Vermoord om hun ‘geneeskrachtige’ beenderen

Zowat 10.000 albino’s wonen er in Malawi, maar geen van hen woont er zonder dagelijks te vrezen voor zijn leven. Een ongeziene golf van moorden en ontvoeringen kostte het leven aan minstens 18 albino’s. Tovenaars en genezers geven grof geld voor hun ledematen, omdat hun bloed en beenderen een geneeskrachtige werking zouden hebben. Dat zegt Amnesty International, dat vernietigend uithaalt naar de politie.

“Het was midden in de nacht toen mijn deur ingebeukt werd. Voor ik wist wat er aan de hand was, werd het muskietennet van mijn bed weggetrokken en werd een van mijn tweelingzoontjes uit mijn armen gerukt. Terwijl ik zijn broertje met mijn rug beschermde, probeerde ik hem nog vast te houden bij zijn middel”, zo vertelt de 26-jarige Edna Cedric, moeder van een albino-tweeling.

“Toen ze er niet in slaagden om mij te overmeesteren, heeft een van de aanvallers met een machete in mijn voorhoofd gehakt, waardoor ik versuft raakte en mijn greep moest lossen. Ik heb nog luidkeels om hulp geroepen, maar toen mijn familie opdaagde, waren de aanvallers allang verdwenen. Twee dagen later werd ik door de politie uitgenodigd om mijn onthoofde kind te identificeren.”

De nachtmerrie van Edna Cedric is een van de vele ontvoeringsverhalen die Amnesty International de jongste maanden in Malawi te horen kreeg. Het ene al gruwelijker dan het andere. Zoals de 38-jarige Fletcher Masina – een albino vader van vier kinderen – die vermoord teruggevonden werd zonder handen of voeten. Of de 17-jarige David Fletcher Machinjiri, die niet terugkwam van een voetbalwedstrijd. “Hij werd ontvoerd naar Mozambique en daar in stukken gehakt”, zegt de politie.

Heel af en toe loopt het verhaal nog goed af. Zoals de kleine Chaputsa Jonathan, die net als haar zusje albino is. Haar moeder durft de kinderen amper naar school te sturen, maar toch haar dochter door drie mannen werd ontvoerd terwijl ze op het veld werkte, grepen enkele dorpelingen in. Ze zetten de achtervolging in tot de kidnappers het kind in een bosje dumpten. Een ander tienerslachtoffer kon ontsnappen toen haar ontvoerders druk aan het onderhandelen waren over de verkoopprijs.

Amnesty International is de tweede hulporganisatie in een paar maanden tijd die aan de alarmbel trekt tegen het toenemende aantal moorden op albino’s in Malawi. In april zei Ikponwosa Ero, de mensenrechtenexperte voor albino’s bij de Verenigde Naties, ook al dat albino’s in Malawi een bedreigde groep mensen zijn, die systematisch uitgeroeid worden.

Volgens Ero zijn er tussen november 2014 en april 2016 minstens 65 albino’s aangevallen. Amnesty International kreeg in dezelfde periode melding van achttien moorden en vijf vermisten. “Maar de dodentol ligt ongetwijfeld veel hoger, want op het platteland worden veel moorden nooit aangegeven”, zegt het rapport van Amnesty. Met de regelmaat van een klok duiken ook verhalen op van overleden albino’s die stiekem opgegraven worden.

Goud in hun beenderen

Tovenaars, genezers en heksenmeesters geven immers grof geld voor de ledematen van albino’s, omdat aan hun bloed en beenderen een geneeskrachtige werking wordt toegeschreven. Veel mensen geloven ook dat de beenderen van albino’s goud bevatten. Seks met een albino zou bovendien HIV kunnen genezen.

De situatie was lange tijd het meest dramatisch in Tanzanië, maar daar is het tij sinds vorig jaar aan het keren. De overheid voert er een intensieve voorlichtingscampagne – gekoppeld aan strenge straffen – en albinokinderen worden er nu veilig opgevangen in speciale tehuizen.

De politie van Malawi zegt dat ze haar best doet, maar wijst uitgerekend – naast de werkloosheid en de droogte – naar de strenge aanpak in Tanzanië om de toename van de moorden in eigen land te verklaren. Na een protestmars naar het parlement heeft president Peter Mutharika onlangs meer politie op het platteland en juridische steun aan de slachtoffers beloofd, maar dat vindt Amnesty een te zwak signaal. “De meerderheid van de moorden blijft onopgelost en de straffen zijn niet in verhouding tot de wreedheden. Dat schept een gevoel van straffeloosheid”, zegt Simeon Mawanza van Amnesty.

Gisteren kwam al meteen een antwoord vanuit Canada op het schrijnende rapport van Amnesty International. De organisatie Under the Same Sun, opgericht door de Canadese albino Peter Ash, wil een gespecialiseerd team naar Malawi sturen om trainingssessies te geven aan politie, stamhoofden, religieuze leiders en welzijnswerkers. De bedoeling is om net als in Tanzanië de mythes rond albino’s de wereld uit te helpen.

Aanvallers vaak familieleden

De gruwelijke jacht op albino’s is niet enkel een probleem van Malawi en Tanzanië, maar komt voor in veel Afrikaanse landen en raakt maar niet onder controle. “Mensen met albinisme kennen geen rust. Ze zijn bang van de nacht en durven nauwelijks hun huis uit te komen”, zei mensenrechtenexperte Ero na haar bezoek aan Malawi. “Omdat de aanvallers vaak familieleden zijn, leven ze totaal geïsoleerd. In een spiraal van angst en armoede.” Want hoewel er paradoxaal genoeg veel geld betaald wordt voor hun beenderen, worden albino’s in veel landen als minderwaardige, nauwelijks menselijke, wezens beschouwd. Ook door hun familie.

In 26 landen

Volgens de Canadese hulporganisatie Under The Same Sun (Onder Dezelfde Zon) is de praktijk om albino’s te vermoorden voor hun vermeende geneeskrachtige eigenschappen haast algemeen verspreid in zuidelijk en oostelijk Afrika. De organisatie heeft getuigenissen van voodoomoorden op albino’s in 26 Afrikaanse landen. Het grootste aantal doden valt in Malawi, Mozambique, Tanzanië, Mali en Burundi.

Witte huid, witte haren, rode ogen terug te brengen tot 1 genfout

Albinisme is een groep van erfelijke afwijkingen waarbij de aanmaak van het pigment melanine verminderd of afwezig is.

Bij mensen resulteert het in een witte huid, witte haren en rode ogen. Albinohuid is hypergevoelig voor de uv-stralen van de zon.

Er zijn veel genmutaties in het erfelijk materiaal bekend, die allemaal naar dezelfde fout leiden.

In de westerse wereld komt albinisme bij één op de 20.000 mensen voor. In Afrika onder de Sahara is dat om een onbekende reden veel vaker: daar komt albinisme voor bij één op 2.000 tot 5.000 mensen.

Bekende albino’s zijn de Duitse zanger Heino en het Afro-Amerikaans supermodel Diandra Forrest (foto). (wdb)

Willy De Buck

Bron: Het Nieuwsblad, Wo. 08 Jun. 2016, Pagina 16-17

Laatst bijgewerkt op 10 juni 2016 – 07:45

Buitenland & Ontwikkelingssamenwerking

Vermoord om hun ‘geneeskrachtige’ beenderen