuziek meer een ondersteuning eigenlijk is aan het leren musiceren, dan dat het een soort primaire bron is. En om details op te zoeken van: hé, met welke vinger heeft een componist dat opgeschreven om die noten te spelen. En dat feit dat je kan nazoeken, heel sec zonder interpretatie van wat heeft de componist nou precies opgeschreven, wat staat er nou precies en zodat je zelf als musicus daar je eigen invulling aan kan geven, dat vind ik heel waardevol.

Ja, wat het hem oplevert is plezier. Ik zie bij hem sowieso heel veel plezier in de musiceren.
Maar dat hij weer een extra ingang heeft, dat weer een extra informatiekanaal heeft om muziek te kunnen leren en dat plezier en dus ook die zelfstandigheid, dat zie ik wel bij deze leerling.

Ga met de andere docenten in gesprek. Drink een kop koffie met ze en vraag ze gewoon uit van: hoe doe jij dat? Schrijf je voor workshops die er zijn. Die zijn volgens mij, nou via Dedicon kan je overal naartoe wijzen. En ga gewoon lezen, ga gewoon beginnen en stel ook doelen niet te hoog, zoals ik heb gedaan [lach]. Gewoon, stap voor stap. Begin maar gewoon lekker bij de c kwartnoot en ga van daaruit verder en spelen. Ga samen met je leerling eigenlijk ook leren. Laat je leerling, dat vind ik ook leuk bij mij leerling, ik laat het mijn leerling ook mij uitleggen hoe het werkt en wat hij op school doet met normaal braille, hoe je dat moet typen. En hij hij gaat veel sneller dan ik nu.

[Pianomuziek, gespeeld door Ryan]

Laatst bijgewerkt op 25 mei 2023 – 05:25

Kunst & Cultuur

Braille bladmuziek: de docent aan het woord