Jackson is doof en zal blind worden
Jackson (1,5) werd doof geboren. Dat was al een stevige tik voor mama Carolien en papa Willem. En niet veel later bleek dat hun zoontje ook rond zijn 10de levensjaar geleidelijk blind zal worden. Maar z’n ouders houden de moed erin. “Dat kereltje leert ons dat vandaag belangrijk is.”
“Zolang het licht niet volledig uitgaat, zijn we al heel blij”
Jackson is een peuter van 19 maanden die doof geboren werd. En die rond zijn 10de levensjaar geleidelijk aan blind zal worden. Want Jackson heeft het syndroom van Usher, een zeldzame erfelijke aandoening die doofblindheid veroorzaakt. Gelukkig zijn z’n ouders van nature positief ingesteld. “Zolang het maar niet volledig zwart wordt voor Jackson, zijn wij al heel blij”, zegt zijn mama Carolien (40), die als ‘Ushermom’ een blog bijhoudt over haar hartverscheurende strijd.
Zalige zwangerschap, zo zegt Carolien de Bie, die met haar partner Willem (41) in Meerle hij Hoogstraten woont. Achtendertig geworden, ze walste er fluitend doorheen. Het ging hun eerste kind worden. En het maakte niet uit of het een jongen of een meisje zou zijn, ze wilden het geslacht op voorhand zelfs niet kennen. Het was allemaal goed. Zondagskinderen als ze tot dan toe waren geweest, stonden ze er niet eens bij stil dat het ook fout zou kunnen gaan. Ze waren toch kerngezond? Als het een zoon zou zijn, zou Carolien ‘m graag Elvis noemen. Maar dat mocht niet van Willem. Dus werd het Jackson. Ook een coole naam. En verwijzend naar Amerika, waar ze dol op zijn. Jackson diende zich een weekje te vroeg aan, op 29 oktober 2015. Ook de bevalling was een fluitje van een cent geweest. Zondagskinderen, weet je wel?
Koekjes
Ruim anderhalf is hij vandaag, Jackson. Een blond kereltje met zachtblauwe ogen en de liefste lach ever. Bij mama op schoot graait hij gretig met zijn kleine knuistjes naar de schaal met koekjes, om vervolgens als een kleine wervelwind over het gazon te kruipen, zoef, richting speelgoedtractor. Goddank weet hij niet beter dan dat de cochleaire implantaten in zijn hoofd z’n oortjes zijn. Als mama of papa daar de magneetjes aan hun zwarte draad op vastklikken, kan hij toch horen. Weliswaar elektronisch, maar: hij hoort. Goddank heeft Jackson er ook totaal geen idee van dat hij zijn zicht straks, als hij 10 is, gestaag verliest. Het zal beginnen met nachtblindheid. Tot hij, allicht ergens tussen zijn dertigste en veertigste, volledig blind wordt. Het is naar adem happen voor de buitenstaander.
Mama Carolien: “Jackson werd doof geboren, maar dat hadden we de eerste vier weken totaal niet in de gaten. Want hij was zo alert met zijn ogen, al van bij de geboorte. Kind & Gezin maakte zich ook niet al te veel zorgen toen de eerste gehoortest – Jackson was een maand oud – niet lukte. ‘Er zal nog wat vruchtwater achter het trommelvlies zitten’, zeiden ze. Nog eens twee weken later, toen de test opnieuw werd gedaan in het ziekenhuis van Turnhout, viel het onverwachte verdict. ‘Jullie zoon heeft een ernstige gehoorbeperking.'”
Van roze wolk gedonderd
“Op de terugweg naar huis voelde ik complete ontreddering”, gaat Carolien verder. “Tranen in de auto. Brullen. Hoe kan dit? Waar komt dat vandaan? Waarom? Het is alsof je gelijk van je roze wolk afdondert. Ze hadden er in Turnhout ook geen doekjes om gewonden. ‘Zijn taal gaat hij niet ontwikkelen, dat wordt aangepast onderwijs, een aangepast leven.’ Bam! Ik ben promotor van Belgische artiesten en zot van muziek, mijn eerste reflex was: hoezo, gaat hij dan geen troost uit muziek kunnen halen? Niet intens gelukkig kunnen worden van muziek? Pas nadien begon het mij te dagen: als je niet kan horen, hoe leer je dan praten? En hoe gaan wij dat aankunnen?”
“We werden doorverwezen naar specialisten in het UZA en die gaven ons gelukkig hoop. ‘Kinderen hoeven tegenwoordig niet meer doof te zijn’, zei de prof die Jackson tot op vandaag opvolgt. ‘Als hij een gehoorzenuw heeft, komt hij in aanmerking voor een cochleair implantaat dat hem helpt te horen. En als hij mentaal niets mankeert, kan hij zijn spraak perfect ontwikkelen.’ Ik weet nog dat Willem en ik ons toen meteen strijdlustig voelden. Oké, we zouden nog altijd door een rouwproces moeten en Jacksons doofheid moeten accepteren. Maar de klemtoon lag nu op wel wat er allemaal mogelijk was, op wat Jackson zou kunnen.”
Black-out
“Omdat doofheid ook een deel van een syndroom kan zijn, vroeg de prof of Willem en ik akkoord gingen met een genetisch onderzoek. Toen is ook even het syndroom van Usher ter sprake gekomen. Een syndroom dat doofblindheid veroorzaakt en waarvan ik nog nooit had gehoord. Maar de prof stelde ons gerust: de kans op usher is uitzonderlijk klein. Zelfs als beide ouders drager zijn van dat gen, heeft hun kind maar één kans op de vier dat het ook usher heeft. Toch ben ik die aandoening ‘s avonds thuis gaan googelen. Willem niet. Want die gaat altijd heel erg uit van het goede. Maar ik wou het weten. En ik werd er niet vrolijker van. Erger: ik begon mij vanaf dan ook op Jacksons ogen te focussen. ‘Het zal toch niet zijn? Ziet hij ons wel? Willem, ziet die jongen ons?’ Tuurlijk wel. Maar ik was bij momenten dus zo verschrikkelijk ongerust.”
“Er gingen vele maanden van testen voorbij, op 26 mei – Jackson was dan 7 maanden oud – werden we bij de prof verwacht om te vernemen of Jackson hoorimplantaten kon krijgen. Ik weet nog dat ik zenuwachtig was. Ik zag de prof en ik zag ook de arts genetica, die ik daar niet had verwacht. De prof zei: ‘Goed nieuws. Er zit een gehoorzenuw, Jackson komt in aanmerking voor implantaten.’ Willem en ik pakten elkaar stevig vast, wat een opluchting! Ons kind zou kunnen horen! Maar dan sprak de arts genetica ons toe. ‘Ik vrees dat ik heel slecht nieuws heb voor jullie’, zei ze. ‘We hebben het usher-gen aangetroffen bij Jackson.’ Toen wist ik genoeg.”
“Ik kreeg ter plekke een black-out. Niks kwam nog binnen van alles wat die dokters zeiden. Ik hoorde alleen maar: usher, doof, blind, klaar. Opnieuw roepen en schreeuwen op weg naar huis. ‘Waarom geven ze dat kind iets wat ze hem gaan afpakken? Waarom ook dat er nog bij? Gaat hij mij dan maar tien jaar kunnen zien of wat?’ Dat Jackson doof is, dat gingen we aankunnen. Want met die implantaten zouden ze hem kunnen helpen. Maar doof én blind?!”
Zelfbescherming
Sinds die vreselijke diagnose is inmiddels een jaar verstreken. Een jaar is te weinig om te wennen aan het idee dat je kind almaar minder gaat zien en geleidelijk aan blind wordt. Als je daar al ooit aan kan wennen. Carolien: “Rationeel weet ik dat het zo zal zijn. Jackson heeft ook nog eens de pech dat hij het type 1B heeft, waarbij het zicht dus al vanaf het tiende jaar afneemt en niet vanaf de puberteitsjaren. Maar emotioneel negeer ik het. Nog altijd. Op mijn blog ushermom.com vraag ik het me af: ben ik daar naïef in? Am I wrong?”
“Maar ik kan en wil er met mijn gevoel nog niet aan. Dat is ook een stuk zelfbescherming, denk ik. Je krijgt dat gewoon niet behapt. Wanneer ik aan zijn bedje sta, denk ik soms: ‘O, jij klópt helemaal, jij staat zo gelukkig in het leven, jij geniet van alles: hoe moet jij daar straks door?’ Op die momenten doet het zo’n pijn dat het mij bijna de adem afsnijdt. Dat heb ik ook wanneer ik een kind van Jackson zijn leeftijd zie spelen. En dan denk: ‘Iedereen krijgt gezonde kinderen, behalve ik. Iedereen neemt het for granted dat kinderen niks mankeren en maar door het leven denderen.’ Ik weet dat dat niet waar is. Maar soms voelt het wel zo. Ik ben niet verbitterd, niet jaloers. Maar soms snijdt de pijn recht door mijn hart.”
Wereld laten zien
“Die eerste weken na de diagnose waren een hel. Al die vragen in mijn hoofd. Wat moeten we hem nog laten zien voor hij 10 wordt? Wij die zo graag reizen: moeten we hem de wereld laten zien? Maar hij is toch nog veel te klein om al die herinneringen op te slaan? Gaat hij auto kunnen rijden? Naar school kunnen fietsen? Ooit zelfstandig kunnen wonen? Een lief vinden? Vrienden hebben? Ik werd zot van die vragen. En op een dag zei Willem: ‘Carolien, wij gaan niét te ver vooruitkijken. We bekijken het stukje voor stukje, dag per dag.’ Dat is ook de enige leefbare manier. Anders word je echt zot. En geen arts die kan voorspellen wanneer Jackson volledig blind zal zijn. Want voor elke usher-patiënt is dat anders. Daar kunnen 30 jaar overheen gaan, maar dus ook 40. Jacksons doofheid is heel concreet. Daar kunnen we ‘m bij helpen. Met zijn implantaten, met de gebarentaal die Willem en ik nu aan het leren zijn, met logopedie. Maar dat blind worden? Daar moeten we mee dealen wanneer het zover zal zijn.”
“Willem en ik zijn gelukkig positief ingestelde mensen, de meeste tijd gaat het dus goed. Het is ook niet vol te houden om elke ochtend hopeloos wakker te worden en meteen te gaan huilen, al is dat wat je gevoel je aangeeft. Zoiets zuigt je gewoon leeg. En ook: ik wil niet dat Jackson mij verdrietig ziet. Hij verdient een mama die positief in het leven staat en die hem vooral leert om zelfstandig en zelfzeker op te groeien. Die hem laat zien dat de wereld voor hem openligt, hoe moeilijk zijn pad ook zal zijn. Ik moét mijn kind het goede voorbeeld geven.”
Bruce Springsteen
“Maar soms krijgt dat andere stemmetje – dat monster – dus de bovenhand. Muziek bijvoorbeeld is een echte trigger bij mij. Bruce Springsteen op Werchter vorig jaar? Blèten. Eddy Vedder onlangs in Amsterdam? Idem. Ik weet dat ik sommige playlists niet moet opzetten, omdat ik dan in tranen ben. Soms heb ik het nodig om het verdriet juist wél toe te laten. Het is lastig luisteren naar Nick Cave en Jasper Steverlinck.”
“Die tijdsdruk kan bij momenten zo hard wegen. Want de tijd vliegt, hè. Jacksons eerste verjaardag op 29 oktober: dat waren tranen met tuiten bij mij. Al één jaar voorbij. Eén tiende van de tijd dat hij nog goed kan zien. Eén streepje om af te vinken. En straks wordt hij al 2. Weer een streepje erbij. Gelukkig kan Willem – al oneindig lang mijn grote liefde – me op lastige momenten omhoogtrekken. En me op slag doen beseffen dat genieten vooral ook in heel kleine dingen zit. Geluk, dat is ook een wandeling hier in het bos, hè? Dat is ook: met de grootouders een ijsje gaan eten, op de speelgoedtractor van ome Eric rondcrossen. Het hoeft niet groots te zijn. Hoe kunnen wij nu trouwens inschatten welke passies Jackson straks gaat hebben? Nog niet, hè?”
Met 400.000
Let your faith be bigger than your fears. Dat is het motto, zo wordt het draaglijk. “We mogen niet vergeten dat er hoop is, nee”, zegt Carolien. “De tijden zijn nog nooit zo hoopvol geweest voor de 400.000 usher-patiënten in de wereld. Ze zijn nu de langetermijneffecten van een medicijn voor type 1B aan het testen op mensen. En natuurlijk zullen er veel jaren overheen gaan voor we weten of dat medicijn ook effectief werkt. Maar dat onderzoek geeft ons kracht. Soms denk ik: ze gaan iets vinden waardoor ze het proces van de gezichtsafname bij usher-patiënten kunnen vertragen of misschien zelfs stoppen. En daar zou ik al heel blij mee zijn. Zolang het voor Jackson maar niet vollédig zwart wordt. Dat zou ik niet kunnen accepteren. Want als het zwart is, is er niks. Al houd je maar 15 of 20 procent zicht over, dan kan je nog zoveel. Dan kan je lezen, met hulpmiddelen achter een beeldscherm zitten. Dan mag dat scherm nog zó groot zijn: dat is een wereld van verschil.”
“Weet je wat mij ook kracht en moed geeft? Verhalen van usher-patiënten die reageren op mijn blog”, gaat Carolien verder. “Ik leer daaruit dat mensen met zware beperkingen toch een gelukkig leven kunnen leiden. Een leven dat sowieso moeilijker verloopt, maar ook gelukkig kan zijn. Er zijn usher-patiënten met een heel slecht zicht die, weliswaar begeleid, skieën en bergen beklimmen. Vorig jaar heeft een dame met usher op de Paralympics goud gewonnen op de triatlon. Ook begeleid, maar toch. No barriers! Daar word ik enthousiast van. Of van het verhaal van een mama van een zoon met usher van in de veertig. Zij schrijft me: ‘Ik begrijp je strijd. Maar weet dat mijn zoon zelfstandig woont en werkt in New York en heel gelukkig is.'”
Geen pijn
“Dat willen we Jackson meegeven: dat hij ondanks Usher nog wél dingen zal kunnen. Die start krijgt hij bewust van ons mee. En ja, tegenover al die avontuurlijke verhalen van mensen met usher staan ook de verhalen van patiënten die depressief worden en in een isolement belanden. Meisjes van 14, 15 jaar die het paardrijden en hockey hebben moeten opgeven, en dat is keihard. Ik weet niet of ik later sterk genoeg zal zijn om aan te kunnen dat Jackson iets moet opgeven wat hem lief is. Om dan zijn opstandigheid en verdriet te zien. Maar daar probeer ik nu zo weinig mogelijk aan te denken.”
“En hoe dan ook is er bij Willem én bij mij het besef dat we het nog slechter hadden kunnen treffen. Usher is echt een vreselijke diagnose, oneerlijk en fucking moeilijk, maar: Jackson heeft geen pijn. Hij ligt niet in een ziekenhuis aan een baxter vol chemicaliën waar hij doodziek van wordt. Ik denk dat het voor ouders het moeilijkste is om te zien dat je kind pijn heeft. Ik volg een mama wier dochtertje van 2 jaar kanker heeft. Dát lijkt me onmenselijk hard. Ik ken ook mensen met een kindje met autisme. Hoe verschrikkelijk moeilijk is dát niet?”
Die ene manier om je kind te vertellen dat het doof is en ook blind zal worden, bestaat niet. “Artsen zeggen ons dat sommige ouders het hun kind niet durven te vertellen, al weten ze het al heel lang. Dat ze die taak overlaten aan een arts. Dat willen Willem en ik niet. Wij zullen het Jackson al zodra hij het enigszins kan begrijpen zelf vertellen, mét hulp van een kinderpsycholoog. Want het laatste wat je wil, is dat je kind op de speelplaats te horen krijgt: ‘Jij wordt later blind!’ We willen niet dat Jackson boos is op ons omdat we hem niks zeiden.”
Brabbelen
Ze denkt ineens blij terug aan het moment in augustus vorig jaar toen Jackson – die toen 9 maanden oud was – via zijn implantaten voor het eerst in zijn leventje geluid kon horen. “We wisten niet hoe hij daarop zou reageren”, zegt ze. “Eerst keek hij wat verwonderd rond. Hè? Wat is dat? Geluid?! En dat was best oké voor hem (lacht). Hij heeft niet gehuild, nee. Hij wende vrij snel aan zijn implantaten. En intussen beseft hij heel goed dat dat zijn oortjes zijn. Wanneer hij gaat slapen of in bad gaat, nemen we de magneetjes weg en dan wordt het stil in zijn hoofd. Da’s goed zo, we communiceren dan via gebaren. En ‘s ochtends, als hij nog even bij ons in bed ligt, is hij keiblij wanneer we de magneetjes opnieuw vastklikken. Wanneer ze er overdag al eens afvallen, gebaart hij tegenwoordig zelf naar zijn hoofdje, als om aan te geven dat hij zijn oortjes wil.”
“Nadat hij zijn implantaten had, ging er nog best veel tijd over voor Jackson effectief geluid maakte. Maar dan kwam dat eerste babygebrabbel, dat Willem en ik dus nog nooit hadden gehoord. Ah nee, Jackson had nooit gehoord, waarom zou hij dan zelf geluid maken? Voor ons was dat: waauw! Dat gebrabbel kwam zo intens binnen, niet te geloven. En hij begint steeds meer woordjes te zeggen. Mama. Papa. Tactor. Auto. Exter, waarmee hij onze hond Dexter bedoelt. Hem horen brabbelen, dat is voor ons het allermooiste geluid van de wereld. Hij doet het geweldig. Hij kan al goed zitten en hij doet zo hard zijn best om zonder functionerend evenwichtsorgaan toch evenwicht te zoeken en te vinden. Wedden dat hij kan stappen voor hij 2 is?”
Jackson is een content kind. Immer vrolijk, behalve dan wanneer hij moe is of honger heeft. Slaapt goed, lust alles, zelfs spruitjes. Geen zittend gat, die kleine. Dat heeft hij én van zijn mama én van zijn papa.
“Dat kereltje leert ons dat vandaag belangrijk is”, besluit Carolien. “En dat we alles uit vandaag moeten halen. Hoeveel verdriet we ook hebben: als Jackson gelukkig wordt, kunnen wij dit aan. Als hij gelukkig wordt – en we gaan er als ouders alles aan doen om hem daarbij te helpen – waarom zouden wij het dan niet zijn? Nog voor Jackson er was, was gelukkig zijn de enige wens die we voor hem hadden. Dat en van goeie muziek houden, natuurlijk (lacht).”
Niets kan syndroom van Usher stoppen
Het syndroom van Usher is een zeldzame, erfelijke ziekte die tot volledige doofblindheid kan leiden. De aandoening is progressief en er bestaat vooralsnog geen behandeling om het proces van doof én blind worden te stoppen. Wereldwijd lijden zo’n 400.000 mensen aan de ziekte.
Een kind met het usher-syndroom is bij de geboorte doof of slechthorend. Zonder hoorhulpmiddelen, zoals cochleaire implantaten, en ondersteuning met gebarentaal kan het kind een grote achterstand oplopen in de spraak- en taalontwikkeling. Elke 5 tot 10 jaar gaat het gehoor met 5 tot 10 decibel achteruit. Bij doofheid en ernstige slechthorendheid kunnen er ook evenwichtsproblemen zijn, waardoor leren fietsen en lopen langer duurt en mensen wat onevenwichtig lopen.
De visuele problemen beginnen vaak, afhankelijk van de graad, in de kindertijd of puberteit. Eerst treedt er nachtblindheid op, waarbij het moeilijk wordt om sterren aan de hemel te zien, te fietsen in het donker of mensen op een slecht verlichte locatie te herkennen. Uiteindelijk worden usher-patiënten doofblind. Het gezichtsvermogen kan het verlies aan geluid dus niet opvangen en het gehoor kan het verlies aan zicht niet compenseren.
Usher is recessief van aard: het syndroom kan zich pas manifesteren als beide ouders het gen dat het veroorzaakt, doorgeven aan hun kind. Het is de belangrijkste oorzaak voor het gecombineerd optreden van doof- en blindheid. (AG)
ANNICK GROBBEN
Bron: Het Laatste Nieuws, Za. 17 Jun. 2017, Pagina 8
- Jenny (42): “Nog steeds zie ik de man op wie ik verliefd werd”29-12-2022 07:12:33
- Lucas (21) heeft het Syndroom van Usher24-11-2022 04:11:25
- NL: Onderzoek naar bereikbaarheid politie voor mensen met beperking in horen en zien23-11-2022 06:11:08
- ‘Het is hard werken, maar ook gezellig’23-11-2022 06:11:27
- Deelkracht – Sociale Kaart Doofblindheid15-11-2022 03:11:47
- Leven op z’n kop04-11-2022 03:11:27
- Lorm, communiceren met iemand die doofblind is24-10-2022 05:10:31
- NL: Doofblind en supersportief21-09-2022 05:09:39
- ‘Zonder zien en horen, kan ik altijd nog ruiken en voelen’19-09-2022 06:09:11
- Via ‘coping met Usher’ professionals beter toegerust op ondersteuning gezinnen met syndroom van Usher17-09-2022 01:09:56
- Op de verjaardag van Noa wandelt Nederland voor Usher15-09-2022 05:09:55
- Usher? So what! Wat houdt je tegen?07-09-2022 12:09:40
- Handige hulpmiddelen voor doofblinden09-08-2022 02:08:16
- E-learning: Als ogen én oren het niet goed doen, wat doe je dan?08-08-2022 07:08:33
- Femke (48) wordt langzaam doof en blind, maar ziet nu meer dan ooit05-08-2022 12:08:47
- Leerlingen Peellandcollege zamelen met sponsorloop 8.300 euro in voor Usherstichting21-07-2022 06:07:57
- Fietsen om te blijven horen en zien: Wilte Jager uit Burgum haalt met een fietselfstedentocht geld op voor onderzoek naar zijn ziekte02-07-2022 05:07:55
- Slechtziende én slechthorende Wilte Jager fietst met kameraad Elfstedentocht op tandem voor onderzoek naar Ushersyndroom29-06-2022 05:06:40
- Je weg vinden als je ernstig slechthorend én slechtziend bent27-06-2022 07:06:06
- Sanne (38) is slechthorend en wordt over een paar jaar blind24-06-2022 05:06:57
- Lucas wordt doof én blind | Je Zal Het Maar Hebben | NPO 3 TV26-05-2022 10:05:37
- Tim haalt 25 mille op voor onderzoek naar dochters ziekte: ‘Gefietst voor haar oortjes’03-05-2022 04:05:19
- Nieuw type Ushersyndroom ontdekt: USH IV26-04-2022 05:04:50
- Femke (48) wordt doof en blind: ‘ik dacht: zo zijn we niet getrouwd, letterlijk’16-04-2022 07:04:26
- Open huis bij dagbesteding voor doofblinden: “Sociaal isolement ligt op de loer”16-04-2022 05:04:17
- Schrijfster Femke Krijger schrijft boek over hoe het is om te leven met het syndroom van ‘Usher’12-04-2022 05:04:38
- Tim Schroeder en Richard Hubert zijn gestart met 2200 km fietsen voor Stichting Usher syndroom10-04-2022 05:04:34
- Tim stapt op de fiets naar Alicante voor de toekomst van zijn zieke dochter06-04-2022 11:04:58
- Veelbelovend onderzoek naar Ushersyndroom24-03-2022 07:03:40
- Tinne over het Syndroom van Usher01-03-2022 06:03:56
- Luistermagazine ‘Moet je horen’ bezoekt het Centrum voor doofblinden14-02-2022 05:02:27
- De wondere wereld van horen en zien – Lezing Erwin van Wijk over het Ushersyndroom14-02-2022 11:02:10
- Simone is moeder én heeft Usher waardoor ze slecht kan horen en zien: ‘Pluk de dag’24-01-2022 06:01:21
- Dilemma: doof of blind?13-01-2022 06:01:58
- Deurnese Lynn (15) heeft syndroom van Usher en start actie voor meer onderzoek naar ziekte04-01-2022 05:01:00
- Ushersyndroom – Nieuw onderzoek: gentherapietesten met extra grote vectoren op mininetvliezen15-12-2021 01:12:32
- Sarah’s dochter Mirthe is doofblind en gehandicapt24-11-2021 06:11:20
- ‘Yonathan communiceerde meer dan wij doorhadden’19-11-2021 07:11:02
- Leven in een stille wereld12-11-2021 07:11:54
- ‘Dankzij mijn begeleiders kan ik zelfstandig blijven wonen’06-11-2021 11:11:40
- Joyce heeft het Ushersyndroom en wordt langzaam doof en blind: ‘Ik stel niets meer uit omdat ik weet dat ik nu moet genieten’01-11-2021 11:11:56
- Hulpmiddelen voor mensen met doofblindheid01-11-2021 06:11:24
- Margriet opent Kalorama Centrum voor doofblinden26-10-2021 08:10:56
- Prinses Margriet opent nieuwbouw Kalorama Centrum voor doofblinden26-10-2021 04:10:04
- Prinses Margriet bezoekt Visio Het Loo Erf op World Sight Day15-10-2021 04:10:35
- Prinses Margriet bezoekt expertisecentrum voor slechtzienden15-10-2021 06:10:07
- Prinses Margriet opent Kalorama Centrum voor doofblinden door leggen laatste steen07-10-2021 05:10:52
- ‘Het moeilijkste was dat Job zelf niet snapte dat hij zou sterven. Daarvoor was zijn begrip te laag’04-10-2021 10:10:30
- Margriet opent Kalorama Centrum voor doofblinden30-09-2021 11:09:50
- Joyce wordt langzaam doof en blind: ‘Ik dacht dit is een grap’29-09-2021 03:09:02
- Joyce wordt langzaam blind en doof: ‘Mijn missie is om te laten zien wat nog wel kan’18-09-2021 05:09:46
- Ushersyndroom: wat is het en kun je er iets tegen doen?16-09-2021 08:09:06
- Joyce (37) wordt langzamerhand volledig doof en blind03-09-2021 05:09:33
- Kamperen in de achtertuin met doofblinde mensen21-08-2021 06:08:52
- Kalorama: nieuw Centrum voor doofblinden is klaar, nog vijf bouwjaren en drie nieuwe gebouwen te gaan12-08-2021 07:08:52
- “Ons zoontje is doof en wordt blind. Het is iedere keer afscheid nemen van iets.”30-07-2021 05:07:49
- ‘s Nachts zwemmen en overdag een dutje21-07-2021 07:07:50
- Bartiméus en Pento combineren expertise en service01-07-2021 07:07:44
- Ziezo-online: Oog & Oor – Communicatie! Hoe is dat als je niet goed ziet EN hoort?26-06-2021 11:06:44
- Doofblind: ‘Als de wereld niet verder reikt dan je beide armen’25-06-2021 04:06:16
- Bern Dam (53) uit Spanbroek wordt langzaam blind en doof. ’Ik heb lang nodig gehad om te leren loslaten’22-06-2021 01:06:41
- Nieuw hulpmiddel helpt mensen met aangeboren doofblindheid communiceren17-06-2021 02:06:28
- Webshop “Love Ush” live!15-06-2021 05:06:17
- Laagdrempelige gratis e-learning over doofblindheid11-05-2021 06:05:44
- Documentaire ‘Onzichtbaar & Onhoorbaar’07-05-2021 03:05:27
- Nieuwe e-learning: Als ogen én oren het niet goed doen, wat doe je dan?26-04-2021 07:04:16
- DB-connect lanceert laagdrempelige e-learning over doofblindheid22-04-2021 04:04:51
- Hoe gaat het met de minigenen USH2C (Ushersyndroom)?22-04-2021 12:04:37
- Uit het zicht, een portret over Nikki de Plunder (15) met het syndroom van Usher22-04-2021 12:04:53
- Martine (slechtziend en slechthorend) vraagt begrip22-04-2021 05:04:34
- Genetische pleister ‘remt’ blindheid in patiënten met Ushersyndroom15-04-2021 05:04:11
- Honderdjarige op Bartiméus – Eeuwfeest voor meneer Kraak (doofblind)13-04-2021 05:04:48
- Op stap met vlogger Desi: de anderhalve-meter-samenleving met een visuele beperking09-04-2021 06:04:47
- Voor de goede verstaander heeft de doofblinde zo veel te vertellen09-04-2021 06:04:42
- ‘Met juiste ondersteuning kunnen doofblinden goed communiceren’09-04-2021 06:04:22
- Joyce (35) wordt langzaam doof én blind: ‘Drie jaar na de diagnose stortte ik in, ik was op’09-04-2021 06:04:04
- Als doofblindenbegeleider ben je echt van betekenis09-04-2021 06:04:46
- Joyce wordt langzaam blind én doof: ‘Grootste angst is dat ik mijn kinderen niet meer kan zien’09-04-2021 06:04:29
- Joyce wordt doof én blind: ‘Van continu vechten word je alleen maar moe’09-04-2021 06:04:16
- Joyce vertelt over het Ushersyndroom, dat haar langzaam blind en doof maakt09-04-2021 05:04:55
- Het zoontje van Carolien (42) heeft het Usher-syndroom: ‘Ik heb levenshaast, voor hem’09-04-2021 05:04:40
- Eenvoudige aanrakingen geven belangrijke informatie aan doofblinden09-04-2021 05:04:53
- Communicatie met doofblinden met een verstandelijke beperking09-04-2021 05:04:06
- Hoe kalmeert een ouder een dove en blinde baby?09-04-2021 05:04:53
- Doofblinde Ina (76) is bang dat ze door de Floriade haar thuishulp verliest09-04-2021 05:04:39
- Communiceren over corona – doofblind en verstandelijk beperkt09-04-2021 05:04:08
- Lucas wordt doof én blind | Je Zal Het Maar Hebben09-04-2021 05:04:53
- Machteld (43) heeft het Ushersyndroom, waardoor zij langzaam doof en blind wordt09-04-2021 05:04:05
- Slechtziende Peter (Ushersyndroom) kan weer (even) autorijden dankzij Over Winnaars09-04-2021 05:04:50
- Syndroom van Usher in de 5 uur show09-04-2021 05:04:00
- Lotte (30) heeft het Ushersyndroom: ‘Ik wil niet leven alsof ik doodga’09-04-2021 05:04:48
- Positieve kracht Peter in Over Winnaars bewonderenswaardig09-04-2021 05:04:28
- Geraakt! (over Finn met het Ushersyndroom)09-04-2021 05:04:10
- Blind of doof? Maar wat als je beiden wordt?09-04-2021 05:04:55
- Wie heeft het licht uit gedaan?!09-04-2021 05:04:06
- Doofblinde Jeff: Ik wil inspireren. Ik zie mezelf niet als iemand met beperkingen09-04-2021 05:04:51
- Verhaal over doofblinde Joyce09-04-2021 05:04:32
- Nieuwe documentaire getiteld: ‘Stilte in de Nacht’09-04-2021 05:04:18
- Naar buiten met doofblindheid09-04-2021 05:04:00
- Vierhandengebaren voor doofblinde mensen09-04-2021 05:04:45
- Blog over Usher: Hoe kom ik in balans? Moeder zijn en het Ushersyndroom09-04-2021 05:04:32
- Als het langzaam stil en donker wordt09-04-2021 05:04:18
- Séverine (Ushersyndroom) is slechtziend maar wel goedkijkend!09-04-2021 05:04:03
- Kalorama: voor mensen met een specifieke zorgvraag09-04-2021 05:04:47
- Mijn leven met Usher is bij Evangelische Gemeente Berea09-04-2021 05:04:53
- Ik heb het Ushersyndroom, waardoor ik langzaam blind en doof word09-04-2021 05:04:38
- Rob is doof en bijna blind door het syndroom van Usher09-04-2021 05:04:23
- Ard van der Linden komt met een eigen orgel-CD ondanks zijn visuele beperking09-04-2021 05:04:03
- Joyce de Ruiter wordt doof en blind09-04-2021 05:04:49
- “Toen de diagnose kwam: je wordt langzaam blind én doof, wilde ik dat niet geloven”06-04-2021 01:04:32
- Doorbraakbehandeling Ushersyndroom: niet langer angstaanjagende zekerheid dat je doof en blind wordt04-04-2021 01:04:51
- Sterrenbeeld, met verhaal over fotografe Iris die lijdt aan het syndroom van Usher03-04-2021 07:04:06
- ‘We zijn niet ziek, het is een aandoening’21-07-2020 07:07:48
- “Stoppen? Ik denk er niet aan”15-12-2019 07:12:58
- Blind geboren Anthony wordt nu ook doof: “Zelfs de dokter wist het niet”14-12-2019 08:12:22
- Alexandra Adams (25) wil arts worden ondanks dat ze doof en blind is14-10-2019 07:10:59
- Bucketlist voordat Lotte en Roos blind en doof zijn | VOOR HET DONKER WORDT19-03-2019 06:03:26
- ‘Mensen bekijken me verkeerd. Ze zien vooral wat ik niet kan’01-01-2019 10:01:52
- Lotte wordt doof en blind, maar ze redt zich wel: dát geeft haar leven zin05-12-2018 10:12:30
- Hoe het Ushersyndroom ertoe leidt dat mensen doof en blind worden27-11-2018 07:11:34
- Doofblinde Martine (46) uit Purmerend weet dat de zorg anders kan16-11-2018 07:11:12
- De hele dag puzzelen in een steeds kleiner wordende werend12-08-2018 06:08:03
- Kindje van Carolien heeft syndroom van Usher27-07-2018 05:07:43
- De 6-jarige dochter van Sarah is blind en doof: ‘Ze kan ons niets vertellen’20-05-2018 07:05:05
- ‘Jackson zorgt ervoor dat we niet triest zijn’19-04-2018 11:04:46
- Steeds meer deelnemers en geld voor Run4Usher-team19-11-2017 05:11:35
- Voorzitter Stichting voor Doofblinden: ‘Doofblinden zijn pioniers’04-11-2017 09:11:18
- Roos (16) en Lotte (19) worden doof én blind en gaan nog één ultieme reis maken01-11-2017 09:11:01
- Deze zusjes worden doof én blind16-10-2017 06:10:49
- Deze zusjes worden doof én blind15-10-2017 11:10:47
- “Ik wil zo normaal mogelijk door het leven gaan”07-10-2017 08:10:09
- Vincent Bijlo in Het Uur van de Wolf26-09-2017 08:09:35
- 110 doofblinden naar Woerden22-09-2017 01:09:58
- Vincent Bijlo voelt geen ‘allesverterende woede’ nu hij doof wordt21-09-2017 01:09:49
- Vincent Bijlo hoort steeds slechter. ‘Maar ik hoor alles!’21-09-2017 01:09:20
- Studio Brussel: Tinne – Music For Lifte – Usher Awareness Day16-09-2017 09:09:28
- Visueel én auditief beperkte mensen regio Zwolle sneller geholpen12-09-2017 09:09:40
- Slimme deurbel slaat aan in buitenland07-09-2017 11:09:08
- Nadat Ellens dochtertje overleed, wordt nu ook haar zoontje (4) doof en blind30-08-2017 11:08:54
- De fotografiestudent die weet dat ze doof en blind wordt14-07-2017 10:07:01
- Usher-café03-07-2017 11:07:17
- Kinderen met syndroom van Usher zijn geen sukkeltjes24-06-2017 07:06:16
- Jackson is doof en zal blind worden19-06-2017 06:06:26
- Het verhaal van doofblinde Gerry17-06-2017 02:06:44
- Collin Eisema over het syndroom van Usher16-06-2017 11:06:12
- Doofblinde Jan (94) uit Tiel krijgt van rechter zijn huishoudelijke hulp terug16-06-2017 03:06:07
- Doofblinde Hedda de Roo studeert cum laude af in Leiden en sleept VIVA400-nominatie in wacht16-06-2017 03:06:44
- Een leven lang op de bres voor doofblinden16-06-2017 03:06:11
- HvA-studenten winnen 10.000 euro met deurbel voor doofblinden16-06-2017 03:06:30
- Landelijk Expertisecentrum doofblindheid gelanceerd16-06-2017 03:06:51
- Familie van 94-jarige doofblinde Jan laaiend op gemeente Tiel16-06-2017 03:06:07
- Hoe leest doofblinde SWODB vrijwilliger Marloes?16-06-2017 03:06:56
- Opening Landelijk Expertisecentrum Doofblindheid16-06-2017 03:06:36
- Radeloze familie van doofblinde Jan (94) uit Tiel vraagt rechter om meer huishoudelijke hulp16-06-2017 03:06:13
- Studenten HvA ontwerpen deurbel voor doofblinden16-06-2017 03:06:46
- Ushersyndroom: Langzaam naar isolatie16-06-2017 03:06:51
- Cupcakes ‘doofblinde’ Robèrt van Beckhoven mislukt16-06-2017 03:06:52
- Stichting Ushersyndroom krijgt 3300,00 euro16-06-2017 03:06:51
- Pleister remt doof én blindheid bij zeldzaam syndroom van Usher16-06-2017 03:06:47
- Duivels dilemma: doof of blind?16-06-2017 03:06:18
- Roos (15) wordt doof en blind …16-06-2017 03:06:02
- Politie helpt blinde en dove man in Arnhem om elkaar te begrijpen16-06-2017 03:06:03
- Dove en bijna blinde Jeff ontroert en inspireert met lied16-06-2017 03:06:07
- Hello Goodbye met Maartje die het Usher-syndroom heeft16-06-2017 03:06:50
- Ushermom Carolien: “Het helpt om het op te schrijven”16-06-2017 03:06:37
- Doofblindheid vaak verward met een verstandelijke beperking15-06-2017 11:06:30
- Dankzij deze taal kunnen mensen die lijden aan doofblindheid met elkaar praten15-06-2017 11:06:58
- Doofblinde Japie lanceert juichactie voor voetballers14-06-2017 08:06:38
- Doof en langzaam blind worden13-06-2017 09:06:54
- Communicatie aangeboren doofblindheid11-06-2017 07:06:14
- Opening Landelijk Expertisecentrum Doofblindheid23-03-2017 10:03:48
- Zonder Grenzen – Gerry is slechthorend en slechtziend02-01-2017 06:01:42
- Criteria tweezijdig implantaat doofblinden bekend14-12-2016 09:12:29
- Genetische therapie Usher-syndroom stap dichterbij06-11-2016 08:11:53
- ‘Als Jackson gelukkig wordt, kunnen we het verdriet wel aan’17-10-2016 07:10:56
- Brothers: Doofblinde Fisher-tweeling19-07-2016 10:07:58
- Brothers: Doofblinde Fischer-tweeling11-07-2016 07:07:47
- Zeldzame ziekte treft twee gezinnen: “We hebben sprankeltje hoop”09-06-2016 08:06:05
- Chiro bakt 10.000 pannenkoeken voor goed doel06-04-2016 08:04:37
- Doofblinden communiceren via handschoen25-02-2016 08:02:12
- “Ik ben doof en blind, maar kan ik leren surfen?”03-01-2016 09:01:00
- Het syndroom van Usher: Auditieve en visuele beperking19-12-2015 02:12:25
- Drukbezochte opening expertisecentrum Het Oog & Oorhuis27-11-2015 05:11:00
- ‘Hij vindt het leuk dat ik zo vol in het leven sta’20-11-2015 08:11:10
- Zieke Eisema verzamelt geld met Zevenheuvelenloop11-11-2015 08:11:38
- 92 procent Nederlanders verkiest doofheid over blindheid08-10-2015 08:10:47
- Michel Tielbeke staat op scherp in Londen25-09-2015 06:09:45
- Doofblind en kosten in Nederland …25-09-2015 06:09:45
- Ik word langzaam blind25-09-2015 06:09:45
- ‘Morgen kan het donker zijn’25-09-2015 06:09:45
- Film ‘Onbeperkt’ in première gegaan25-09-2015 06:09:45
- Slechtziende loopt Marathon New York25-09-2015 06:09:45
- Praten met vier handen25-09-2015 06:09:45
- Uit het hart: Tinne is slechthorend en lijdt aan tunnelzicht25-09-2015 06:09:45
- Tielbeke mist ondanks vele fans finale net25-09-2015 06:09:45
- Video – De kleine wereld van Machteld Cossee25-09-2015 06:09:44
- Totaal isolement dreigt voor de doofblinden25-09-2015 06:09:44
- Usher-dossier nu ook in het Nederlands25-09-2015 06:09:44
- Doofblinde Lisa cum laude afgestudeerd aan de universiteit25-09-2015 06:09:44
- Oogvereniging zet zich in voor meer bekendheid van doofblindheid25-09-2015 06:09:44
Laatst bijgewerkt op 19 juni 2017 – 06:51